اگر کلاس آغداشلو مشکل داشت چرا سه دهه پرطرفدار ترین کلاس نقاشی ایران بود؟/ حوری بیداد مدیر داخلی کلاس های آیدین آغداشلو و تردید تازه در گزارش نیویورک تایمز

حوری بیداد پس از سولماز نراقی و الناز محمدی سومین زنی ست که گزارش نیویورک تایمز با تیتر "موج اتهامات سوء‌رفتار جنسی علیه آیدین آغداشلو" را با چالش روبرو می کند:

ایران آرت: حوری بیداد یک ربع قرن مدیر داخلی کلاس آیدین آغداشلو بوده و می گوید همه شاگردان آن کلاس می دانند هیچ کس غیر از او اداره کننده این کلاس ها نبوده است؛ خانم بیداد توضیحات جالبی از خصوصیات این کلاس ها ارائه می دهد که ضمن رد برخی ادعاهای گزارش ۲۲ اکتبر نیویورک تایمز،  شاید به فضای ذهنی خوانندگان کمک نماید.

_ لطفن از ورود به کلاس نقاشی آیدین آغداشلو بگویید

بیداد: از سال ۱۳۶۱ به شوق آموزش نقاشی به کلاس استاد آیدین آغداشلو رفتم و رفته رفته عشق به نقاشی در من ببشتر شد؛ بدون تردید روش استاد در پرورش ذهنی شاگردان در این مسیر کمک بزرگی به من کرد؛ و نقاشی همه کار و دغدغه من شد. تمامی روش ها و تکنیک ها را آموختم و پس از آن سعی کردم زبان شخصی خودم را بیابم. از سال ۱۳۷۵ در چندین نمایشگاه انفرادی و گروهی شرکت کردم و ادامه دادم تا حالا.

_ چه شد که مدیریت داخلی کلاس های آقای آغداشلو را به عهده گرفتید؟

بیداد: در آغاز کلاس ها در هر جلسه یک مبصر داشت و یک کمک مربی. در سال ۱۳۷۳ استقبال از کلاس استاد چنان شده بود که به علت شلوغی زیاد،  مبصرها دیگر توان انجام همه کارها را نداشتند؛ مبصرها به استاد پیشنهاد دادند من به عنوان مدیر کلاس یعنی هم مربی هم اداره کننده کلاس، امور مختلف مانند ثبت نام، کارهای مالی، اداره نظم کلاسها، قرارهای جلسات و پاسخگویی به تلفن ها و ... را به صورت تمام وقت انجام دهم و من پذیرفتم و تا آخرین روز برپایی این کلاس این سمت و مسئولیت را عهده دار بودم.

_ اساسا کلاس های آقای آغداشلو از چه سالی آغاز به کار کرد و شما از چه سالی آنجا تشریف بردید؟

بیداد: تا جایی که می دانم گویا کلاس ها از سال ۱۳۵۹ تاسیس شد بود و من هم از سال ۱۳۶۱ در متن این کلاس ها حضور داشتم.

_ همکاری تان با آقای آغداشلو تا چه سالی ادامه داشت؟

بیداد: تا سال ۱۳۹۵ کلاس ها ادامه داشتند و من هم در کنار استاد کلاس را سرپرستی می کردیم.

_ از شیوه کارتان به لحاظ مدیریت این کلاس و نظارت تان بفرمایید، مثلا چه روزهایی از هفته تشریف می بردید و ...؟

بیداد: من تمام وقت در کلاس بودم. از چهار روز در هفته صبح و عصر (دو جلسه) شروع شد تا سال های آخر که به جهت مشغله زیاد استاد آغداشلو و شاید هم خستگی و درد کمر، به تدریج از روزهای کلاس کاسته شد.

هر کسی استاد آغداشلو را دیده باشد می داند ایشان خوشرو و مهربان هستند، به طبع توصیه اکید استاد به خلق محیط خوب و مناسب برای بچه ها و هنرجویان بود.

شاگردان علاوه بر آموزش تکنیک ها ، از کلاس تاریخ هنر هم استفاده می کردند که در پرورش ذهنی و بروز خلاقیت تاثیر زیادی داشت . حتی هنگام کلاس هر سوال و صحبتی با استاد تبدیل به یک بحث و آموزش هنری به ویژه هنرهای معاصر می شد و همه از آگاهی و دانش او لذت می بردند و استفاده می کردند.

_ نظرتان در خصوص شایعات اخیر درباره رفتار نامناسب آقای آغداشلو با هنرجویان دختر چیست؟

بیداد: در تمام طول سی و چندسالی که شاگرد ایشان بودم و نزدیک ربع قرن که کلاس را اداره می کردم جز احترام، محبت، مهربانی و سعه صدر از ایشان چیز دیگری ندیده ام، این زمان بسیار طولانی شکی برای این اظهار عقیده ام باقی نمی گذارد؛ سالیان دراز این کلاس ها دایر بودند و جایگاه مهم آن و تعداد باور نکردنی هنرجویان خانم و آقا، فراوانی چشمگیر شاگردان و علاقمندان هنر، عیار و موفقیت کلاس ها را نشان می دهد. تاسف فراوان هنرمندان و هنردوستان نسبت به تعطیلی این کلاس نشان از آبرو و اعتبار این کلاس دارد. و اگر حتی یکی از این شایعات واقعیت داشت هرگز با سربلندی این همه سال دوام نمی آورد. اگر این کلاس مشکل داشت چرا سه دهه یکی از شلوغ ترین و پرطرفدارترین کلاس های نقاشی ایران بود؟ چرا این همه پرحاصل بود و این همه هنرمند و نقاش درجه یک تقدیم هنر ایران کرد؟ چرا این همه سال کسی خرده ای نگرفت؟

_ در گزارش نیویورک تایمز آمده است:" یکی از دستیار‌های آموزشی آقای آغداشلو، که ۱۲ سال در مدیریت کارگاه‌های نقاشی به او کمک می‌کرده، گفت که بار‌ها شاهد رفتارهای نادرست او با شاگردان زن بوده و برخی از شاگردان به او شکایت کرده بودند او نیز به همین دلیل آنجا را ترک کرد" آیا این شخص را می شناسید چون ۱۲ سال آنجا مدیریت کارگاه های نقاشی را به عهده داشته؟

بیداد: دستکم بیست و چند سالی که من کارها را بر عهده داشتم، هرگز هیچ مدیر دیگری غیر از من در کلاس ها نبود. اصلا از خواندن چنین عبارتی در نیویورک تایمز تعجب کردم، چون ما به کل چنین شخصی نداشتیم ، همه شاگردان آن کلاس شاهدند همه امور زیر نظر من بود؛ در عین حال، هر جلسه یکی از شاگردان قدیمی که بدل به نقاش خوبی شده بود برای کمک آموزش به کلاس می آمدند و یکی که ۱۲ سال آنجا بوده باشد وجود خارجی ندارد.

دلم می خواهد روی این نکته تاکید کنم در همه این مدت ، حرف هایی از جنس این شایعات و اتهام ها که این روزها می زنند از زبان استاد در مورد خانم ها نشنیده ام و اتفاقا این باعث احترام و علاقه روزافزونم بوده و اینکه کسی به خاطر بی حرمتی و اختلاف و قهر از کلاس ما جدا شده باشد، نشنیده و ندیده ام.

_ در گزارش نیویورک تایمز آمده : از جمله شاگردان آقای آغداشلو دختر امام جمعه‌ی تهران و نوه‌های یکی از بنیان‌گذاران انقلاب اسلامی بودند، آیا شما از چنین چیزی خبر داشتین ؟ و آیا فرزندان مسئولین نظام شاگرد ایشان بوده اند؟

بیداد: اینکه شاگرد یا شاگردانی از فرزندان مسئولین نظام داشته ایم متوجهش نشدم. هنرجویان بسیاری می آمدند، هزاران شاگرد از هر قشر و طبقه ای، ما که نمی پرسیدیم شما نوه چه کسی هستید؟ اصلا مگر نسبت فامیلی شان مهم بود؟ اینکه کسی در کلاس های استاد امتیاز خاصی داشته باشد هرگز ندیدم ، ایشان برای همه احترام قائل بود و برای آموزش هنر به همه وقت و انرژی می گذاشت.

_ آیا در تمام این سال ها کسی از دختران هنرجو به شما در خصوص رفتار نامناسب آقای آغداشلو شکایتی کرده است؟

بیداد: هرگز، من هیچ شکایتی بابت رفتار غیرمحترمانه استاد از هنرجویان و هیچ کس دیگری نشنیده ام.

_ معمولا رفتار آقای آغداشلو با هنرجویان چگونه بود؟به طور مشخص با هنرجویان خانم شیوه رفتاری ایشان در کلاس ها چگونه بود؟

بیداد: رفتارش با هنرجویان همیشه با ادب و مهر فراوان در عین خوشرویی بسیار بود. فضا را تلطیف می کرد؛ معمول همه کلاس ها این است که تا معلم نیست، شلوغ است و با آمدن استاد ، همه ساکت و آرام می شوند اما کلاس ما برعکس بود، با ورود استاد آغداشلو کلاس را شور و هیجان می گرفت و از خمودگی در می آمد. در مورد رفتار خاص با خانم ها باید بگویم رفتارشان با زن و مرد فرقی نمی کرد که بخواهم تفاوتی قائل شوم و سخنی بگویم همه برایش یکسان بودند.

_ این کلاس ها در تمام این سال ها چند هنرجو داشت؟

بیداد: اگر از اول تاسیس کلاس بگویم بیش از چندهزار نفر حتی آنهایی که نمی خواستند نقاشی را جدی دنبال کنند اما دانشجوی هنر بودند یا می خواستند نسبت به هنر آگاهی بیشتری داشته باشند به خاطر دانش ایشان و شهرت مثبت استاد چند وقتی ثبت نام می کردند. کلاس همیشه بیش از سی نفر و گاه نزدیک پنجاه نفر هنرجو داشت. به این عده باید شمار بسیار زیاد هنرمندان و هنرجویان دیگری را اضافه کنید که هر دفعه می آمدند تا از استاد در خصوص تاریخ هنر، نوشتن پایان نامه ، سبک کاری شان و ... مشورت بگیرند ، و بدون آنکه ثبت نامی در کار باشد استاد ساعت ها برای آنها وقت می گذاشت و از راهنمایی دریغ نمی کرد.

_ لطفن فهرستی از شاگردانی که این روزها چهره های شناخته شده هستند بفرمایید؟

بیداد: این فهرست طولانی و زیاد است. ده ها هنرمند و نقاش که امروز برای خود چهره های شناخته شده هستند . سال ۱۳۸۶ در یک نمایشگاه، بخشی از معروف ترین آنها کنار هم قرار گرفتند که به نام شاگردان دهه ۶۰ برای خودش کتابی شد. حدود سی نفر با نمونه کار در این کتاب معرفی شدند: مثل خسرو حسن زاده ، شیده تامی، عبدی اسبقی، فریده جهانگیر، هومن مرتضوی، ایرج شافعی، شهره مهران، ساسان نصیری، محمد حمزه، شاهرخ غیاثی، شاهرخ فروثنیان و یا اسامی مثل فیروزه نظری، پروین غفاری، شکوفه جعفری، محمدرضا لاهیجی.

از دهه ۷۰: شادی کمپانی، امیر سنجابی، خشایار شاهرخی، مهرداد رخاویه، هنگامه عابدین، علی رحیمی، مینو قهرمانی، سوسن هاشمیان و ده ها نام و هنرمند دیگر که با پوزش حضور ذهن ندارم و هنرمندان بسیار خوب این کشور هستند.