آیدین آغداشلو در موزه بروژ بلژیک / سال های آتش و برف روی جلد کتاب نمایشگاه مملینگ امروز

موزه بروژ بلژیک در چهار ماه اخیر، میزبان اثری از آیدین آغداشلو بود که ۴۲ سال پیش با الهام از مملینگ خلق شده است.

ایران آرت: «مملینگ امروز» عنوان نمایشگاهی بود که برای اولین بار به تاثیرگذاری گسترده هانس مملینگ، از مهم‌ترین نقاشان سبک بورگوندی بروژ، بر روی هنر معاصر پرداخت.

در این نمایشگاه گروهی که طی چهار ماه اکتبر تا فوریه ۲۰۲۱ به تماشا بود به جز اثر آیدین آغداشلو، آثاری از جوزف کوسوت، از بنیان‌گذاران هنر مفهومی، کهینده وایلی نقاش سیاه‌پوست آمریکاییِ پرتره رسمی باراک اوباما، هنرمند بلژیکی دیوید کلربوت و هنرمند سوری-آمریکایی دایانا الحدید به نمایش در آمد.

این پنج هنرمند با نگاهی اقتباسی به آثار مملینگ، گفتمانی تاریخ‌محور را با این نقاش قرن ۱۵ میلادی اروپا برقرار کرده‌اند.

اثر به نمایش درآمده از آیدین آغداشلو در این نمایشگاه «سال‌های آتش و برف ۱» نام دارد که روی جلد کتاب نمایشگاه جای گرفت.

این کار از مجموعه خاطرات انهدام در سال ۱۳۵۷ خلق شده است، این تابلو با تکنیک گواش روی مقوا، ۵۹ در ۷۹ سانتیمتر پدید آمده و به مجموعه بنیاد فرجام در دوبی تعلق دارد.

میشل دِویلد، کیوریتور نمایشگاه در کتاب این رویداد نوشته است:

«آیدین آغداشلو مجموعه خاطرات انهدام خود را در اواخر دهه ۱۹۷۰ شروع کرد؛ دورانی همراه با تحولات سیاسی-اجتماعی و ناآرامی در ایران. به همین دلیل می‌توان استفاده آغداشلو از نقل قول‌ها و ارجاعات تاریخی را واکنشی به بستر سیاسی آن دوره دید. اما ما خوانش دیگری را دنبال می‌کنیم: از‌آن‌ِخود‌سازی و ساختار‌شکنی آغداشلو فراتر از جنبش‌های ضدفرمالیستی، استفاده طعنه‌آمیز از سیمولاکرا [اثر هنری] یا نقد یک کانتکست خاص می‌رود. آغداشلو با دقت اثر یک هنرمند برجسته تاریخی را − با دقت و احترامی کم‌نظیر − بازسازی می‌کند و بعد آن را تغییر داده ومخدوش می‌کند تا بدین وسیله قدرت حاکمان، زوال فرهنگ و میراث ارزشمند آنان را مورد پرسش قرار دهد.»

گفتنی ست این نمایشگاه توسط ملکه بلژیک، ماتیلده ماری کریستین، افتتاح شد.

این خبر در حالی منتشر می شود که برخی با سو استفاده از فضای مجازی و نشر اطلاعات نادرست، تلاش می کنند اثار آیدین آغداشلو را کپی جلوه دهند، در حالی که این شیوه ای رایج در دنیای هنر است که هنرمند برای القای جهان بینی خود وارد گفتگو با استادان کلاسیک و آثاری که آیکون جهانی هستند، می شود؛ هنرمند ضمن بازآفرینی اثر ، با گنجاندن معنای خویش، هویت و مفهوم اثر را دچار دگرگونی می کند و اثری امروزی می آفریند؛ در این مسیر دو چالش جدی پیش روی هنرمند است یکی قدرت قلم تا بتواند این بازآفرینی را به بهترین شکل انجام رساند و دیگری تغییر بنیادین معنای اثر. 

اکنون برپایی نمایشگاه مملینگ امروز در موزه بلژیک، و ارائه اثر استاد ایرانی روی جلد کتاب نمایشگاه بهترین نشانه برای اهمیت این شیوه نقاشی است.