ساتبیز یک برگ شاهنامه طهماسبی را از ۵ میلیون دلار چکش می زند / ۱۱۸ برگ شاهنامه طهماسبی در موزه هنرهای معاصر تهران است

در سال ۲۰۱۱ صفحه‌ای از شاهنامه طهماسبی در حراجی ساتبیز در لندن به قیمت معادل ۱۲ میلیون دلار فروخته شد.

ایران آرت: رسانه ها از جمله ایندیپندنت خبر داده اند نسخ خطی شاهنامه‌ای که به سفارش شاه‌طهماسب نوشته و نقاشی شد و از برترین نسخه‌های خطی مصور و در زمره بزرگ‌ترین آثار هنری در جهان شناخته می‌شود از سوی خانه حراج ساتبیز به قیمت پایه چهار تا شش میلیون پوند (۵ تا ۷٫۵ میلیون دلار) برای فروش عرضه شد.

این نگاره نبرد بیژن و نستهن را به تصویر کشیده است. نستهن در شاهنامه پسر ویسه و برادر پیران پهلوان تورانی است و در یک نبرد به دست بیژن تنها پسر گیو کشته می شود.

شاهنامه طهماسبی یکی از هدایایی بود که از طرف دربار ایران به شاهان عثمانی اهدا شد و بعدها سر از موزه‌ها و حراجی‌های اروپایی و آمریکایی درآورد.

۲۵۸ تصویر و تذهیب این شاه نامه ورق‌ورق و جداگانه به فروش رسید که اغلب در نوع خود رکوردشکن بودند. در سال ۲۰۱۱ صفحه‌ای از شاهنامه طهماسبی در حراجی ساتبیز در لندن به قیمت معادل ۱۲ میلیون دلار فروخته شد.

بنا بر گزارش ها ۱۱۸ نگاره، جلد، آستر، سرلوح و دیگر تذهیب‌های شاهنامه طهماسبی در موزه هنرهای معاصر تهران، ۳۳ نگاره در موزه متروپولیتن، ۱۰ نگاره در مجموعه خلیلی در لندن، ۹ نگاره در بنیاد آقاخان، ۳ نگاره در موزه هنرهای ‌اسلامی قطر، ۱۳ تصویر متن شاهنامه (نمونه خط و جدول بندی) و یک نگاره در موزه رضا عباسی تهران است.

بازگشت ۱۱۸ برگ این شاهنامه معروف به موزه هنرهای معاصر تهران خود ماجرایی عجیب و باورنکردنی داشت : این اتفاق در سال های پیش از انقلاب اسلامی کلید خورد اما با وجود برخی تلاش ها ناکام ماند ، پس از انقلاب، مقدمات بازگشت این صفحات از سال ۱۳۶۲ آغاز شد و با مدیریت حسن حبیبی و سید مهدی حجت، رییس وقت سازمان میراث فرهنگی کشور، در نهایت در سال ۱۳۷۵ این صفحات از آمریکا به اتریش آمد تا پس از مبادله با اثر زن شماره ۳ ویلم دکونیگ، به ایران بازگردد و در حال حاضر در گنجینه موزه هنرهای معاصر نگهداری می‌شود.

برخی همچنان مبادله زن شماره ۳ ویلم دکونیگ با این ۱۱۸ برگ شاهنامه را اتفاق نادرستی می دانند و برخی نیز از آن دفاع می کنند. گفته می شد از این مبادله تاریخی قرار بود فیلم سینمایی ساخته شود که گویا منتفی شده است.

گفتنی ست ۱۲ برگ شاهنامه شاه‌طهماسبی اسفندماه ۱۳۸۲ همراه با جلد صحافی شده و دستی این شاهنامه، به ایتالیا سفر کرد و در نمایشگاهی با عنوان در جست‌وجوی بهشت - معرفی هنر ایران در دور صفوی، ۱۵۰۱ تا ۱۵۷۶ به مدت شش ماه در موزه پل دی پزلی به نمایش درآمد.

این مجموعه نسخه‌ای باارزش از نقاشی‌های مینیاتور است که توسط شاه‌اسماعیل صفوی به منظور هدیه به ولیعهدش طهماسب در سال ۹۲۸ قمری سفارش داده شد. تکمیل این اثر ۱۵ تا ۲۰ سال به طول انجامیده و نام شاه طهماسب در یکی از صفحات نقاشی، یعنی صحنه کشته شدن ارجاسب به دست اسفندیار، دیده می‌شود.