دشواری فیلمسازی برای بهترین کارگردان کن
بهترین کارگردان کن 2018 گفت: فیلم ساختن با بازیگران داخلی و بدون ستاره‌های جهانی برایم سخت شده است.
ایران آرت: بهترین کارگردان کن ۲۰۱۸ از دلایل عشق خود به سارایوو، درام سیاه و سفید "جنگ سرد" و البته بحران‌های داخلی موسسه فیلم لهستان می‌گوید.
به گزارش همشهری آنلاین، پاول پاولیکفسکی که سه سال پیش با "ایدا" جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را برد و امسال با «جنگ سرد» بهترین کارگردان جشنواره کن لقب گرفت، مهمان ویژه مراسم افتتاحیه بیست و چهارمین جشنواره فیلم سارایوو بود. او در حاشیه نمایش «جنگ سرد» در نخستین روز جشنواره سارایوو، با کلیم آفتاب از نشریه اسکرین گفتگو کرده و درباره تجربه‌های فیلمسازی خود و بحران‌های داخلی سینمای لهستان گفته است.
پس از بردن اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان در سال 2015، ساختن فیلم تازه برایت آسان‌تر بود یا سخت‌تر؟
می‌توانست آسان‌تر باشد اگر یک فیلم لهستانی نمی‌ساختم اما وقتی به لهستان برمی‌گردی تا با بازیگران داخلی و بدون ستاره‌های بین‌المللی یک فیلم سیاه و سفید بسازی، ماجرا چندان هم ساده نیست. ما برای پیش بردن پروژه می‌بایست به تمام پول‌های گوشه و کنار اروپا دسترسی می‌داشتیم. تهیه‌کنندگان «جنگ سرد» در تولید مشترک و به دست آوردن بودجه‌های دولتی خبره هستند و در همکاری با موسسه فیلم لهستان کاری سترگ انجام دادند. آن زمان ماگدالینا سروکا رئیس موسسه بود و ما به بودجه‌های منطقه‌ای دسترسی داشتیم. برای فیلمبرداری همه جای لهستان را زیر پا گذاشتیم و در هر منطقه تلاش کردیم پول تهیه کنیم. خیلی زیاد نبود اما روی هم کارمان را راه می‌انداخت.
سروکا از موسسه فیلم لهستان کنار گذاشته شد. نظرت درباره این دگرگونی‌ها در موسسه چیست؟
راستش ما هنوز نمی‌دانیم قرار است چه اتفاقی بیفتد. فکر می‌کنم با فرارسیدن پاییز و تصویب قانونی تازه درباره فیلمسازی در لهستان اوضاع کمی بهتر شود. مشکل اینجاست که دولت تازه لهستان صرفا به دو گونه سینما باور دارد؛ سینمای تجاری از یک سو و سینمای میهن‌پرستانه از سوی دیگر و اینها را در تقابل با ضررهای سینمای خلاقانه‌تر و آزادتر می‌داند. از یاد نبریم موسسه فیلم لهستان تنها 10 سال پیش تاسیس شده و معدود موفقیت‌های سینمای لهستان در سه چهار سال گذشته مدیون آن است. من معتقدم همه چیز باید همان‌طور بماند که بوده است و شرم‌آور خواهد بود اگر رنسانس سینمای لهستان به همین زودی‌ها به واسطه از بین رفتن موسسه فیلم لهستان رخ بدهد.
به نظر می‌رسد تصمیم تو برای فیلم ساختن در لهستان آن هم پس از سال‌ها فعالیت در بریتانیا و فرانسه تا حدودی به خاطر موسسه فیلم لهستان بوده است؟
نه واقعا. من تهیه‌کننده نیستم به این چیزها فکر نمی‌کنم. وقتی داشتیم «ایدا» را در لهستان می‌ساختیم، منطق داستان و ماجرا چنین ایجاب می‌کرد. بودجه‌مان کم بود و موسسه نیمی از آن را تامین کرد. پس از موفقیت «ایدا» طبیعی بود که برای «جنگ سرد» هم سراغ آنها برویم. جامعه فیلمسازان در لهستان بسیار قوی و منسجم است و موسسه با آنها همکاری نزدیک دارد. برخلاف بریتانیا که تهیه‌کنندگان تشکلی قدرتمند دارند، همه چیز را مدیریت می‌کنند و فیلمسازان - تا آنجا که من می‌دانم - پراکنده و منزوی هستند. در لهستان فیلمسازان به با هم بودن، کمک کردن به یکدیگر و جنگیدن برای یک هدف علاقه دارند و به این به نظرم ارزشمند است.
جز این، در موارد دیگر هم با موسسه فیلم لهستان همکاری کرده‌ای؟
زمانی عضو یکی از کمیته‌هایی بود که درباره فیلمنامه‌ها و پروژه‌های پیشنهادی نظر می‌داد؛ اینکه آیا بودجه به آنها تعلق می‌گیرد یا نه، می‌توان تولیدشان کرد یا باید اصلاح شوند. پنج نفر عضو کمیته بودیم و همگی از آدم‌های واقعی صنعت سینما که می‌دانستند چطور فیلمنامه را بخوانند و چگونه فیلم بسازند. به نظرم یک سیستم بسیار خوب بود. در بسیاری از کشورها بودجه سینما در اختیار اداره‌های دولتی است؛ کسانی که درک‌شان از ظرفیت‌های هر فیلمنامه و کارگردان بیشتر نظری است تا واقعی.
«جنگ سرد» افتتاحیه جشنواره سارایوو بود. پیش از این هم اینجا آمده بودی؟
در نخستین دوره جشنواره سارایوو در 1995 مستندی از من به نمایش درآمد به نام «ارزش‌های صربی» درباره دوران محاصره سارایوو از نگاه نیروهای اشغالگر صرب. من پیش و پس از جنگ بالکان بارها به سارایوو سفر کرده بودم و آن را شهر عشق می‌دانم. سرانجام هم با «ایدا» به جشنواره آمدم. فیلم در سینمای روباز روی پرده رفت و رویدادی شگفت‌انگیز برای من بود. صحنه‌هایی در «جنگ سرد» هست که در یوگسلاوی سابق می‌گذرد و دوست داشتم در سارایوو فیلمبرداری کنم اما سرانجام اشپلیت را انتخاب کردم که تضادی شدیدتر با پاریس و ورشو در اختیارمان می‌گذاشت.
