خانم بازیگری که عامل سانسور در سینما شد
نقش جین هارلو در فیلم "زن مو سرخ" این انگیزه را در رئیس انجمن سینمای آمریکا ایجاد میکند که به سمت سانسورهای سفت و سخت در هالیوود برود.
ایران آرت: سوم مارس، سالروز تولد جین هارلو، بازیگر جوان و شاخص هالیوودی در دهه ۳۰میلادی که نماد زیبایی آمریکا در این دوره زمانی به شمار میرود. او ۱۱۰سال پیش یعنی در سال۱۹۱۱، در شهر کانزاس، ایالت میسوری آمریکا، متولد شد. پدرش دندانپزشک بود و مادر در کودکی از او جدا شد.
۱۷سال ابتدایی زندگی جین هارلو، یک زندگی معمولی بوده است. البته نه از نظر ثروت. مادر او دختر یک دلال مسکن بود و خود او هم در ۱۷سالگی، با یک پسر ثروتمند ازدواج کرد. سکونت با این پسر در بورلی هیلز، لسآنجلس کلید ورود به هالیوود بود. روزی ظاهرا او یک بازیگر جوان (روزالی روی) که در این منطقه با او آشنا شده بود را به هالیوود میبرد که مدیران کمپانی فاکس او را میبینند و از او میخواهند که به بازیگری بپردازد. جین ابتدا امتناع میکند اما بعد از آن وارد هالیوود میشود.
نخستین فیلم جین هارلو، در سال۱۹۲۸، یک فیلم کوتاه بود که حالا گم شده ولی قدیمیترین فیلم موجود از او یک فیلم صامت لورل و هاردی است. شاید باورکردنی نباشد اما باید گفت که او در حدود ۹سال در نزدیک به پنجاه فیلم کوتاه و بزرگ بازیگری کرده است. آماری اعجاببرانگیز که البته نشان از میزان مقبولیت او در بازار آن روزهای آمریکا نیز دارد. او در شش فیلم از این حدود پنجاه فیلم با کلارک گیبل، بازیگر مرد مشهور آن روزهای هالیوود همبازی بود.
احتمالا مشهورترین کاری که هارلو در آن بازی کرده، "فرشتههای جهنم" (۱۹۳۰) است هر چند که "خاک سرخ" (۱۹۳۲)، "شام در ساعت ۸" (۱۹۳۳)، "بی پروا" (۱۹۳۵) و "سوزی" (۱۹۳۶) نیز جزو فیلمهای مهم او هستند. گلچین روزگار البته، مجال زیادی به او نداد و جین هارلو در ۲۶سالگی از دنیا رفت. علت مرگش نارسایی کلیه بود و تا مدتها مادرش به دلیل اعتقادات مسیحیاش که گفته میشد مانعی برای درمان علمی جین بوده، متهم بود.
اما حالا دیگر مدتهاست از او رفع اتهام شده و مشخص شده که واقعا اقدامات پزشکی روی جین موثر نبوده و نهایتا او با یک میلیون دلار ثروت دار فانی را وداع گفته است. جین فرزندی نداشت اما سه بار ازدواج کرد و از همسر اول و سوم خود طلاق گرفت و همسر دومش نیز مدت کوتاهی بعد از ازدواج از دنیا رفت. نکته قابل توجه در مورد جین این است که گفته میشود بازی او در فیلمی به نام "زن مو سرخ" یکی از دلایل اعمال سانسور معروف به "هیس" در هالیوود دهه ۴۰ تا ۷۰ بوده است.
به نقل از هفت صبح، هارلو در نقش زنی بازی میکند که برای پیشبرد موقعیت اجتماعی خود از زیبایی خود استفاده میکند و همین موضوع ویل اچ. هیز رئیس انجمن سینمای آمریکا را به این فکر انداخت که با عزمی محکمتر به سمت سانسور اخلاقی هالیوود برود. در آن زمان کد (قانون) تولید تصاویر متحرک یا کد هیس، تدوین و اجرایی شد که مجموعهای از قوانین اخلاقی در سینمای آمریکا بوده که از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۸ اجرا میشد.
قوانین تصویب شده شامل عدم نشان دادن صحنههای جنسی، برهنگی، تجارت غیرقانونی موادمخدر، روشهای دقیق دزدی و سرقت، وحشیگری، فحاشی، ناسزاگویی به مقدسات، تمسخر ادیان، بردهداری سفیدپوستان و فروش زنان بوده است. در اواخر دهه۱۹۶۰ میلادی استفاده از این قوانین متوقف و سیستم درجهبندی فیلمها توسط انجمن تصاویر متحرک آمریکا جایگزین آن شد.
در ادبیات سینمایی ایران نیز بیشتر به همین بعد جذابیت بصری هارلو پرداخته شده است کما اینکه مثلا در مطلبی در نشریه نقد سینمای سال ۷۵ میخوانیم که جین هارلو را با بازیگران دیگری مثل "می مورای" و بعدتر "مریلین مونرو"، مشابه دانسته و آنها را قربانیان نظامی دانسته که هنجار غیراخلاقی را چونان سلاحی برای جذب مخاطبین بیشتر به کار میگرفت.