تمجید امین حیایی از 4 ستاره سینما
امین حیایی گفت: عزت‌الله انتظامی با این همه سال سابقه هنوز هم انگیزه ایفای نقش‌های درجه یک را دارد و با ابزار خلاقیت به این خواسته‌اش نیز می‌رسد.
ایران آرت: امین حیایی از بازیگران مطرح سینمای کشور در تازه‌ترین گفت‌وگوی خود که با روزنامه شهروند انجام شده است، به تمجید از بازیگران خلاق سینمای ایران و جهان پرداخته است.
در ادامه می‌توانید بخش‌هایی از این گفت‌وگو را از ایران آرت بخوانید.
شما را به‌عنوان بازیگری می‌شناسند که کمتر توانسته‌اید به حقتان در این عرصه برسید. به نظر خودتان نقش‌های دیده‌شده و ستایش‌شده شما چه داشته‌اند که دیگر نقش‌آفرینی‌های‌تان از آن بی‌بهره مانده و دیده نشده‌اند؟
به‌هرحال نقش‌آفرینی بازیگر به خیلی چیزها بستگی دارند و به اصطلاح تابعی از عوامل مختلف است. هر چه فیلمنامه بهتر و جذاب‌تر و فکرشده‌تر باشد، کارگردان هر چه تواناتر باشد و البته عوامل هر چه با هم رابطه بهتری داشته باشند و پشت صحنه فضای آرام‌تری داشته باشد، سودش به فیلم و البته بازیگر- درواقع تک‌تک عوامل- می‌رسد و بازیگر می‌تواند نقشش را بهتر ایفا کند و خلاقیت بیشتر و آشکارتری را در کارش به نمایش بگذارد.
اما شما حتی در چنین کارهایی هم حضور قابل قبولی دارید. من منظورم به دیده نشدن کار است نه ناتوانی بازیگر در اجرای مناسب.
من به شخصه در چنان کارهایی هم سعی کرده‌ام خود را با شرایط موجود تطبیق دهم و با تمرکز روی نقشم نتیجه مناسبی از حضورم به دست آورم. اما به‌هرحال بعضی فیلم‌ها آن‌قدر کمبود و ضعف‌های مشهود در فیلمنامه و کارگردانی دارند که دیگر کاری از دست هیچ‌کس حتی بهترین و قدرتمند‌ترین بازیگران نیز برنمی‌آید.
نقش‌های برتر کارنامه‌تان از نگاه خودتان کدام‌ها هستند؟
نمی‌خواهم مثال کلیشه‌ای نقش‌ها مثل فرزندان بازیگر هستند را تکرار کنم. اما از سوی دیگر نقش‌هایی را هم که نام می‌برم نه به دلیل علاقه شخصی خودم، بلکه نتیجه‌ای است که از بازتاب‌ها و عکس‌العمل‌های مردم به دست آورده‌ام. مثلا در مورد کارهای قبلی خیلی‌ها از بازیم در فیلم کما تعریف کرده‌اند. خودم هم این نقش و فیلم را دوست دارم البته. دختر ایرونی، زن زیادی و میهمان مامان هم دیگر فیلم‌هایی هستند که تعریف‌شان را از زبان مردم شنیده‌ام. در میان فیلم‌های نسبتا جدیدتر نیز «شب» رسول صدرعاملی را دوست دارم و البته «خانوم» تینا پاکروان را.
بدون تعارف، مردم چندان اهمیتی به خلاقیت یا هنرمندی یک بازیگر نمی‌دهند و معیار آنها برای محبوبیت بازیگران اغلب موارد دیگری را شامل است. شما اما آشکارا بازیگر خلاقی هستید و البته جزو نادر بازیگران خلاقی که محبوبیت خاص و عام نیز دارند.
خلاقیت تنها عامل متمایز‌کننده بازیگران از همدیگر است. خلاقیت آدم‌ها و بازیگران با هم متفاوت است و بنابراین بازی‌شان نیز با هم تفاوت پیدا می‌کند. حس می‌کنم مردم حس خوبی به بروز و ظهور خلاقیت‌های من داشته‌اند و به این دلیل هم با نقش‌هایی که ایفا کرده‌ام ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند. در کارنامه یک هنرپیشه قطعا نقش‌هایی وجود دارد که هر بازیگر دیگری نیز می‌تواند آنها را ایفا کند و وجوه مشخصه و تمایز‌انگیزی با همدیگر ندارند.
اما درعین‌حال می‌توان به نقش‌هایی نیز اشاره کرد که ایفای آنها نیاز صددرصدی به خلاقیت دارد. مردم حداقل در کارنامه من بیشتر این قبیل کارهایم را پسندیده‌اند. از این روست که من برای تمام نقش‌هایم نهایت انرژی را صرف می‌کنم و سعی و تلاش دارم همواره خلاقیت‌های متناسب با هر نقشی را در کارم بروز دهم و به تصویر بکشم. فکر هم می‌کنم مردم از یک بازیگر چیزی جز این را نمی‌خواهند. وقتی درنهایت مردم از نقشی خوش‌شان می‌آید و به قولی زمانی که ارتباط خوبی میان تماشاگر با نقشی ایجاد می‌شود، بازیگر تشویق می‌شود که در کارهای آتی نیز دست به خلاقیت و نوآوری بزند.
بهترین و خلاق‌ترین بازیگران جهان و همین ایران خودمان را چه کسانی می‌دانید؟
به نظرم ادوارد نورتون از خلاق‌ترین و بهترین بازیگران سال‌های اخیر هالیوود است. پیداست که این هنرپیشه برای هر نقشی چه زحمتی می‌کشد و چه تلاش بی‌اندازه‌ای را به نمایش می‌گذارد تا شخصیتی را که ایفای آن برعهده‌اش است، کامل بازآفرینی و با نهایت انرژی آن را تصویر و ترسیم کند. در سینمای خودمان نیز پرویز پرستویی، رضا کیانیان، علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی از خلاق‌ترین بازیگرانی هستند که دوست‌شان دارم. انتظامی با این همه سال سابقه هنوز هم انگیزه ایفای نقش‌های درجه یک را دارد و با ابزار خلاقیت به این خواسته‌اش نیز می‌رسد.
چگونه؟ مگر خلاقیت را ابزار می‌دانید؟ آیا قایل به این نیستید که خلاقیت یک داشته ذاتی است که بعضی‌ها از آن بهره‌مندند و برخی نیز بی‌بهره از آنند؟
نه؛ فکر می‌کنم خلاقیت در ذات همه وجود دارد و خداوند همه را به یک اندازه از این موهبت برخوردار کرده است. با وجود این، شاید خودمان کوتاهی می‌کنیم که به آن دست پیدا نمی‌کنیم. شاید از تنبلی ما باشد، یا از بی‌میلی‌مان نسبت به بهره‌مندی از آن؛ شاید هم اصلا گرفتار افکار دیگری هستیم. درحالی‌که اگر انسان به مرحله خودشناسی برسد و بتواند روی فکر و روان خود کار و توانایی‌هایش را کشف کند، به‌طورحتم راه موفقیت برایش باز می‌شود.
به‌عنوان آخرین پرسش؛ اگر شغل دیگری هم داشتید آیا این انگیزه را داشتید که بسان بازیگری‌تان آدم خلاقی قلمداد شوید؟
نمی‌دانم. شاید اگر در آن کارها هم حرفه‌ای بودم، به همین موفقیت دست می‌یافتم؛ شاید. آدم تا در موقعیت قرار نگیرد نمی‌تواند در مورد قضیه‌ای قضاوت درستی داشته باشد.
