سرمستی آدمک ها و قراضگی اتومبیل ها در آثار مهدی سحابی/ در اولین نشست تخصصی در موزه هنرهای معاصر تهران چه گذشت؟

نمایشگاه مهدی سحابی که در موزه هنرهای معاصر تهران با کیوریتوری مژده طباطبایی در حال برگزاری ست، عصر سه شنبه ۲۵ آبان شاهد برپایی نخستین نشست تخصصی درباره این هنرمند بود.

ایران آرت: "بررسی نقاشی‌ها و مجسمه‌های مهدی سحابی" عنوان این نشست بود که به دبیری مرضیه اطهاری در کتابخانه موزه هنر‌های معاصر تهران به صورت حضوری و آنلاین برگزار شد.

در این نشست زینب گلستانی، دکترای زبان و ادبیات فرانسه و مدرس مدعو دانشگاه الزهرا، زیر تیتر " منظره سرمستی و شعف در پرنده‌ها و آدمک‌های مهدی سحابی " گفت : " منظره چنان که از نامش برمی‌آید، نگاه ناظری است واحد بر جهان پیرامون و حاصلش تصویری شخصی و یگانه که تداعی‌گر روابط حسی و احساسی ناظر با فضاست. پرنده‌ها و آدمک‌های مهدی سحابی که نشانه‌هایی از این ادراک شخصی را به همراه دارند، منظره‌ای را در برابر چشمان مخاطب شکل می‌دهند که در بازی رنگ و مواد ریشه دارد و او را به اندیشه و نگاهی نو فرا‌می‌خواند. مصالح مورد استفادۀ سحابی در این آثار تلفیقی از جهان طبیعی و انسانی هستند، رنگ‌ها به ساده‌ترین شیوۀ ممکن عرضه می‌شوند و اَشکال عاری از هر نوع پیچیدگی ظاهری هستند این همان چیزی‌ست که اثر را به دنیای کودکانه و نگاه بی‌آلایش آن ربط می‌دهد و سادگی را میهمان نگاه مخاطب می‌کند. هم‌نشینی این عناصر در کنار یکدیگر، لزوم تجربه‌ای «شاعرانه» بی‌آلایش و ناب را در دل جهان یادآور می‌شود و در کنار عنصر حرکت که  خود در عین حال حاضر و غایب است، پویایی جهان را به رخ می‌کشد. پدیده‌ها در برابر این نگاه که غبارها از آن زدوده شده سرشار از شور زندگی‌اند و جهان مالامال از عشق و آشتی."

سخنران بعدی این نشست ، کیانوش معتقدی، پژوهشگر، نویسنده و مترجم بود، او با عنوان "روایت‌گر گزاره‌های آشنا " گفت : "مهدی سحابی یکی از نقاشان مهم معاصر ایران و هنرمندی تجربه گرا در عرصۀ هنرهای تجسمی بود. توجه او به پیشینۀ تاریخی و اجتماعی ایران و بیان معاصرش در خلق نقاشی‌هایی متفاوت از هم‌نسلانش، جایگاه او را در گسترۀ تاریخ هنر ایران ماندگار ساخته است. "

معتقدی بعد از بررسی و طبقه‌بندی آثار نقاشی سحابی بر اساس سیر تاریخی، به تحلیل سبک‌شناسانۀ ادوار مختلف کارنامۀ هنری‌اش پرداخت و گفت: دغدغه‌ها و منابع الهام و میزان تاثیر پذیری او از نقش‌مایه‌های کهن (مضامین باستانی)، استفاده از نوشتار (خط نگاری) و نمایش وضعیت جهان معاصر در کارهایش در همین نمایشگاه قابل مطالعه است. "

بایگانیِ اتومبیل‌ها (فروپاشیِ شیء متعالی) عنوان سخنرانی پژمان نظرزاد آبکنار، پژوهشگر حوزه تصویر، بود، او سخنانش را با نگاهی به پیشینۀ اجتماعی و تاریخی در دو مجموعۀ نقاشی Junkyard Cars  و Junkyard Cars and Figures از مهدی سحابی بیان کرد.

او در سخنرانی اش با نگاهی گذرا به بسترهای تاریخی و اجتماعی سوژۀ «اتومبیل» در جهان و در پی آن ایران،‌ به تحلیل دو مجموعۀ اتومبیل‌های اسقاطی مهدی سحابی پرداخت و گفت: " تولید و واردات اتومبیل در ایران همواره در نسبت با مفهوم قدرت و میزان تسلط و تمرکز نهادهای سیاسی تعریف شده است. اتومبیل یکی از نمادهای تحقق شعارهای اقتصادی در تاریخ معاصر ایران است و همواره جایگاهی مهم داشته است. با این تفاصیل باید گفت دو مجموعۀ سحابی بازنمایی فاجعه در جهان ناکجاآبادی اتومبیل‌هایی است که در ایران تولید و یا به آن وارد شده‌اند. ماشینیزه شدن جهان علاوه بر مزایایی که به جهان افزوده است معایب و فجایعی نیز در پی داشته است که در سنت‌های مختلف فکری به آن توجه شده. اتومبیل به‌عنوان یکی از مشتقات جهان مدرن، همواره مورد توجه هنرمندان نیز هست..."

دومین نشست تخصصی این نمایشگاه با عنوان ترجمه و ترجمه شناسی مهدی سحابی به دبیری سهراب احمدی دوم آذر برگزار می شود.

نمایشگاه مروری بر آثار مهدی سحابی با نمایش ۱۲۶ کار از این هنرمند از ۱۱ آبان ماه در موزه هنر‌های معاصر تهران آغاز شده و تا ۲۸ آذرماه ادامه دارد. دو کتاب مروری بر آثار وی شامل ۳۱۰ اثر و تکاپوی واژه مجموعه مقالات درباره نگاه تصویری و ادبی مهدی سحابی هم زمان با این نمایشگاه منتشر شده است.