روایت فرهاد آئیش از سه بار مصدق شدن تا علاقه به گاندی
فرهاد آئیش که سه بار در نقش دکتر مصدق ظاهر شده، درباره فیدبکهایی که از ایفای این نقش در سینما و تئاتر گرفته صحبت کرد.
ایران آرت: الناز عباسیان در همشهری نوشت: حدود بیست و اندی سال پیش وقتی بعد از سالها مهاجرت به وطنش بازمیگردد، عبدالله اسکندری که یکی از چهرهپردازان و طراحانگریم تراز اول سینمای ایران است او را میبیند و در همان دیدار اول به او میگوید: "شما باید یک روز نقش مصدق را بازی کنید"! فرهاد آئیش که بازیگری، نویسندگی و کارگردانی در تئاتر را حرفهای آغاز کرد از همان زمان منتظر بود که روزی نقش مصدق را که علاقه خاصی هم به شخصیتش داشت بازی کند. نخستین بار در نمایش "راپورتهای شبانه دکتر مصدق" در نقش دکتر محمد مصدق روی صحنه رفت و بعد از آن هم همین نقش را در فیلم "تختی" ایفا کرد. حالا بهتازگی در فیلم "خائنکشی" تازهترین کار مسعود کیمیایی نیز در نقش این سیاستمدار، مقابل دوربین قرار گرفته است.
اجازه دهید سؤال نخست را از دکتر مصدق و کاراکتری که شما ۳بار آن را بازی کردهاید بپرسیم. بازی در نقش آدمهای واقعی و تاریخی بهویژه معاصر کار سادهای نیست. چطور شد مایل به بازی در این نقش آن هم برای سومین بار شدید؟
من همیشه نقشی را انتخاب میکنم که برایم چالشبرانگیز باشد و با آن رشد کنم. معمولا برای بازی هر نقشی روی نقاط مشترک شخصیت خودم با آن نقش سرمایهگذاری میکنم و آن نقش را درمیآورم. با آقای مصدق یک تفاوتهایی داشتم ولی از آنجا که ایشان را خیلی دوست دارم نتوانستم این نقش را قبول نکنم. من عاشق مصدق هستم زیرا یکی از شخصیتهای برجسته سیاست ایران است و میتوانست نقطه عطفی در تاریخ ایران باشد اما بهدلیل سیاستهای غرب نشد. البته از نظر ساختار صورت شباهتهایی با ایشان دارم که باعث میشود خیلی از کارگردانها انگیزه این را داشته باشند که مرا برای نقش دکتر مصدق انتخاب کنند. همانطور که شما زیرکانه گفتید وقتی شخصیتی واقعی، معاصر هم باشد کار، سختتر هم میشود؛ زیرا بسیاری آن کاراکتر را میشناسند و نزدیک است و از آن فیلم و عکس زیادی هست. به هر حال من خیلی سعی کردم به کاراکتری که بازی میکنم وفادار باشم. از نظر تحقیقاتی خیلی روی شخصیت مصدق و حالات بدنی، میمیک صورت، تن صدا، نوع راهرفتن و... کار کردم. سعی کردم از بعد سیاسی و روانشناسی، ایشان را بشناسم.
با توجه به اینکه برای ایفای این نقش مطالعات زیادی درباره شخصیت دکتر مصدق داشتید، اگر بخواهید دکتر مصدق را برای ما توصیف کنید چه خواهید گفت؟
دکتر مصدق یک سیاستمرد شریف بود. آدمی راستگو بود که دروغ مصلحتی یا سیاستمدارانه هم نمیگفت اگرچه سیاستمدار بسیار بزرگی بودـ
مصدق موافقان و البته مخالفان زیادی دارد؛ فیدبکها از ایفای این نقش برای شما چطور بود؟
از آنجا که که من در دنیای مجازی نیستم و اینستاگرام ندارم خیلی از بازتابهای این نقش در فضای مجازی اطلاع ندارم اما نزدیکان و همکارانم خیلی مثبت به این مسئله نگاه میکردند و من جزو افتخاراتم است که توانستهام مصدق را بهگونهای و در موقعیتی بازی کنم که به آن لطمه نخورد؛ یعنی وفاداربودن خیلی برایم اهمیت داشت.
نقش خاص دیگری هم هست که تمایل داشته باشید بازی کنید؟
من همیشه دلم میخواست نقش گاندی را بازی کنم. چندین بار جاهای مختلف ابراز کردم تا شاید تهیهکننده یا کارگردانی تحریک شود و این کار را شروع کند.
شما نقشهای جدی و کمدی متفاوتی بازی کردهاید اما نقشهای خاکستری در کارنامه کاری شما کمرنگ است. این سلیقه و انتخاب شماست یا پیشنهادها اغلب اینگونه بوده است؟
هم خودم و هم دیگران به من نقشهای خاص را پیشنهاد میدهند. وقتی نقشی خاکستری است معمولا نمیتوانیم چالشبرانگیز باشیم؛ به همین دلیل اگر خاکستری باشد خودم به آن ابعاد میدهم تا چالشبرانگیز شود. من غلوشده بازی نمیکنم ولی انسانهای غلوشده را خیلی دوست دارم.