نقاشی "شاه عباس و پرده‌دار" فریدون آو در موزه پرا ترکیه / مینیاتور 2.0: در هنر معاصر"

موزه پرا ترکیه میزبان نمایشگاه "مینیاتور 2.0: مینیاتور در هنر معاصر" برای دوست‌داران هنراست.

ایران آرت: درسا بخشندگی:این نمایشگاه با کیوریتوری آزرا توزون(Azra Tüzünoğlu )و گولچه اوزکارا(Gülce Özkara)، بیش از 40 اثر از 14 هنرمند از کشورهای مختلف از جمله ترکیه، ایران، پاکستان، هند، عربستان سعودی و آذربایجان را به نمایش گذاشته است.

در نمایشگاه آثار حمرا عباس(Hamra Abbas)، راشاد آلاک باروف( Rashad Alakbarov)، هالیل آلتیندره (Halil Altındere)، دنا اوارتانی(Dana Awartani)، فریدون آو(Fereydoun Ave)، جانان(CANAN)، نورعلی چگانی(Noor Ali Chagan)، جانسو چاکار(Cansu Çakar)، هیوکهرمن(Hayv Kahraman ، عمران قریشی(Imran Qureshi)، نیلیما شیخ(Nilima Sheikh)، شاهپور پویان ( Shahpour Pouyan)، شاه‌زیا اسکندر (Shahzia Sikander)و سایرا واسیم(Saira Wasim) در معرض دید عموم قرار گرفته است.

با توجه به این که هنر مینیاتور از نظر تئوری سرشار از مفاهیم متنوع است،  گالری ‘توزون اقلو و اوزکارا’ (Tüzünoğlu and Özkara) خلاصه‌ای از اهداف برگزاری این نمایشگاه را با محوریت نگاه به مینیاتور نه به عنوان یک اثر تاریخی بلکه نگاه به آن در مقام یک رشته هنری خاص و با تاکید بر توان ساختار نظری، مطرح کرده است.

آثار ارائه شده در این رویداد بیشتر به خود مینیاتور پرداخته است در تقابل با اندیشه‌هایی که به‌گونه‌ای این هنر را با خاطره‌پردازی در گذشته نگاه داشته و آن را از محتوای فرهنگی منفصل می‌کند.

این نمایشگاه از مینیاتور معاصر به عنوان ابزاری برای تعریف مقاومت استفاده می کند. فراتر از مقایسه شرق -غرب، پاسخگوی سئوالات مربوط به هنر و جامعه است و هم‌زمان به مخاطب نشان می‌دهد که اشکال دیگری از زندگی و تفکر وجود دارد.

مباحث مشکل‌ساز مانند استعمار، نابرابری اقتصادی، جنسیت، سیاست، هویت، مبارزه با نمونه‌های سنتی، خشونت اجتماعی، مهاجرت اجباری در نمایشگاه "مینیاتور 2.0"  با ایجاد زمینه‌ به مخاطب کمک می‌کند تا تغییر ساختار جامعه، تکرار الگوها و معانی فرهنگی را بهتر درک کند.

انتقاد بصری از مدرنیزاسیون

جانان (CANAN)دو اینستالیشن در این نمایشگاه با عنوان " زیبایی و حیوان" (شیر و غزل)( The Beauty and the Beast)،"آدامز و اوز"( Adams and Eves) و مجموعه ای از نقاشی‌هایش با عنوان "Falname" را به نمایش گذاشته است. او در آثارش به گذشته ترکیه توجه خاصی دارد و به انتقاد بصری از فرآیند مدرنیزاسیون(نوسازی) ترکیه می‌پردازد.

مراسم جلوس سلطان بر تخت با بهپاد"اثر هالیل آلتیندر"

تلفیق المان‌‌های مینیاتور کلاسیک و فیگورهای امروزی

سه اثر از هالیل آلتیندره ( Halil Altındere)،هنرمند معاصر کشور ترکیه، در معرض دید عموم قرار دارد. نقاشی "سالگرد جلوس سلطان بر تخت با بهپاد"2018(Sultan’s Accession to the Throne Ceremony with Drone)(2018) که آن را به اثر هنری کاپیدالی کنستانتین( Kapıdağlı Konstantin) قرن 18 ارجاع می‌دهد. اثر هنری "تسلا برای ماه" 2019(Tesla to the Moon) را براساس طرز فکری که در قرن 16 توسط برخی دانشمندان از قرن بیست و یکم تجسم شده با تلقیق المان‌هایی از مینیاتور کلاسیک و فیگورهای امروزی خلق کرده است.

هالیل در "سلیمان  باشکوه در حال رفتن به نمازجمعه" با یک اثر نو که اشاره به نقاشی و طراحی پانارامونیک که توسط زاخریس وهم( Zacharias Wehme) در قرن 16 کشیده شده، طراحی کرده است.

مضامین کارهای این هنرمند تلفیق سنت و مدرنیته است و به بررسی موضوعات اجتماعی می‌پردازد از جمله بررسی زندگی روزمره و خرده فرهنگ‌ها..

نمادهای عربی و شرقی

کانسو چاکار) (Cansu Cakarبا سه اثر  با عنوان "هزار جوهر" (A Thousand Ink) و اثر جدیدش "رحیم"(Rahime) در این نمایشگاه شرکت کرد. او در آثارش به پیوند روش‌های سنتی هنر ترکیه و تکنیک‌های معاصر توجه ویژه‌ای دارد. کانسو با  تلقیق نمادهای عربی و شرقی در مینیاتور معضلات زندگی در ترکیه را به تصویر می‌کشد.

انتقادات تاریخی

یکی از نمایندگان برجسته نقاشی مینیاتور معاصر، شاه‌زیا اسکندر(Shahzia Sikander) هنرمند تجسمی پاکستانی-آمریکایی، از مینیاتورهای کلاسیک پاکستانی هندو برای نشان دادن انتقادات تاریخی خود استفاده می‌کند. اینستالیشن ""Parallax سه کاناله که از صدها انیمیشن دیجیتالی مختلف ساخته شده که برای نخستین بار در دوسالانه شارجه نمایش داده شد. او در حوزه‌های مختلف از جمله نقاشی، چاپ، انیمیشن و ... نمایشگاه‌های متعددی داشته است.

نقوش معاصر و  تکنیک سنتی

یکی دیگر از چهره‌‌های پیشرو نسل امروز مینیاتور، عمران قریشی(Imran Qureshi) است. اینستالیشن قریشی با عنوان "مسیر بی‌پایان حافظه"(Seeming Endless Path of Memory)و یک ویدئو با عنوان "تنفس"(Breathing) ترکیبی منحصر به فردی از زبان رسمی نقوش معاصر، نقاشی انتزاعی و تکنیک‌های سنتی است که به همراه نقاشی‌هایش در این نمایشگاه شرکت کرده است.

نگارگری ایرانی

سایرا واسیم (Saira Wasim)هنرمند معاصر پاکستانی از سبک نگارگری ایرانی بهره می‌برد که به‌طور گسترده در آسیای جنوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سبک به‌عنوان ابزاری تاثیرگذار در هنر سیاسی و فرهنگی تبدیل شده است. واسیم در اثرش نحوه حاشیه‌نشینی کودکان مهاجر در تلویزیون غربی را زیر سئوال می‌برد. اثر دیگر هنرمند "Silent Plea" که اقتباسی از  نقاشی مدونا (Madonna)، نقاشی معروف قرن نوزدهم توسط نقاش فرانسوی ویلیام بوگورو( William Bouguereau) است.

شاه‌عباس و پرده‌دار

نقاشی "شاه عباس و پرده‌دار" فریدون آو که به‌عنوان مرز بین حریم شخصی و حریم اجتماعی(اندرونی و بیرونی) تفکیک شده، اقتباسی ا‌ست از نقاشی قرن 17 محمد قسیم موسویر(Muhammad Qasim Musavvir) که در موزه لوور نگهداری می‌شود .

نقاشی سایه

راشاد آلاکباروف( Rashad Alakbarov صحنه‌های غیرمنتظره‌ای را با اشیا یافت‌شده خلق می‌کند. او از نور و سایه به‌عنوان عناصر اساسی(بنیادی) در آثار خود استفاده می‌کند که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان نقاشی سایه نام برد. راشاد از اشیا فلزی، پلاستیک و دوریختنی استفاده می‌کند که این ترکیبات تنها می‌توانند به کمک یک منبع نوری دیده شوند.

نقاشی‌های دیواری

مینیاتور نورعلی چگانی(Noor Ali Chagan)  از آجرهای سفالی و آثاری از نقاشی‌های دیواری یا تبلیغاتی در معرض دید مخاطبان قرار دارد. نکته جالب این است که مصنوعی بود مواد یافت شده همانند آجر توهماتی است که توسط هنرمند برای بیننده ایجاد می‌گردد.

کاشی هندسی در هنر اسلامی سنتی

اینستالیشن و ویدئو دنا آوارتانی(Dana Awartani)، در یک خانه خالی در یکی از محله‌های قدیمی جده، جایی که پدربزرگ و مادربزرگ او روزی در آنجا می‌زیستند ساخته شد. هنرمند شروع به پوشاندن کف خانه با شن به شیوه‌ای که یادآور خانه‌های قدیمی عربی و همچنین کاشی‌های هندسی است می‌پردازد و هنر اسلامی سنتی را شکل می‌دهد. زمانی که این کار سخت و دشوار تکمیل شد، او شروع به جارو کردن کف به روشی نمادین پرداخت که اشاره به تخریب این میراث فرهنگی دارد.

تسلا برای ماه

هویت فرهنگی و هندسه اسلامی

ارتباط میان خانه، هویت فرهنگی و هندسه اسلامی در آثار حمرا عباس(Hamra Abbas)، به روشنی دیده می‌شود. الگوی هندسی هنرمند با استفاده از دو نوع سنگ مرمر با رنگ‌های مختلف، یادآور سفال‌های کف خانه‌ها و همچنین تزیینات حاشیه‌ای در مینیاتورها است.

مینیاتورهای ایرانی

آثار شاهپور پویان ( Shahpour Pouyan)، از فرهنگ برای تمرکز بر مفاهیم اساسی مانند قدرت، استبداد و حاکمیت استفاده می‌کند. مینیاتورهای ایرانی الهام بخش آثار پویان است همچنین این هنرمند از فرهنگ‌های سومری، بابلی و هندی بهره می‌برد.

یادآوری می‌شود موزه پرا( Pera Müzesi) موزه هنری است که در استانبول، ترکیه، واقع شده است. این موزه در سال 2005 توسط سونا و اینان کوچ تاسیس شد و توجه خاصی به آثار نقاشی مرتبط  با نگارگری عثمان، هنر شرق‌شناسی در سده 19 میلادی و آثار برجسته مرتبط با کاشی و سرامیک چینی دارد.