بند جلوگیری از رسوایی‌های اخلاقی در ادبیات
بعد از رسوایی نویسندگان آمریکایی و انگلیسی ناشران این کشورها در حال انعقاد قراردادهایی برای جلوگیری از خسارت احتمالی از جانب این اتفاقات هستند.
ایران آرت: اوایل ماه مارس امسال شکایتی از سوی چند زن علیه شرمان الکسی نویسنده مشهور و برنده جایزه کتاب ملی آمریکا در یک دادگاه ایالتی این کشور مطرح شد که منجر به اتهام جنسی این رمان‌نویس شد. بعد از این شکایت و رسوایی اتحادیه کتابخانههای آمریکا نیز جایزه مشهور خود را به شرمان نداد.
الکسی به خاطر نوشتن خاطراتش با عنوان «مجبور نیستی بگویی عاشقم هستی» توانست نظر داوران مدال کارنگی را جلب کند. این مدال هر ساله از سوی اتحادیه کتابخانههای آمریکا به آثار مستند و داستانی اعطاء می‌شود.
ماه گذشته نیز ماجرای مشابهی برای «جانوت دیاز» رمان‌نویس آمریکایی پیش آمد و فستیوال نویسندگان سیدنی نام این نویسنده را از لیست مهمانان خود خط زد.
سال گذشته انتشارات سیمون اند شاستر چاپ کتاب نوشته شده توسط «میلو یانوپولیس» را به خاطر یک اظهار نظر غیراخلاقی لغو کرد. این کتاب خاطرات نویسنده با عنوان «خطرناک» بود که ناشر آمریکایی ترجیح داد به خاطر آرام کردم معترضان در شبکه‌های اجتماعی از انتشار این کتاب صرف نظر کند.
به طور حتم این جور اتفاقات از نظر حقوقی و مالی برای ناشران پرهزینه خواهد بود و همین هزینه‌های پیش‌بینی نشده باعث جریانی در بین ناشران شده تا از خسارت‌های احتمالی جلوگیری کنند. این جریان با عنوان قراردادهای اخلاقی از سال 1921 در صنعت فیلم‌سازی شروع شده ولی در مورد صنعت چاپ و کتاب چندوقتی است که بالا گرفته و به جدیت از سوی ناشران دنبال می‌شود. در قرارداد قید می‌شود هرگونه مشکل و اتهام اخلاقی نویسنده باعث لغو قرارداد چاپ کتاب خواهد شد.
یک نمونه از این قراردادها مربوط به انتشارات هارپرکالینز است که بند اخلاقی را به عنوان مهمترین بخش قراردادهای خود با نویسندگان مورد تاکید قرار داده است. به گفته یک منبع آگاه در صنعت نشر و چاپ کتاب در آمریکا از سال گذشته تا کنون حضور این بند در قراردادهای بین نویسندگان و ناشران دوبرابر شده است.
این نوع قراردادها در حالی از سوی ناشران در حال افزایش است که بسیاری از کارشناسان و نهادهای ادبی چنین چیزی را نمی‌پذیرند. ماریا وارنر رئیس انجمن سلطنتی ادبیات انگلیس به این رویکرد ناشران انگلیسی و آمریکایی اعتراض می‌کند و اعتقاد دارد بین کتاب خوب و نویسنده خوب باید تفاوت قائل شد. وی می‌گوید کتاب‌های خوب لزوماً نباید توسط نویسندگان خوب نوشته شود.
روزنامه گاردین از مخاطب خود این سوال را مطرح کرده است که آیا وجود قراردادهای اخلاقی باعث چاپ کتاب‌های بهتری می‌شود و آیا ناشران می‌توانند در نقش پلیس اخلاقی ناظر بر کار نویسندگان باشند یا نه...
