خاطرات اوس کاظم سینما از علی حاتمی،مهرجویی، کیمیایی
کاظم فریبرزی که در سینما او را بنام اوس کاظم میشناسند، متولد 1321 در اراک بود و کار خودش را در سینما از سال 1337 با فیلم «چشمه آب حیات» به عنوان نجار دکور آغاز کرده و بصورت مداوم بعنوان مجری دکور و طراح فنی در سینمای ایران فعالیتش را ادامه داده است.
ایران آرت : کاظم فریبرزی در سال 87 گفت وگویی با خبرنگار ایسنا داشته است که به بهانه درگذشت این هنرمند عرصه سینما در ادامه آن را بازخوانی میکنیم.
سال 87 و در دوازدهمین جشن سینمای ایران، در کنار بهرام بیضایی، سیفالله داد و جمشید مشایخی از کاظم فریبرزی تقدیر شد،
او که از «چشمه آب حیات» آغاز کرد با «هزاردستان» به اوج کارش رسید و بیش از پنجاه سال فعالیتش را در عرصه سینما ادامه داد.
این هنرمند در حالی شامگاه 11 اسفند ماه امسال به دلیل عوارض قلبی درگذشت که همچنان مشغول کار در سینما بود.
فریبرزی معتقد بود:«در سینمای ایران عادلانه رفتار نمیشود و همیشه بازیگران تافته جدابافته هستند و بیشتر مورد توجه قرار میگیرند و به بچههای صحنه ظلم میشود.»
او با اشاره به 50 سال حضورش در سینما و تئاتر یادآور شده بود:« بعد از فیلم «چشمه آب حیات» در حدود شش فیلم نجارکار بودم و با فیلم «حسین کرد» که طراحی دکور آن را زندهیاد ولیالله خاکدان بر عهده داشت به عنوان دکوراتور مشغول شدم و تا قبل از انقلاب در حدود 40 فیلم با این عنوان کار کردم و 10 سال هم با زندهیاد جعفری و حالتی در تئاتر و ساخت دکور فعالیت داشتم.»
فریبرزی ادامه داد: «در اوایل انقلاب با توجه به رکودی که در سینما به وجود آمد، داشتم کارم را عوض میکردم که یواش یواش کارها شروع شد و در سال 58 به پروژه عظیم «هزاردستان» رفتم و با ایدههای علی حاتمی و طراحی ولیالله خاکدان شروع به ساخت دکورهای این مجموعه در بیابانهای اطراف تهران کردیم که امروز به شهرک سینمایی تبدیل شده است.»
او همچنین اضافه کرد: «سه سال مشغول ساخت دکور «هزاردستان» بودیم که کار متوقف شد و علی حاتمی سراغ «حاجی واشنگتن» رفت و من هم به مجموعه «سربداران» رفتم و در همان شهرک سینمایی دکورش را براساس طرحی از استاد خورشیدی اجرا کردم که با شروع شدن کار «هزاردستان» دوباره کارم را ادامه دادم و طی یک سال به پایان رسید.»
کاظم فریبرزی در بخش دیگری از این گفتوگو با بیان اینکه دکور «هزاردستان» را با 80 نفر ساخته بودند، گفته بود: «طبق صحبتی که داشتیم، قرار بود دکورها برای 15 سال بماند و بعد جمع شود که الآن 30 سال میگذرد و هنوز سراپا است و تعمیراتی هم در آن صورت نگرفته است. چندی پیش برای ساخت کلیپ جشن به شهرک سینمایی رفته بودیم. آنجا که میروم از اینکه میبینم رسیدگی نمیشود و در حال از بین رفتن است، دلم میسوزد. آنجا درآمد زیادی داشته و دارد برای بازدید بلیتفروشی میشود و گراند هتل هم که اجاره دادهاند و عروسی هم گرفته میشود و حتی از کسانی که میخواهند آنجا عکس بگیرند پول میگیرند، اما خرجی برای شهرک نمیشود و طی این سالها هیچکاری جز رنگ زدن انجام نشده و جاهایی هم در حال ریختن است که باید بازسازی شود.»
این هنرمند از «کمالالملک»، «دلشدگان»، «تنهاترین سردار»،«ولایت عشق»،«ملاصدرا»، «شب دهم»،« شاید وقتی دیگر»،« یوسف پیامبر»،«تفنگ سرپر»، «روزهای به یاد ماندنی»،«حجربن عدی»،«کانی مانگا» و «ملک سلیمان» به عنوان دیگر آثاری نام میبرد که طراحی فنی آنها را بر عهده داشته است.
فریبرزی با بیان اینکه با اکثر کارگردانهای بزرگ سینما کار کرده است گفته بود: «با مهرجویی دراولین فیلمش «الماس 33» و «بانو» و «درخت گلابی» همکاری داشتم، با مسعود کیمیایی در «دندان مار» و کیانوش عیاری «یک روز باشکوه»، بهرام بیضایی «شاید وقتی دیگر» که انبار و بازار قدیمی را ساختم و جعفر پناهی در «دایره» که بیمارستان و بازداشتگاه را بصورت دایره ساختم.»
او از علی حاتمی به عنوان کارگردانی نام برد که با او بسیار راحت بوده است و میگفت: «او قاجاریه را مثل کف دست میشناخت و من حتی آن اوایل رنگها را نمیشناختم و او توضیح میداد و حساسیت زیادی روی کار داشت. هنوز هم «هزار دستان» را بسیار دوست دارم.»
فریبرزی با اشاره به فیلمهایی که طراحی دکور و اجرایش را برعهده داشته، مطرح کرده بود: «زمان از دست رفته» پوران درخشنده را خودم طراحی و اجرا کردم و همچنین «تنوره دیو» کیانوش عیاری و «آرزوی بزرگ» که هنگام کار ولی الله خاکدان درگذشت و من کارهایش را ادامه دادم.»
کاظم فریبرزی هم پس از دریافت جایزهاش اظهار امیدواری کرده بود: «امیدوارم تا بعد از این نیز دیگر بچههای پشت صحنه فراموش نشوند.»