کارگردان «سوفی و دیوانه»: امسال در «کن» فیلم خوب ندیدیم
کارگردان «سوفی و دیوانه» می گوید در جشنواره فیلم کن امسال شاهد فیلم های خوب نبوده است.
ایران آرت:مهدی کرم‌پور، کارگردان سینمای ایران که امسال با فیلم «سوفی و دیوانه» در بخش بازار فیلم جشنواره کن حضور داشته، اعتقاد دارد که در این دوره جشنواره با فیلم‌های شگفت‌انگیزی مواجه نشدیم، هرچند بزرگان سینما همچون میشائیل هانکه در این دوره حضور داشتند. جدا از اینکه فیلم هانکه خوب است یا بد، این نکته بیانگر این است که ساخت فیلم‌های شاهکار با وجود و ظهور فضاها و شبکه‌های اجتماعی روزبه‌روز سخت‌تر می‌شود. بااین‌حال در میان این درهم‌تنیدگی‌های تصاویر، جرقه‌ای شعله‌ور می‌شود و با ساخت فیلمی متفاوت، قطار سینما به حرکت خود ادامه می‌دهد. این هم بخشی از خصلت سینماست که اساسا پیش‌بینی‌ناپذیر است. گفت‌وگوی شرق را با این کارگردان جوان بخوانید.
امسال چندمین‌بار است که به جشنواره کن می‌آیید؟
پنجمین سال است که به جشنواره کن می‌آیم، اما چون امسال هفتادمین سال کن است، سال خاصی به حساب می‌آید. اتفاقا در شصتمین سال این جشنواره هم حضور داشتم، اما تفاوت امسال این است که برای اولین‌بار به‌عنوان خبرنگار آمده‌ام. سال‌های قبل به عنوان کارگردان می‌آمدم.
دلیلش چیست؟، چون راستش دیدم که رنگ کارت شما برای دیدن فیلم‌ها امتیازات بیشتری دارد.
می‌خندد.
در بازار این دوره جشنواره فیلم هم دارید ؟
بله. فیلم «سوفی و دیوانه» را دارم که پخش بین‌المللی آن برعهده «فیلمیران» است و درواقع دلیل اصلی آمدنم به اینجا همین است.
آیا فیلم در بازار حضور موفقی داشته است؟
بله. تا به اینجا که خوب بوده است. ملاقات‌های مختلفی با مدیران جشنواره‌های مختلف و خریداران داشته و گفت‌وگو کرده‌ایم. در بازار هم چندین قرار خوب و مثبت داشته‌ایم، اما فعلا همه‌چیز در حد مذاکره است چون ظاهرا همه‌چیز بعد از جشنواره شروع می‌شود.
جشنواره امسال کن را چگونه می‌بینید؟
به نظرم سینمای متأخر جهان با افت کیفی همراه بوده است. البته مزرعه سینما هر سال محصول فوق‌العاده نمی‌دهد. این طبیعی است، اما دیگر کمی انتظارمان طولانی شده. شاید دلیلش شبکه‌های کابلی و اینترنتی باشد. امسال تا به حال فیلمی نداشته‌ایم که با بیرون‌آمدن از سالن متحیر و شگفت‌زده شویم. تا اینجای جشنواره که فعلا خبری از این دست فیلم‌ها نیست. زمانی در اینجا فیلم‌هایی مثل «پاریس، تگزاس» نمایش داده می‌شد یا «بهشت بر فراز برلین» و... که همه را شگفت‌زده کرد، اما چندین‌سال است که اوضاع به همین ترتیب می‌گذرد و فیلم‌ها به همین منوال کمی ناامیدکننده هستند.
چه فیلمی را تا به اینجا ترجیح داده‌‌اید؟
تا به اینجای کار من فیلم «بدون عشق» اثر کارگردان روس، آندری زویاگینتسف، را از بقیه فیلم‌ها بیشتر دوست داشته‌ام. کارگردانی که فیلم خوب «لویتان» را هم در کارنامه خود دارد. دیروز از کارگردان یونانی، یورگوس لانتیموس، «کشتن گوزن مقدس» را دیدم که نیکول کیدمن هم در آن بازی می‌کرد. فیلم «فریب‌خورده»ی سوفیا کاپولا را هم دوست داشتم. فیلم «پایان خوب» میشائیل هانکه را دوست نداشتم، گرچه کلا کارگردان موردعلاقه من است، اما قصه فیلم دیر شروع شد و بعد از آن کارگردان وقت کافی برای به‌نتیجه‌رساندن آن‌همه مفاهیم عمیق را نداشت. ریتم فیلم هم زیادی کشدار شده بود. مشکل دیگر هانکه در فیلم که البته مشکل خیلی از کارگردانان بزرگ دیگر هم هست این است که همه‌چیز را به خود ارجاع می‌دهد. این ارجاع‌دادن‌ها ممکن است خوشامد منتقدان باشد، ولی تماشاگران عادی اینها را درک نمی‌کنند. این آفت البته در بسیاری از سینماگران قدیمی خودمان هم وجود دارد. به نظر من هر فیلم یک اثر مستقل است و باید به‌تنهایی قائم‌به‌خود تعریف شود.
حضور سینمای ایران را در بازار چگونه می‌بینید؟
از نظر کلی حضور سینمای ایران در بازار اتفاق خوبی است. سینمای ایران باید باشد. مگر می‌شود که کسی خودش را از بازار‌های جهانی حذف کند؟! مهم این است که پخش‌کنندگان حرفه‌ای‌تر شوند. مهم این است که فارابی به‌عنوان یک فونداسیون مهم، وزیر خارجه سینمای ایران در کن باشد. اگر فارابی را نماینده دولت بدانیم، باید به‌عنوان وزیر خارجه سینما مثل اونی فرانس (UniFrance) که به پخش‌کنندگان سینمای فرانسه کمک می‌کند، به سینمای فارسی‌زبان کمک کند تا بخش خصوصی فعال شود. الان پخش‌کنندگان قدیمی کم‌کم در حال دلسردشدن هستند و جوان‌ها و تازه‌کارها کم‌تجربه‌اند، اما باید حمایت شوند. تا زمانی که بخش جهانی برای ما به صورت حرفه‌ای درنیاید و به بخش خصوصی داده نشود، ما شاید هر سال حضوری نمادین داشته باشیم، اما این حضور، پخش حرفه‌ای نیست، گرچه لازم است، اما کافی نیست. به نظرم سهم ما از بازار سینمای جهان مسیر مهمی است تا پرچم فرهنگ و هنر و زبان ایران بالا نگه داشته شود.
آیا دو فیلم ایرانی حاضر در کن امسال ؛ «لرد» محمد رسول‌اف و «آنها» آناهیتا قزوینی‌زاده را دیده‌اید؟ نظرتان درمورد آنها چیست؟
بله دیدم. فیلم آقای رسول‌اف حرفه‌ای‌تر از فیلم خانم قزوینی‌زاده است که البته طبیعی است، اما هردو با نگرش و مدل سلیقه من کمی فاصله دارند.
شما هم مثل ایرانیان حاضر در کن امسال در اینجا برای انتخابات ریاست‌جمهوری رأی دادید. رأی‌دادن در اینجا چگونه بود؟ و نظرتان در مورد نتیجه انتخابات چیست؟
این خیلی اتفاق جالبی بود که ما اینجا در کن صف بستیم تا رأی بدهیم و تقریبا کل صف هم حاضران در جشنواره کن بودند. حضور بی‌شمار ایرانیان؛ چه در اینجا و چه در اقصانقاط ایران و اینکه سرنوشت کشورشان برای آنها اهمیت دارد خیلی خوشحال‌کننده بود. این موضوع جای قدردانی دارد و پتانسیل بزرگی برای مملکت ماست. ایرانیان در هرجای دنیا که باشند، دلشان برای ایران می‌تپد. در آخر هم طبیعتا از نتیجه انتخابات خوشحالم. حالا نوبت آقای روحانی است.
