مهمترین کتابهای ممنوعه تاریخ / از لولیتا تا هری پاتر
کتابهای موفقی در تاریخ ادبیات ابتدا راهی به بازار نیافتند اما سرانجام روی خوش دیدند و حتی در قالب فیلم هم درخشیدند.
ایران آرت: با اینکه 65 سال از پیشبینی ری بردبری از کتابسوزی آیندگان در «فارنهایت 451» میگذرد، امروز با شیوههای تازه ممیزی و توقیف کتاب برخورد میکنیم و کتابسوزی به گونهای دیگر اعمال میشود.
به گزارش ایران آرت، در میان انبوه کتابهایی که هر سال در گوشه و کنار دنیا توقیف میشوند و رنگ قفسه و کتابفروشی نمیبینند، شاید بتوان به فهرستی از بهترینها اشاره کرد؛ کتابهایی که شاید ابتدا راهی به بازار نیافتند اما از آنجا که هیچ کتابی تا ابد در انبار نمیماند، این آثار هم سرانجام روی خوش دیدند و حتی در قالبهایی چون فیلم هم درخشیدند.
1. معشوقه لیدی چترلی: دی. اچ. لارنس این کتاب را در 1928 مخفیانه در ایتالیا و سه سال بعد در فرانسه و استرالیا منتشر کرد اما انتشار آزادانه آن در بریتانیا تا 1960 ممکن نشد؛ آن هم پس از پیروزی انتشارات پنگوئن در دادگاه. «معشوقه لیدی چترلی» بلافاصله سه میلیون نسخه در بریتانیا فروخت و البته انتشار آن در آمریکا، کانادا، استرالیا، ژاپن و هند هم ممنوع بود. کتاب تا امروز دستمایه تولید دستکم پنج فیلم سینمایی و دو سریال بوده است.
2. لولیتا: شاید نقش جار و جنجال در بالا بردن جایگاه این کتاب ولادیمیر ناباکف نسبت به ارزش واقعیاش بسیار بیشتر بوده باشد. وقتی ساندی تایمز «لولیتا» را یکی از بهترین کتابهای سال 1955 دانست، ساندی اکسپرس به شدت از آن انتقاد کرد. کتاب در بریتانیا ممنوع و تمام نسخههای ورودی آن از مبدا آمریکا در گمرک توقیف شد. شدت دشمنی با «لولیتا» در بریتانیا به حدی بود که به سقوط نایجل نیکلسن، سیاستمدار درگیر در انتشار آن در 1959 انجامید.
3. قلعه حیوانات: جورج اورول این کتاب را از نوامبر 1943 تا فوریه 1944 یعنی در مدت چهار ماه نوشت اما انتشار آن تا تابستان 1945 و روزهای پایانی جنگ جهانی دوم طول کشید. خیلی از ناشران از جمله ناشر اصلی آثار اورول نسخه دستنویس را پس زدند و با اینکه «قلعه حیوانات» از پرفروشترین کتابهای هفت دهه اخیر در سراسر دنیا بود اما همچنان خواندن آن در بسیاری از مدارس ممنوع است. از این کتاب دو فیلم هم ساخته شده است؛ یک نسخه انیمیشن در 1954 و یک فیلم زنده در 1999.
4. نیروی اهریمنی او: اگر بیشتر کتابهای ممنوعه مشکل اخلاقی دارند، مساله این یکی بیشتر اعتقادی است. سهگانه فیلیپ پولمن با وجود بردن مدال کارنگی به عنوان بهترین کتاب کودک و جایزه معتبر کتاب سال ویتبرد، همچنان جزو کتابهای مسالهدار است و برخی کتابخانهها و مدارس در گوشه و کنار دنیا با ترویج محتواهایی چون جادوگری و کفر در آنها مشکل دارند. «قطبنمای طلایی» فیلمی است که بر اساس «نیروی اهریمنی او» ساخته شده است.
5. هری پاتر: اگر «نیروی اهریمنی او» بیشتر در میان کاتولیکهای متعصب دشمن داشت، مجموعهکتابهای فانتزی جی. کی. رولینگ در میان مسیحیان کاتولیک، ارتدوکس و پروتستان و البته مسلمانان مخالفان جدی و سرسخت دارد. کلیساهای یونان و بلغارستان علیه «هری پاتر» اقامه دعوی کردند و ورود این کتابها به تمام مدارس امارات متحده عربی ممنوع است. نوشتههای خانم رولینگ هم شائبه قوی ترویج جادوگری و خرافهپرستی دارد و به همین دلیل در خود آمریکا و بریتانیا هم گروهی با قرار گرفتن این آثار در کتابخانه مدارس مخالفند.
هری پاتر از اول هم نباید به دنیای انتشارات راه پیدا میکرد.کتابی شیطانی که حتی بعضی ازکشیش های اون ور آبی هم خواستار ممنوعیت آن شده اند آن وقت تکی ایران به راحتی ترجمه شده بدون اینکه به آثار سوء اون توجه شه.