محبوبه کاظمی و ارائه رد پای یک تمدن کهن در حراج باران/حراج باران از نگاه سه استاد بزرگ خوشنویسی ایران/ آغاز نمایشگاه سه روزه
اصلیترین هنر ایرانی خوشنویسی است
ایران آرت: بخش نمایشگاهی چهارمین حراج خوشنویسی و هنرهای اسلامی ایرانی، حراج باران، روز سهشنبه 21 آبان ماه در مرکز همایشهای بینالمللی رایزن آغاز به کار کرد.
در این نمایشگاه 94 قطعه از آثار هنری و اشیاء تاریخی به نمایش درآمده است که بازدیدکنندگان را با طیف وسیعی از آثار متنوع مواجه میکند. در مراسم افتتاحیه نمایشگاه حراج باران جمعی از هنرمندان، اساتید و علاقهمندان به هنر خوشنویسی حضور داشتند.
در ابتدای این مراسم علیاشرف صندوق آبادی، نایبرئیس شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران، خطاب به حاضران گفت: باید خوشحال و خرسند باشیم که امروز این جمع باشکوه برای افتتاح چهارمین حراج باران در این محل حضور دارند. این حضور به معنی توجه داشتن به هنری است که بهعنوان هنر سنتی و یکی از کهنترین هنرهای این دیار شناخته میشود. هنری که بهعنوان ودیعه فرهنگی به نسل ما رسیده و از مشخصههای فرهنگ ایرانی است.
صندوق آبادی ادامه داد: امیدوارم بتوانیم هنر خوشنویسی را در لایههای مختلف جامعه شاهد باشیم و بتوانیم این فرهنگ غنی که همواره با ادبیات و سخنان نغز عرفا عجین است را گسترش دهیم. ادبیات هم یکی از مشخصههای فرهنگ ایرانی است و خوشنویسی با ادبیات مأنوس است، پس هرچه خوشنویسی رونق بیشتری بگیرد قطعاً در ترویج فرهنگ میتوانیم گام بهتری برداریم.
این خوشنویس ادامه داد: حراج باران میتواند در حوزه اقتصاد هنر بسیار مؤثر باشد و از طرفی هنرمندان ما انگیزه بیشتری پیدا میکنند و خلق آثار ماندگاری را شاهد هستیم. در این نمایشگاه میتوان بهوضوح این آثار فاخر را دید و توجه به این حوزه از سوی بانویی خوشفکر و اندیشمند که عاشقانه در این راه گام برمیدارد جای قدردانی دارد.
پس از آن استاد محمد سلحشور، استاد برجسته خوشنویسی و دارای دکترای درجهیک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پشت تریبون آمد و گفت: خوشنویسی روز به روز به طرف تکامل میرود و در آن سه اصل زندگی ما وجود دارد. خوشنویسی، ادبیات و فرش سه اصلی هستند که در یک تابلوی خوشنویسی وجود دارند. من وقتی میخواهم مطلبی را بنویسم تمام سعیام این است که نوشتهام پیام داشته باشد، پس باید با ادبیات سر و کار داشته باشم تا بتوانم این پیام را زیباتر برسانم. پسازآنکه خوشنویسی کردیم آن را میدهیم تا تذهیب کنند و تذهیب همان نقش فرش است که بهجای نخ با رنگ انجام میشود.
سلحشور ادامه داد: خانم کاظمی انسانی است که عاشقانه برای خوشنویسی فعالیت کرده و چهارمین نمایشگاه حراج باران را به زیبایی تدارک دیده است. ما باید قدر کسانی که خادم هنر هستند را بدانیم.
در ادامه محبوبه کاظمی، مدیر حراج باران ضمن تشکر از اساتید حاضر در مراسم گفت: اساتید به من اظهار لطف کردند و من هم لازم میدانم از کسانی که در این راه سخت مرا همراهی کردند تشکر کنم. علاوه بر گروههای مختلفی که در این جریان مشارکت دارند، یک گروه مهم از همراهان ما مجموعهدارانی هستند که بسیار کمک میکنند و با جمعآوری این آثار به فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی کمک به سزایی میکنند. خوشحالم که چهارمین حراج را با همت تیم همراه خود برگزار میکنیم و امیدوارم از جمعآوری آثاری که گردآوریشده لذت ببرید. سعی کردم قطعاتی را انتخاب کنم که علاوه بر آثار تابلویی و کاغذی که همیشه در حوزه خوشنویسی مرسوم هست، از اشیاء و موردهای دیگری هم که هنر خوشنویسی در آنها به کار رفته است استفاده کنیم.
کاظمی ادامه داد: برای توسعه فرهنگی نمیتوان فقط به وجوه نمایشگاهی، بدون نتایج اقتصادی فکر کنیم. نتایج اقتصادی میتواند در توسعه و ترویج فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی بسیار مثمر ثمر باشد. اصلیترین هنر ایرانی خوشنویسی است و محوریت حراج باران بر این هنر استوار شده و سالهاست نگارخانه ترانه باران و زیرمجموعه آن حراج باران، با این محوریت به وجود آمده و امیدواریم بتوانیم در راه فرهنگ و هنر ایران در عرصه ملی و بینالمللی قدمهای مؤثری را برداریم. بحث اقتصادی یکی از مهمترین عواملی است که اهرم پیش برنده برای توسعه فرهنگی است.
پسازآن یدالله کابلی، عضو عالی انجمن خوشنویسان ایران و شکستهنویس شناخته شده، گفت: هنر خوشنویسی با توجه به اینکه یک هنر معنوی و مفهومی است بیتردید یکی از هنرهای فخیم سرزمین ماست که هویت و اندیشههای ما را در خود جا داده و نقش سترگی در تحکیم شعر و ادب و اخلاق داشته است. این هنر در طول تاریخ تغییرات بسیار گستردهای در سیر تحول و زیباییشناختی خود داشته است. تقریبا هیچ هنری نداریم که بتواند در قالبهای مختلف طراحی شود اما خوشنویسی 45 نوع طراحی شده است و از قرن 5 به بعد که اقلام گوناگون خط به وجود آمد به مرور چشمانداز ما به سمت خط ملی نستعلیق رفت.
کابلی ادامه داد: سرزمین ما بهعنوان مظهر خوشنویسی شناخته میشود و در همه جای دنیا هنر خوشنویسی مؤلفه معرفی فرهنگ و هنر ایران است و در تمام موزهها و کتابخانههای دنیا نمونههای خوشنویسی ایرانی وجود دارد. هماکنون در جامعه ما در هر فصل و ماهی چندین برنامه در جامعه خوشنویسی وجود دارد که تقریبا همه آنها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم محصول انجمن خوشنویسان ایران است. بنابراین مباهات داریم که بتوانیم این میراث داری را به نحو احسن انجام دهیم.
این استاد خوشنویس افزود: حراج باران با توجه به اهداف فرهنگی و چشمانداز درخشانی که در ارائه آثار هنری دارد هر روز سعی میکند با پایش و پژوهش در گردآوری آثاری از قدما و معاصرین و کارشناسی مجربانه، آثاری را عرضه کند که در دوران معاصر کسانی که علاقهمند داشتن اثر فاخر هستند بتوانند نمونههایی ارزشمند را تهیه کنند. این حراج توانسته آثاری گرانقدر را در گنجینه خود فراهم کند و امیدواریم این توفیق وجود داشته باشد که دیوار خانههای ایرانی روز به روز با آثار فاخر و ارزشمند پوشیده شود.
پسازآن مرتضی گودرزی دیباج، مدرس دانشگاه، نقاش، منتقد و محقق هنری به سخنرانی پرداخت و در بخشی از سخنان خود گفت: اگر حامی هنر نباشد کار هنری پیش نمیرود. متاسفانه شرایط نا امن فرهنگی باعث میشود مجموعهداران ما و کسانی که پشتصحنه جامعه هنری هستند نمیخواهند چندان دیده شوند. درحالیکه حوزه اقتصاد هنر و فعالان آن که کمتر دیده میشوند باید موردتقدیر قرار بگیرند و از طرف دیگر باید افراد دیگری که تردید دارند به جمع این حامیان بپیوندند را وارد این جمع کنیم.
گودرزی ادامه داد: آرزوی ما همواره این بوده که آثار هنری که نیاز به خریدار دارند وارد سبد خانوارها شوند. امیدواریم بهجای اینکه فقط طبقهای خاص خریدار این آثار باشند، عموم مردم به بلوغ فکری برسند که بتوانند آثار هنری را در ضروریات زندگی خود ببینند. این کار جز با فرهنگسازی و آگاهیرسانی به مردم انجام نمیشود.
پسازآن نوبت به بازدید از نمایشگاه رسید و حاضران با اشتیاق به تماشای آثار کوچک و بزرگی پرداختند که گاه از دل تاریخ آمدهاند و گاه بسیار جوان هستند.
بسیاری از بازدیدکنندگان نمایشگاه در بدو ورود به سالن به دنبال گرانترین اثر حاضر در حراج چهارم هستند و میتوانند به راحتی این نقاشی 5-6 میلیاردی هندی را بر روی دیواری قرمز که با رنگهای درون تابلو هماهنگ شده است، پیدا کنند.
در بخش دیگری از سالن یک اثر گرانقیمت دیگر به چشم میآید. تابلویی ساختهشده از سنگهای قیمتی که متن فرمان کوروش را بر خود دارد و از همنشینی عقیق و فیروزه به وجود آمده است و بهایی بالای 2 میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته شده است.
قطعات خوشنویسی کوچک و بزرگ، از پشت شیشه قابهای جدید، تاریخی کهن را نمایش میدهد. قطعهای از پوست آهو که در سده دوم و سوم هجری قمری آیاتی از قرآن کریم به خط کوفی بر آن نوشته شده است، مخاطب را به دل تاریخ میبرد، و از سوی دیگر مجسمههای برنزی حمید رحیمی بافرانی را میبینیم که بر اساس خوشنویسی کهن شکلگرفتهاند اما بیش از یک سال از عمر آنها نمیگذرد.
آثاری از اساتید شناختهشده خوشنویسی معاصر مانند غلامحسین امیرخانی، یدالله کابلی، علیاشرف صندوق آبادی،کیخسرو خروش و... نیز در این مجموعه به چشم میآید.
اما آثار نمایشگاه محدود به تابلوهای خوشنویسی نیست. این هنر روزگاری در زندگی روزمره و اشیاء کاربردی زندگی مردم جایگاه مهمی داشته است و در این نمایشگاه میتوان نمونههایی از این اشیاء را دید که باز هم طیف گستردهای از مقاطع زمانی در آنها قابل مشاهده است: عصای چوبی دوران قاجار که روی دسته نقره آن خوشنویسی شده است، مجموعه ادوات جنگی فولادی، ظروف مسی و... از یکسو و در سویی دیگر انگشتری که تمام سطح حلقه آن قلمزنی آیهالکرسی دیده میشود، از جمله این آثار هستند.
علاقهمندان به تماشای این آثار فرصت دارند روزهای چهارشنبه و پنجشنبه به مرکز همایشهای بینالمللی رایزن مراجعه کنند و پسازآن در روز جمعه 24 آبان ماه مراسم حراج باران برگزار میشود.