گسست محسوس از نگاه ۱۳ هنرمند در گالری طراحان آزاد/ روایت تکین آغداشلو از هنرمندان ایران و تاثیر هنر آمریکایی

این روزها گالری طراحان آزاد میزبان نمایشگاه گسست محسوس است ، نمایشگاهی که تلاش دارد با ارائه آثاری شاخص از ۱۳ هنرمند ایرانی، از منظری جالب توجه برشی از جنبش های هنری و تحولات اجتماعی را روایت می کند.

ایران آرت: گسست محسوس با کیوریتوری تکین آغداشلو و نمایش آثاری از رضا آرامش، سینا چوپانی، قاسم حاجی زاده، خسرو حسن زاده، هدی زرباف ، کوروش شیشه گران، طلا مدنی، امیر کمند، هومن مرتضوی، فرهاد مشیری، شیرین علی آبادی، محمد رضا میرزایی، نیکزاد نجومی و منوچهر یکتایی از نهم آبان آغاز به کار کرده است.

برای معرفی این نمایشگاه این متن نیز منتشر شده است که به قلم تکین آغداشلو است:

"بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا که از ویرانی‌های این جنگ خسارت ناچیزی دیده بود، توانست در راستای توسعه اقتصادی، صنعتی و تکنولوژی، از منظر فرهنگی نیز به سرعت تبدیل به قدرت تاثیرگذار و اول جهان شود، و خلا جایگاه از دست رفته اروپا را پر کند. این تحول عمده باعث جابجایی مرکز ثقل هنری دنیا از شرق به غرب اقیانوس اطلس شد و نیویورک به زودی به پاریس جدید دنیای هنر بدل گردید. اگر تا قبل از جنگ جنبش‌های هنری یکی پس از دیگری در شهرهای مهم اروپا زاده می‌شدند، اکنون این هنرمندان آمریکایی بودند که جنبش‌های هنری جدید را به دنیا معرفی می‌کردند. ابسترکت اکسپرسیونیسم، پاپ آرت و مینیمالیسم از مهم‌ترین جنبش‌های هنری مدرن همگی از «دنیای نو» بیرون می‌آیند، هر چند آبشخور هر سه آنها را می‌توان در جنبش‌های هنری اروپایی مانند سورئالیسم و کوبیسم یافت. محوریت آمریکا در هنر تجسمی تا امروز و در جنبش‌های هنری دوران پسامدرن و نیومدیا نیز ادامه دارد.

هنر ایران نیز بالطبع از این تاثیرپذیری به دور نبوده و نیست. در دوران قاجار هنر تجسمی ایران به اقتباس‌گیری از هنر اروپا می‌پردازد و در راس آن دارالفنون نسل جدید هنرمندان ایرانی را بر اساس نظام آکادمیک اروپایی پرورش می‌دهد. در دهه‌های آتی نیز گرایش‌های مدرن در ایران با تحصیل هنرمندان ایرانی در اروپا و بازگشت آنها به ایران به اوج می‌رسد، و سعی در تلفیق هنر ایران و غرب به مشغولیت ذهنی بخش عمده‌ای از هنرمندان ایرانی تبدیل می‌شود. «نوسنت‌گرایی» و دغدغه هویت و مکتب ملی همزمان با جنبش‌های روشنفکری ایران و تقابل ایده‌های «غرب‌زدگی» و «غرب‌ستیزی» با سیاست رسمی حکومت ایران که بر مبنای روابط نزدیک با غرب، به ویژه آمریکا بنا شده بود، چشمگیر است.

بعد از انقلاب این مرزبندی و گسست در هنر رسمی با اعمال نظر مستقیم قدرت اعمال می‌شود. چیزی که ژاک رانسی‌یر فیلسوف فرانسوی آن را «گسست محسوس» Distribution of the Sensible می‌نامد. از دید رانسی‌یر آفرینش اثر هنری ذاتا امری سیاسی و «زیبایی شناسی هسته اصلی سیاست است». بر این اساس است که تیره شدن روابط ایران و آمریکا بعد از انقلاب را می‌توان به عنوان گسستی تعبیر کرد که برپایه حذف قطب اول نفوذ فرهنگی دنیای معاصر شکل گرفته و فرهنگ «متهاجم» این کشور در خارج از مرزبندی هنر قابل عرضه در ایران قرار می‌گیرد. هنرمندان ایرانی بسیاری اما - چه در دایاسپورا و چه در ایران - همچنان تحت تاثیر این غول فرهنگیِ غیرقابل انکار کار می‌کنند و می‌آفرینند. «گسست محسوس» نمایشگاه گروهی‌ای است از آثار ۱۴ هنرمند ایرانی از نسل‌های گوناگون که تحت تاثیر جنبش‌های هنری، فرهنگ عامه یا تحولات اجتماعی آمریکا خلق شده‌اند."

در این نمایشگاه آثار متنوعی دیده می شوند که برخی شان نگاه منتقدانه سر سختی به بخش هایی از فرهنگ آمریکایی دارند.

این سومین نمایشگاهی ست که تکین آغداشلو آن را کیوریتوری می کند؛ او پیش تر در سال ۱۳۹۷ نمایشگاهی با رویکرد هنر معاصر زیر عنوان "بازنگری در خانه خیابان عبده" را در یک خانه قدیمی طراحی و سپس در گالری دستان نمایشگاهی را کارگردانی کرد؛ او هنرمند و طراح متولد تهران، فارغ التحصیل کارشناسی هنرهای تجسمی از دانشگاه رایرسون تورنتو و برنده جایزه اینتر اکسس و سیمپاتیکو در رشته هنرهای نیو مدیا است. آثار او پبش از این در شش نمایشگاه گروهی در گالری هایی مانند تی آی ال لندن ، آزینگتون و ایمج سنتر تورنتو به نمایش بوده است.

گسست محسوس تا بیستم آبان ماه در گالری طرحان آزاد به تماشا است.