رونمایی کتابت فاخر مقتل حسین بن علی (ع) قرن ۱۳ قمری در نگارخانه ترانه باران/ توضیحات محبوبه کاظمی دولابی

نسخه‌ای کمیاب و نفیس از کتابت مقتل حسین بن علی (ع) متعلق به قرن ۱۳ هجری قمری در نگارخانه ترانه باران، نگارخانه تخصصی خط، خوشنویسی و هنرهای ایرانی اسلامی رونمایی و بررسی شد. این مقتل فاخر به خط نستعلیق عبدالنبی شیرازی به سفارش محمدرحیم میرزا کتابت شده است.

ایران آرت: «سوگ باران» عنوان این برنامه بود که با حضور اهالی فرهنگ و هنر مانند اساتید براتی ، گنجی، صندوق آبادی و علاقه‌مندان هنرهای سنتی و آیینی در آستانه اربعین حسینی برپا شد.

محبوبه کاظمی دولابی مدیر مسئول نگارخانه ترانه باران که به طور تخصصی با اهداف توسعه ای و ترویجی بر هنرهای ایرانی و اسلامی متمرکز است به نقش و ضرورت‌های فعالیت نگارخانه‌ها در عرصه فرهنگ‌سازی و معرفی هنر پیشینیان در جامعه هنری و عموم جامعه، در کنار توجه به هنر معاصر اشاره کرد و معرفی آثار شاخص در این حوزه را از جمله اهداف و برنامه‌های اصلی این نگارخانه دانست.

این فعال حوزه هنرهای ایرانی و اسلامی ضمن تأکید بر معرفی این مقتل فاخر در ایام سوگواری سالار شهیدان با بر شمردن نقش مجموعه‌داران در حفظ میراث فرهنگی و هنری کشور افزود: مالکیت این مقتل که به خط نستعلیق کتابت شده به مجموعه خصوصی تعلق دارد و باید از مجموعه‌دارانی که با هزینه شخصی به گردآوری و نگهداری این آثار می‌پردازند تا آن را به نسل‌ها‌ی بعد منتقل کنند قدردانی شود.

مدیر نگارخانه ترانه باران به عنوان برگزارکننده این رویداد، به ضرورت‌های کشف و معرفی چنین نسخ خطی ارزشمند اشاره کرد و گفت: « این کتابت ها به خصوص در وصف ائمه اطهار در زمره سرمایه های فرهنگی ایرانیان و بیانگر روح دینی و معنوی هنر ایرانیان است؛ چنین آثاری عمق و ریشه ارادت هنرمندان ایرانی به خاندان بزرگ امامت است که از دیرینه سال ها به نسل ما رسیده است و به حتم با معرفی و بررسی چنین مکتوبات گرانبهایی چراغی پیش روی هنر معاصر گذاشته می شود.»

مدیر حراج باران با تأکید به معرفی این مقتل نفیس و کمیاب در ایام سوگواری سالار شهیدان گفت : « خط و خوشنویسی ایرانی هویت راستین ماست و بزرگ ترین موزه های دنیا به داشتن چنین نسخ خطی به خود می بالند، اگر قرار است هنر ایران در دنیای معاصر حرفی در خور و جهان‌شمول ارائه دهد باید مسیری هدفمند و امروزی برای معرفی بین المللی چنین آثاری با روح دینی و مذهبی طراحی و اجرا شود که نیازمند یک عزم ملی ست.»

او خاطر نشان کرد: « پرواضح است ارائه مجموعه های نسخ خطی اصیل و کهن علاوه بر کارکردهای فرهنگی و هنری می تواند در زمینه گردشگری هنری جذاب باشد و در یک بستر مناسب ارزش افزوده های متنوع بیافریند.

در این مراسم علی اشرف صندوق‌آبادی، قائم مقام انجمن خوشنویسان ایران هم پس از روخوانی صفحاتی از این مقتل به ویژه صفحه اول و صفحه آخر که مشخصات و شناسنامه این نسخه را در بر می‌گیرد، به نقش کاتبان خوشنویس در ماندگاری آثار فرهنگی اشاره کرد.

او عیار خوشنویسی این نسخه را تحسین برانگیز دانست و گفت: «تمام صفحات این نسخه به خط خوش نستعلیق است و خوشنویسی آن ساختار و ترکیب خوبی دارد و بسیار خوانا کتابت شده است.»

این خوشنویس معاصر با برشمردن زیبایی‌های این مقتل بر اصالت این نسخه اشاره کرد و ادامه داد: «این مقتل که رقم زیبا و دلنشین عبدالنبی شیرازی به سال ۱۲۸۳ هجری قمری را دارد بسیار خوب و مناسب نگهداری و مراقبت شده و صفحه‌آرایی بسیار زیبنده و در عین حال چشم نوازی دارد که با توجه به خوانا بودن برای چاپ و انتشار و بهره‌مندی عمومی هم مناسب است.»

قائم مقام انجمن خوشنویسان ایران با ستایش گالری ترانه باران، تلاش های این مجموعه برای رونق خوشنویسی را بسیار مثمر ثمر دانست و خواستار حمایت از آیین « سوگ باران » و رویدادهای مشابه شد که در اشاعه هنر معنوی جریان سازی می کنند.

امیر عبدالحسینی مدیر و پژوهشگر هنری نیز دیگر سخنران این رویداد بود که با اشاره به این نسخه از مقتل اظهار کرد: «کتابت و تذهیب قرآن، ادعیه، دیوان شاعران کهن و نسخه‌های تاریخی روزگار گذشته در  هنر کتاب‌آرایی بسیار مورد توجه است و یکی از عوامل مهم در پاسداشت و صیانت فرهنگ و هنر و تاریخ قلمداد می‌شود.»

او در ادامه بر اهمیت حضور سفارش‌دهنده در کتاب‌آرایی کهن تأکید کرد و بر جای ماندن نسخه‌های هنری از روزگار گذشته با مضامین دینی و آیینی را مرهون سفارش امیران، وزیران، حاکمان و صاحبان مشاغل و متمولان آن روزگار دانست که با نیت نگهداری در کتابخانه و مجموعه خود و یا با هدف وقف و گاهی نذر و نیاز و توسل هزینه‌های مرتبط با امور کتاب‌آرایی را بر عهده داشته‌اند.

شایان ذکر است این نسخه‌ای کمیاب از کتابت مقتل حسین بن علی (ع) حدود یکصد صفحه را در برمی گیرد و اثری آراسته به صنایع کتاب آرایی و تذهیب است.

مراسم «سوگ باران» یازدهم شهریور ۱۴۰۱ در نگارخانه ترانه باران برگزار شد.