پارچه، چشم و یادگاریهای یک نقاش/ نگاهی به سه نمایشگاه تجسمی
در گالری گردی این هفته به آثار زهرا ایمانی، شقایق ماندگار و شیوا عینی میپردازیم.
ایران آرت: نمایشگاه تابلوهای پارچهای زهرا ایمانی در گالری اُ، نمایشگاه آثار شقایق ماندگار در گالری هفت ثمر و نمایشگاه آثار هنرمند درگذشته، شیوا عینی در گالری مژده سوژههایی هستند که در گالریگردی این هفته به سراغ آنها رفتیم.
تصاویر رؤیایی در دل تابلوهایی پارچهای
زهرا ایمانی در نمایشگاه آثارش با عنوان "نخ ناکوک" در گالری اُ با خلق تابلوهای نقاشی با استفاده از پارچه توانسته بر ظرفیتهای بصری این مدیوم بیفزاید. این که این تصاویر چه چیزی را انعکاس میدهند اگرچه اهمیت دارند و به نظر میآید که به لحاظ فرمی انتخاب هوشمندانهای در رابطه با متریال و تکنیک هستند، اما ایجاد این نگرش که پارچه نیز به دلیل تنوع در شکل، رنگ و طرح میتواند در یک تضاد سطحی موجب خلق تابلوی نقاشی شود بیش از هر چیز دیگری در این نمایشگاه اهمیت دارد.
او در انتخاب پارچهها نیز هوشمندانه عمل کرده است و توانسته با درکی که از رنگ و طرح پارچهها داشته فضاهای مورد نظرش را تصویری کند. استفاده از پارچههای گلدار به عنوان سطوح یک دیوار و یا پارچه ساتن قهوهای برای به تصویر کشیدن دیوار گالری به انتقال حس فضاهای مورد نظر هنرمند کمک کرده است.
نقوش، جنس و رنگ پارچهها آن چنان در این آثار اهمیت دارد که در نگاه اول احساس میشود هر کدام از این تابلوهای و تصاویر و فضاهای درون آنها بر اساس پارچههایی که موجود بودند شکل گرفته است.
او سعی کرده با ترسیم فضاهایی مثل قصر، کنسرت، گالری، باغ و غیره و از سویی خلق کاراکترهایی با هویتهای مختلف بتواند ظرفیتهای بیشتری از متریال پارچه را به تصویر در بیاورد.
جهان از دریچه چشمهای دفرمه شده
شقایق ماندگار در آثار نمایشگاهش در گالری هفت ثمر "چشم" را به عنوان بنمایه اصلی آثارش در وجهی گسترده میان هر تابلویی نقش زده است. او در واقع با بر هم زدن و دفرمه کردن این چشمها در میان هر تابلو که به دلیل تفاوت در زمینه اثر هر کدام معنا و مفهوم خاص خود را پیدا کردهاند، تفاوت در نگاه و نگرش به واسطه چشم، که مهمترین عامل و مبنای به آگاهی درآوردن نشانهها است را به تصویر کشیده است.
او متناسب با سوژههایی که نشانهای از آنها در آثار وجود دارد (مانند کاراکتر مینیونها) برخورد متفاوتی در رسم خطوط و ایجاد سایهها و حتی رنگ گذاری داشته است.
هرچند این کاراکترها به کلی بر روی این آثار شکل طبیعی خود را از دست داده و تنها تهماندهای از شکل اصلی آنها را در هر تابلو میبینیم اما همین از بین رفتن شکل اصلی و ظهور چشمها در حقیقت میتواند سؤالی باشد درباره چگونه دیدن و پرسشی درباره نقش چشم در دیدگاه مخاطب درباره پدیدهها.
در آثار او زمینه اثر به شدت بر روی شکل آثار تأثیر گذاشته است تا جایی که اثری کاملاً آبستره با فضاهایی شبیه به معماری سنتی ایرانی و از سویی نقاشیهای آبستره که در آن نگاهی غیر شرقی وجود دارد قابل مشاهده است به طوری که انگار هنرمند خواسته گستره وسیعتری از جوامع را به عنوان سوژه و مخاطب سؤالهایش برای خلق اثر هنری قرار دهد.
زنان، کودکان و رنجهای انسان معاصر در تابلوهای یادگاری
در نمایشگاه آثار هنرمند درگذشته شیوا عینی که همزمان با چهلمین روز درگذشتش در گالری مژده برپا شده بخشی از آثار اخیر این هنرمند به همراه، آثار تمرینی و برخی از لوازم و وسایل و ابزارهای کار او نیز ارائه شده است. در این نمایشگاه هم چنان که سیر کاری او به خوبی منعکس میشد، دفتر طراحیهای این هنرمند و بخشی از تصاویر و دستنوشتههای او نیز به نمایش در آمده است.
شیوا عینی در آثار متأخر خود فضاهای به شدت اکسپرسیونیستی را خلق کرده است، فضاهایی که انسانهای تحت سلطه جهان معاصر را به ناکامیها، سیاهیها و تباهیها کشانده است. در کنار این آثار او تصاویر قابل تأملی از کودکان کشیده است. او توجه ویژهای به کودکان داشته و در بخشی از آثار او میتوان غم و اندوه جانکاه کودکان کار و گاهی کودکان سیاهپوست یا کودکانی که به هر نحو در معرض ستم قرار دارند و از سویی کودکان مبتلا به سرطان را مشاهده کرد.
بخشی از آثار او که به نظر آثار ابتدایی او هستند، هنرمند بیشتر به بیان رنج انسانی در دل پرترهها توجه دارد که در یک افق به دنبال بازنمایی نوعی هویت جامانده برای شناخت چیستی انسان و کیستی خود اوست. چرا که او برای این عکسها به سراغ عکسها و سوژههایی رفته که به نظر برای خود هنرمند آشنا بودند.
البته زنان و خشونت علیه زنان نیز موضوع بخش دیگری از آثار او هستند که در کنار کلاژهای او که با متریالهایی چون روزنامه و تور شکل گرفتهاند، بیانگر کنشهای درونی این هنرمند با پیرامون و جهانی است که در آن زندگی میکند.