گفت‌وگوی رسانه ایرانی با دختر بروس‌لی: پدرم عمل می‌کرد پس از افلاطون بهتر بود!

او نمونه ای ناب از یک ابوالمشاغل است. تنها بازمانده بروس لی بزرگ برای آن که زنی پرکار و موفق لقب بگیرد، همه ابزارها را دارد

ایران‌آرت: او نمونه ای ناب از یک ابوالمشاغل است. تنها بازمانده بروس لی بزرگ برای آن که زنی پرکار و موفق لقب بگیرد، همه ابزارها را دارد: بازیگر و تهیه کننده سینما و تلویزیون، مستندساز، بازرگان، شاعر، دانش آموخته صدا برداری، استاد جیت کان دو، ووشو و تکواندو، مالک موزه بروس لی در سیاتل ایالات متحده آمریکا، رئیس بنیاد بروس لی، مسئول گروه رسانه ای راه بروس لی و مادر تنها نوه بروس لی. او در 48 سالگی بیش از هر زمان دیگر سنگین باری سترگ را بر دوش می کشد. قرن پر شتاب بیست ویکم در حال گذار است و او باید میراث دار محبوب ترین بازیگر فیلم های رزمی در تمام دوران باشد. 44 سال پس از مرگ بروس لی حاشیه های کاذب پیرامون مرگ او نیز فروکش کرده و او باید حافظ و راوی نامی باشد که هنوز بسیاری از بزرگان پشت سر او قرار دارند. گفت وگوی دوهفته نامه چلچراغ با شانون لی دختر بروس لی، به کمک یک واسطه و با مهربانی او مقدور شد. شانون معتقد است : "زندگی و میراث پدرش ارزش بازخوانی و دیده شدن توسط همه مردم جهان را دارد؛ چرا که فلسفه او بسیار الهام بخش و دارای ارزش معنوی بسیار است." شاید به همین خاطر است که در کنار صدها مصاحبه ای که احتمالا در این سال ها انجام داده، این بار ما را بار دیگر در مقابل بروس لی می نشاند و خاطرات خاک خورده مان از او را اندکی کنار می زند.

هانتر تامپسون، روزنامه نگار سرشناس آمریکایی، اظهار نظر معرفی دارد که : "محمدعلی کلی با تمام ورزشکاران طول تاریخ یک تفاوت اساسی داشت؛ او همان قهرمان تسخیر ناپذیری بود که همه ما دوست داشتیم در طول زندگی مان ببینیم. به نظر شما چه توصیفی را با توجه به انقلابی که پدر شما در هنرهای رزمی و صنعت فیلم سازی بر پا کرد، می توان در مورد آن نیز به کار برد؟

قطعا؛ اما دوست دارم من هم در مورد پدرم این جمله را بگویم: "درخشان ترین کاری که او انجام داد، بروس لی بودن بود. از لحاظ جسمی ، ذهنی و روحی بسیار جلوتر از زمان خود بود و در نهایت نیز انقلابی در هنرها و فیلم های رزمی به وجود آورد که تا کنون در تسخیر اوست .

درواقع یک جور دست نیافتنی شده است .

دقیقا. در همان زمان هم نمی توانستیم به او برسیم. چون هیچ کس نمی توانست شبیه او باشد. گاهی وقتی در مورد فیلم های او فکر می کنید، حتی نمی توانید نام کاراکتری که او بازی کدره، به یاد بیاورید؛ چون آن فیلم ها فقط فیلم های بروس لی است.

مدافعان بروس لی او را پدر معنوی تمام هنرهای رزمی می دانند، اما در تقابل خیلی هم این را ادعایی بیش نمی دانند. نظر شما چیست؟

به نظر من قطعا می توان چنین چیزی را ادعا کرد. در واقع نگرش او به شکستن عادت های زاید و تاکید بر مسخ نشدن در یک هنر و اعتقادش به سیال بودن یک رزمی کار، نگرشی است که او همیشه با آن ها معرفی می شود. مثلا "چیت کان دو" را ببینید. هر چند لزوما نمی توان آن را یک هنر رزمی ترکیبی دانست، اما در واقع نگرش و اعتقادات رزمی پدرم را به وضوح می توان در آن دید.

44سال پس از درگذشت بروس لی آیا همچنان ردی از تاثیر او بر سینمای رزمی جهان باقی مانده است ؟

چرا که نه. بی تردید مانده. من تاثیر او را نه فقط در سینما ، بلکه در چیزهای زیاد دیگری نیز می بینیم . مثلا در موسیقی ، پذیرش بازیگران آسیایی در غرب و حتی رقص. او به علاقمندان ژانر رزمی کمک می کرد تا فیلم های با صحنه های مبارزه واقعی بسازند. اگر چه فیلم های رزمی بسیاری در آسیا ساخته می شود، اما او کمک تا فیلم ها کیفیتی خارق العاده پیدا کنند. شاید کمتر هنرمندی به اندازه او چنین تاثیر بزرگ و عمیقی در سینمای رزمی جهان برجای گذاشته.

این طور که شما از بروس لی صحبت می کنید، این شائبه به وجود می آید که هیچ کس در دنیا بهتر از بروس لی نبوده و نخواهد بود. واقعا در تمام سال های بعد از درگذشت او به هیچ شخصی که بتواند به شمایل هنری و ورزشی پدر شما نزدیک شود. برنخوردید؟

خب راستش این طوری ها هم نیست. قطعا چیزهایی در رزمی کاران مختلف وجود دارد که مرا به یاد پدرم بیندازد. حسی که باعث می شود پس از تماشای توانمندی ها و مبارزاتشان مثل یک طرفدار ساده مشتاق دیدار دوباره شان شوم. با این حال باید اعتراف کنم در درجه اول با شما موافقم و فکر نمی کنم کسی وجود داشته باشد که با دیدنش بگویم: " او خدای من! او دقیقا شبیه پدر من است ..." اما در عین حال افراد زیادی وجود دارند که پدرم را به یاد من می آورند. مثلا فکر می کنم مانی پاکیائو که یک بوکسور حرفه ای اهل فیلیپین است ، به خاطر قدرت و استقامتی که در جیت کان دو دارد، از زوایای زیادی به پدرم شبیه است. با جورج سنت پیر که یک ورزشکار اهل کانادا است . از آن جهت که جدای از یادگیری و تکامل در رشته ورزشی اش، رویکردی فلسفی و فنی به حرفه و هنر خود دارد. با جاناتان دوایت که یک ورزشکار هنرهای رزمی ترکیبی اهل آمریکا و قهرمان سنگین وزن یو.اف.سی است . در واقع اگر نخواهم بگویم همانند پدرم هستند، اما به طور قطع سایه ای از بروس لی در آن ها حضور دارد.

دیدگاه فلسفی خاصی در فیلم ها ، نوشته ها و آموزه های بروس لی به چشم می خورد، بالاخره او دانش آموخته فلسفه هم بود.

بسیاری از نوشته های فلسفی او از ذهن من پاک شده است. اما با این وجود بسیاری از آموزه های او که به نوعی تعلیمات رزمی و مبارزاتی بود، بر تمام ابعاد زندگی من تاثیر گذاشته است. خوبی فلسفه این است که بر جان می نشیند و بر جسم اثر می گذارد. شاید زمانی که مردم کلمه فلسفه را می شنوند، به یاد افلاطون و اطرافیانش می افتند که در مورد زندگی آن اظهار فضل کرده، اما واقعا یک فیلسوف فعال نباید فقط در مورد چنین مسائلی صحبت کند، بلکه باید آن ها را نیز در عمل نشان دهد. به همین جهت فکر می کنم پدر من از این لحاظ بر افلاطون برتری دارد.

جالب است. کدام یک از نقل قول های او برایتان جالب یا به قول ما ایرانی ها آویزه گوشتان بوده؟

بسیاری از چیزهای که پدرم گفته، در مراحل مختلف زندگی و موقعیت های متفاوت برای من الهام بخش بوده است . مثلا یکی از مهم ترین گفته های او اهمیت "بیان صادقانه" است. او معتقد بود: "باید به خودتان ایمان داشته باشید و در مسیر خودتان حرکت کنید." یا نقل قول دیگری که از او می گوید: "موفقیت یعنی انجام یک کار با خلوص نیت و صادقانه. زمانی موفق می شوید که کارهایتان را به بهترین شکلی که در توانتان است، انجام دهید." یا " تنها در کاری پافشاری کنید که می توانید بدون محدود کردن خود به بهترین شکل آن را انجام دهید." بسیاری از اوقات ما به دنبال راهی بیرون از خودمان هستیم که در واقع در درون خودمان است . پدر معتقد بود ما هرآنچه را که احتیاج داریم ، درون خودمان داریم؛ فقط باید آن را کشف کنیم .

شاید برای خواننده های هفته نامه چلچراغ جالب باشد اگر کمی برایمان از حقایق کمتر گفته شده رفتار بروس لی در زندگی واقعی اش بگویید.

گفتنی های جالب در مورد او خیلی زیاد است ، اما سعی می کنم آن های را که الان در یادم است ، بگویم. در طول سال های بعد از او چیزهای جالبی در موردش فهمیده ام. مثل این که او " ریشه جو" خوراکی مورد علاقه اش بود، با این حال در حال تمرین و خواندن یک کتاب ، مسابقات بوکس را تماشا می کرد. واقعیت آن است آن چه شما از پشت دوربین از او می دیدید، بسیار شبیه زندگی واقعی اش بود. بروس لی در حقیقت بسیار احساساتی ، مهربان و جذاب بود و انرژی بی حد و اندازه ای داشت. شیفته خندیدن و گذراندن اوقات با دوستان و خانواده اش بود. عاشق این بود که برای مردم نقش طنازی بازی کند. بعضی ها می گویند او تنها یک بازیگر بود و نه یک رزمی کار استثنایی. در مقابل برخی دیگر معتقدند که او یک رزمی کار زبده بود. در این میان چند فیلم نیز ساخت. اما خیلی ها نمی دانند او یک فیلسوف بزرگ ، نویسنده، تهیه کننده، شاعر و نقاشی متبحر نیز بود.

بعد از سرگذشت تراژیک پدر و برادرتان، همه نگاه ها به سمت شماست. کمی ترسناک به نظر می رسد! واقعا دختر بروس لی بودن چه مزایا و معایبی برای شما داشته ؟

چقدر بامزه گفتید! نمی دانم به خاطر چیست؛ به خاطر محیطی که در آن بزرگ شده ام یا به خاطر ژنتیکی یا حتی به خاطر شخصیت ذاتی خودم.اما با این حال که به زن بودنم می بالم، اما هیچ وقت به خودم فقط به عنوان یک زن نگاه نمی کنم. مطمئنا بسیاری از مردم جهان از من به عنوان دختر بروس لی انتظارات و توقعاتی دارند، اما امروز که کمی سنم بالاتر رفته، فهمیدم که من برای درک انتظارات دیگران به وجود نیامده ام. این بدین معنا نیست که هرگز کاری را برای دیگران انجام نداده ام، اما لحظات گذرا هستند و نباید خود حقیقی ام را نیز نادیده بگیرم.

یعنی خیلی اصرار به ادامه دادن راه پدرتان را ندارید؟

نمی دانم چرا، اما بعد از مرگ پدرم، من و برادرم هر دو تمایل داشتیم که از هنرهای رزمی دور باشیم . وقتی از هنگ کنگ رفتیم و در کالیفرنیا مستقر شدیم ، دوست داشتیم احساس کنیم بچه های معمولی هستیم . با اینکه بسیار بازیگوش و فعال بودیم و انواع و اقسام ورزش ها و فعالیت ها را انجام می دادیم، اما خیلی سمت هنرهای رزمی نمی رفتیم . براندون (برادرم) در سن 17یا18سالگی بود که شروع به تمرینات و آموختن جیت کان دو و موتای (بوکس تایلندی) از یکی از شاگردان پدر کرد و بعد وارد عالم سینما شد. اما من تا 20سالگی حتی به سمت هنرهای رزمی نیز نرفتم.

برای دختر بروس لی این دوری خیلی طولانی و انتقادبرانگیز نبود؟ بالاخره همه دوست داشتند دختر او را در کسوتی نزدیک به او ببینند.

نمی دانم، اما در نهایت مثل برادرم با جیت کان دو شروع کردم. به نظرم انجام این ورزش برای من و برادرم شبیه چیزی بود که حس می کردیم واقعا نیاز داریم، انجامش بدهیم. در واقع این ورزش بخشی از میراث پدرم بود و راهی دیگر برای شناخت او به همین علت مطالعه هنر او و درک چیزی که او بود، برایم بسیار پرشور و هیجان انگیز بود. این کار فرصتی به من داد تا با شاگردان و دوستانش صحبت کنم. بعدها کمی کیک بوکسینگ.

ووشو و تکواندو نیز کار کردم. اما متاسفانه چند سال است که دیگر ورزش نمی کنم و مشغول تربیت دختر و کارهایم هستم.

بازهم یک دوری دیگر؟

(خنده) بله، اما فکر می کنم باید دوباره ورزش را شروع کنم، چون بسیار سرگرم کننده است .

عبارتی در ایران است که وقتی شخصی در زمان اندک و نامناست به دنبال چیزی نه چندان ضروری و بدون موضوعیت است ، به او می گویند: دنبال قاتل بروس لی می گردی؟

(خنده) واقعا؟ بسیار جالب و عجیب است . اما چرا؟!

باور می کنید خودم هم نمی دانم! با این حال مثل بسیاری نقاط دیگر جهان در ایران هم بروس لی هواخواهان پر شماری دارد. بروس لی اینجا هنوز نامی قابل احترام و فراموش نشدنی است .

این باعث افتخار من است . از شما سپاسگزارم. و واقعا از مردم ایران و علاقه شان به بروس لی قدردانی می کنم.