اظهارنظر برنده نوبل درباره سانسور آثارش در ایران
نویسنده سرشناس ترکیه گفت: متأسفانه ادبیات معاصر ایران در ترکیه شناختهشده نیست و برخی فقط "بوف کور" (صادق هدایت) را میشناسند.
ایران آرت: اورهان پاموک، نویسنده برنده جایزه نوبل ادبیات همزمان با سی و یکمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به ایران سفر کرد.
به گزارش ایسنا، امروز نشستی با حضور این نویسنده مطرح که طرفداران بسیاری در ایران دارد، در کاخ نیاوران برگزار شد و او به سؤالات خبرنگاران درباره آثارش پاسخ گفت.
از ترجمه فارسی کتابهایم نارضایتی هم دارم!
اورهان پاموک در این نشست، تاریخ ایران و ترکیه را به یکدیگر نزدیک خواند و در این باره گفت: تاریخ و فرهنگ ایران و ترکیه درآمیخته است. کتابهای من به ٦٠ زبان دنیا ترجمه شده است اما وقتی به ایران میآیم انگار وطن خودم است.
پاموک همچنین متذکر شد: زمانی که کتابهایم در ایران و به فارسی ترجمه یا چاپ میشود شادی مضاعفی به من دست میدهد اما نارضایتی هم دارم. دوست دارم با توجه به معاهده برن و کپیرأیت، کتابهایم به شکل منظم با اجازه خودم و دقیق، در یک مجموعه و از طرف یک انتشارات شاید توسط فردی مثل آقای فصیحی منتشر شود.
او سپس درباره استفاده از آثار ایرانی در داستانهایش، اظهار کرد: "کتاب سیاه" تحت تاثیر "منطقالطیر" عطار و در قالب رمان پستمدرن نوشته شده است.
این نویسنده درباره اینکه ادبیات معاصر ایران تا چه اندازه در ترکیه شناختهشده است گفت: متأسفانه ادبیات معاصر ایران در ترکیه شناختهشده نیست و برخی فقط "بوف کور" (صادق هدایت) را میشناسند. نویسندههای ۲۰ سال اخیر ایران در ترکیه شناختهشده نیستند زیرا ترکیه رو به غرب و پشت به شرق ایستاده است.
نوبل برای سلامتیام خوب بود!
او همچنین درباره اینکه بعد از دریافت جایزه نوبل شرایط چقدر برای او سخت شده است بیان کرد: بعد از نوبل کار نوشتن برای من سخت نشد و زمانی که خبر جایزه را به من دادند در حال نوشتن کتاب "موزه معصومیت" بودم. بعد از دریافت این جایزه به ۵۰ کشور سفر کردم و همه دوست دارند من درباره جایزه نوبل منفی بگویم اما باید اعلام کنم نوبل برای سلامتیام خوب است و توصیه میکنم شما هم آن را بگیرید!
اورهان پاموک درباره دیگر نویسندههای ایرانی نیز اظهار کرد: نویسندههای روشنفکر مخاطبان خاص خود را دارند. برای مثال دکتر شایگان دیدگاه مدرن، سیدحسین نصر دیدگاه محافظهکارانه و دکتر شریعتی دیدگاه انقلابی دارد. من نیز هنگامی که کتاب "برف" را مینوشتم کتاب شریعتی را خواندم. اینها تأثیرات خود را روی مخاطب ترکیه میگذارد.
به موزهام بیایید
او افزود: همچنین موزهای به نام موزه معصومیت را در استانبول باز کردم و منتظرم شما نیز به این موزه بیایید و آن را از نزدیک ببینید زیرا زندگیام را به این موزه دادم. پنج پرسنل دارد و من در راس آن قرار دارم.
پاموک در پاسخ به اینکه در رسانهها و جامعه روشنفکری ایران درباره اینکه چرا تاکنون جایزه نوبل ادبیات به نویسندههای ایرانی تعلق نگرفته است، بحث میشود و نظر شما که موفق به دریافت این جایزه شدهاید، چیست، توضیح داد: در سفرهایی که به کشورهای دیگر داشتم از جمله هلند و کره این پرسش را مطرح کردند؛ انگار من عضو هیئت داوران نوبل هستم.
نوبل ادبیات سیاسی است؟
او در ادامه درباره سیاسی بودن جایزه نوبل توضیح داد: اگر نویسنده ایرانیای هم جایزه نوبل را بگیرد میگویند سیاسی است. اخیراً رسواییهایی درباره جایزه نوبل پیش آمده که نمیخواهم به آنها بپردازم، اما در هر صورت اگر جایزه بدهند میگویند سیاسی است و اگر هم آن را ندهند، باز هم میگویند سیاسی است. قبل از آنکه من جایزه نوبل را بگیریم به چین رفتم و با مو یان دوست شدم. زمانی که او نیز این جایزه را گرفت گفتند، او هم سیاسی شده است و از دولت و حاکمیت انتقاد نمیکند. من نیز چون در ترکیه حاکمیت را نقد میکنم به دردسر افتادم، اما او به دلیل نقد نکردن به دردسر افتاد. از مو یان میپرسیدند که چرا نسبت به دولت نقد نمیکند و او در پاسخ گفت فکر کردم جایزه نوبلی که من گرفتهام به ادبیات مربوط میشود و در واقع من یک جایزه ادبی گرفتهام.
دوراهی سانسور
پاموک درباره سانسور کتابهایش در ایران نیز گفت: هیچ نویسندهای دوست ندارد حتی یک کلمه از کتابش حذف شود اما در این زمینه دوراهیای وجود دارد که نمیداند باید چه کار کند. از طرفی دوست داری کتابت چاپ شود و از طرف دیگر با سانسور مواجه میشوی. اگر هم من در اینباره هر طور که دوست دارم اظهارنظر کنم آیا کسی به آن توجه میکند؟