ماجرای ساخت اولین فیلم ناطق ایرانی/ دختر لر و بلندپروازی‌های سپنتا
فیلم "دختر لر" نخستین فیلم ناطق ایرانی بود که به‌همت سپنتا و اردشیر ایرانی در هند تولید شد.
ایران آرت: روزنامه ایران نوشت: اوایل سال ۱۳۱۱ بود که عبدالحسین شیرازی با همکاری شرکت امپریال بمبئی در هند، بخش مهمی از تاریخ سینمای ایران را رقم زد.
فیلم «دختر لر» نخستین فیلم ناطق ایرانی بود که به‌همت او و اردشیر ایرانی در هند تهیه و تولید و یک سال بعد در سینماهای تهران روی پرده رفت و رکوردهای جدیدی را در سینمای ایران ثبت کرد. عبدالحسین شیرازی که بعد از ورود به عالم هنر، نام هنری «سپنتا» را برای خود انتخاب کرد، نامی ماندگار و تأثیرگذار در سینمای ایران است.
نام او به‌عنوان نویسنده و کارگردان در فهرست فیلم‌های نخست کارگردانان ایرانی، ثبت شده است. از ۹ فیلم نخست کارگردانان ایرانی پنج فیلم به همت سپنتا تهیه و تولید شده است. «دختر لر»، «شیرین و فرهاد»، «فردوسی»، «چشم‌های سیاه» و «لیلی و مجنون» از نخستین فیلم‌های ناطق سینمای ایران هستند که او در ۴ اثر به‌عنوان کارگردان و یک اثر (دختر لر) به‌عنوان نویسنده و هنرپیشه حضور داشت. سپنتا پس از ساخت فیلم‌هایی که در استودیوهای بمبئی تولید شده بودند، قصد داشت با همکاری یکی از دوستان هندی خود استودیویی مجهز در ایران تأسیس کند که با کارشکنی‌ها و موانعی که با آن مواجه شد، از انجام این کار صرف نظر کرد.
در کارنامه کاری او علاوه بر فیلمسازی و نویسندگی فیلمنامه، فعالیت‌هایی هم از او در حوزه مطبوعات دیده می‌شود، روزنامه «دورنمای ایران» و هفته نامه «سپنتا» از جمله تجربیات او در عرصه روزنامه نگاری است. او که پیش از سینما، به ایرانشناسی و تاریخ علاقه‌مند بود، آشنایی و تسلط نسبی به زبان باستانی پهلوی داشت. در پی همین علاقه‌مندی بود که کتاب‌هایی چون «اخلاق ایران باستان»، «نوآموز مزدیسنا» و «پرتوی از فلسفه ایران باستان» را منتشر کرد.
آخرین فیلمی که سپنتا قصد ساخت آن را داشت، فیلم کوتاه «پاییز» بود که با مرگ او در ساعت ۵ عصر هفتم فروردین ۱۳۴۸ در اصفهان، نیمه تمام ماند. سپنتا که بر اثر حمله قلبی درگذشته بود، در آرامگاهی خانوادگی در نزدیکی تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. آرامگاهی که چند سالی است به بهانه ساماندهی تخریب شده و وضعیت نامعلومی دارد.
