رهاشدگی به قیمت تجزیه شدگی / گالری‌گردی ایران آرت در چهار نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به نمایشگاه‌های گالری سیحون، هما، فرمانفرما و ثالث سرزده‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه نقاشی‌های رحیم مولاییان با عنوان «دگردیسی نقش‌مایه‌های اساطیری» در گالری سیحون، نمایشگاه آثار حسین تمجید با عنوان «ناتمام ماندگی ابدی» در گالری هما، نمایشگاه نقاشی‌های بهنام ولدوند با عنوان «سودای اوج مترسک‌های آقای نقاش» در گالری فرمانفرما و نمایشگاه نقاشی‌های تاها حامد با عنوان «پرنیان» در گالری ثالث؛ سوژه‌های این هفته گالری‌گردی ایران آرت هستند.
ما معاصران
مولاییان نقاشی است که شاعر هم بوده. او از دو مدیوم متن و تصویر برای بیان ذهن خود به خوبی بهره می‌گیرد. مجموعه جدید او با عنوان «دگردیسی نقش‌مایه‌های اساطیری» در گالری سیحون به نمایش درآمده. این آثار که اغلب در ابعاد بزرگ پرداخته شده‌اند، به امر معاصر می‌پردازند؛ معاصریتی که امروز در حال وقوع هستند اما نشانه‌ها و آثار گذشته در آن مشهود است.
آثار مولاییان از ترکیب عناصری پدید آمده است که گاهی همنشینی آنها در دنیای واقعی رخ نمی‌دهد اما هنرمند با تصویر کردن این عناصر در جوار یکدیگر جهانی ساخته از آن خود. نمونه آماری و واقعی دنیای نقاشی‌های مولاییان در بیرون قابل دستیابی و مشاهده نیست. نقاشی‌های او گاهی مثل شعرهایش می‌ماند: «من سال‌ها قبل، قلبم را برای جراحی سپردم، هزار تکه کردند و امروز هر تکه، جدا، برای تو می‌تپد».
حضور و به کار بستن نمادها و نشانه‌های ایرانی و هویتی در آثار مولاییان مسبوق به سابقه است؛ اما در این آثار همنشینی این نمادهای برگرفته از گذشته تاریخی به همراه انسان‌هایی معاصر که در دنیای امروز قابل مشاهده هستند، مورد توجه و نظر است.
عناصر انسانی در آثار مولاییان رفتارهایی عمومی دارند و شاید مشغول به انجام امور روزمره هستند اما آنچه اثر هنرمند را خاص و مورد توجه می‌کند همان عناصر نابهنگام و نادرجاست، عناصری که در صورتی واقعی جای‌شان اینجا نیست اما مولاییان عناصر نقاشی‌هایش را نیز همچون واژگان اشعارش به هر کجا که بخواهد می‌برد و در هر جایی که بداند می‌نشاند.
در مسیر دیدن آثار نمایشگاه مولاییان مخاطب نمی‌تواند به سرعت از آثار گذر کند، بلکه این نقاشی‌ها مملو از عناصر متعدد و متکثر هستند که با نگاهی گذرا و اجمالی نمی‌توان از سر آنها گذشت و به شکلی ناخواسته خود عناصر مخاطب را درگیر و در دیدن آنها حل و هضم می‌کنند.
نمایشگاه آثار نقاشی رحیم مولاییان با عنوان «دگردیسی نقش‌مایه‌های اساطیری» تا 29 آبان در گالری سیحون ادامه دارد. گالری سیحون در خیابان وزرا، کوچه چهارم، شماره 11 قرار دارد.
فرایندی معکوس
حسین تمجیدی در مجموعه جدیدش در گالری هما با عنوان «ناتمام ماندگی ابدی» دست به فرایندی معکوس در آثارش می‌زند. او در این مجموعه آثارش را می‌سازد و در پایان دست به تخریب آن می‌زند. تعدادی از آثار این نمایشگاه در ابعاد بزرگ و تعدادی دیگر در ابعاد کوچک پرداخته شده‌اند. این آثار بدون رنگ هستند و حذف رنگ در تخریب این آثار به نفع ناتمام ماندن بوده است.
تمجیدی پس از ساختن آثار، آنها را در معرض تخریب قرار داده است و تلاش کرده تا جایی که امکان دارد آنها را از بین ببرد و شکل اثر را از حالت اولیه آن خارج کند. و آنها را به آثاری تبدیل کند که ناتمام مانده‌اند و از حیث فرایند معکوس انتخاب‌شده، برای همیشه ناتمام بمانند.
این آثار در نگاه اول ابژه‌هایی عمومی و آشنا و برگرفته از نشانه‌های هنر ایران را به نمایش می‌گذارند اما پس از تخریب‌شدگی شکل دیگری از اثر را نمایش می‌دهند. آنها از یک ابژه در وضعیت شدگی تبدیل به ابژه‌ای در وضعیت ماده- صورت، شده‌اند. ماده‌ای که در وضعیت شدن و نشدن در حال رفت و آمد است اما هنرمند مطمئن است که این آمد و شد هیچ‌گاه مختومه نمی‌شود و پرونده ابژه‌های اثرش برای همیشه باز خواهد ماند.
در برخی از این آثار از تصویر و متن همزمان بهره برده شده است و تخریب آثار بیش از تصاویر شامل حال کلمات شده است. به نظر می‌رسد این متن‌ها پس از پرداختن به سوژه اصلی به اثر وارد شده‌اند و بیشترین تخریب در واپسین لحظه‌ها آثار را متأثر کرده‌اند.
تخریب و دوباره ساختن، تخریب و دوباره ساختن، فرایندی است که در پرداختن و ساختن ایده از ابتدا تا ارائه اثر بارها اتفاق می‌افتد اما تمجید در جایی در مرحله تخریب باز می‌ایستد و آثار را در همین مرحله از کار برای همیشه رها می‌کند.
نمایشگاه آثار حسین تمجید با عنوان «ناتمام ماندگی ابدی» تا 28 آبان در گالری هما ادامه دارد. گالری هما در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، کوچه چهارم غربی، شماره 8 قرار دارد.
رهاشدگی به قیمت تجزیه شدگی
نمایشگاه آثار بهنام ولدوند با عنوان «سودای اوج مترسک‌های آقای نقاش»، در گالری فرمانفرما در حال نمایش است. این آثار نقاشی در اندازه‌های بزرگ به طرح انسانی از اعصار و دوره‌های تاریخی مختلف می‌پردازد که هر کدام به نوعی تلاش برای رها شدن از کالبد تعیین‌شده و جبری انسانی خود می‌کنند.
با نگاهی اجمالی به این آثار می‌توان رخداد مشترکی را در میان انسان‌های قرون مختلف دریافت و آن تلاش برای آزادی است اما به قیمت تجزیه شدن. عناصر انسانی این آثار در موقعیت‌های مختلف قرار می‌گیرند و همیشه در حال مبارزه و جنگ برای گریختن از وضعیت کنونی هستند. این آثار و دوره‌های زمانی مختلفی که در آنها مشهود است مخاطب را یاد نظریه اپیستمه فوکو می‌اندازد. فوکو جهان را همچون قفسی آهنین متصور می‌شود که انسان‌ها در دوره‌های مختلف زمانی دائم در تلاش برای رها شدن از یک وضعیت هستند و آنها در ادوار تاریخی از یک قفس رها می‌شوند و وارد قفس آهنین دیگر می‌شوند این خواستن و عزیمت به سختی اتفاق می‌افتد اما با تکرار قفس‌های آهنین انگار که رهاشدگی‌ای رخ نداده است.
اما آثار ولدوند تراژدی قفس آهنین محاط انسان‌ها را دردناک‌تر به تصویر می‌کشد؛ او انسان‌ها را در حال رها شدن اما به قیمت تجزیه و تکه تکه شدن کالبدشان مورد نظر قرار می‌دهد. سوژه‌های آثار او تجزیه شده، منفصل و گاهی مفقود تصویر می‌شوند. او تلاش انسان‌ها را برای آزادی از خویشتن، در اعصار مختلف، به قیمت از تجزیه شدن و متلاشی شدن مورد نظر قرار می‌دهد.
نمایشگاه آثار بهنام ولدوند با عنوان «سودای اوج مترسک‌های آقای نقاش» در گالری فرمانفرما ادامه دارد. گالری فرمانفرما در خیابان کریم‌خان زند، خیابان خردمند شمالی، کوچه اعرابی 2 قرار دارد.
نهضت بازگشت
«اکنون در زمانی که همه سبک‌ها و روش‌ها اشباع شده‌اند و نوعی بی‌زمانی و خلاء در هنر معاصر مسئولی است و عدم وجود روشی خاص که مقبولیت عام داشته باشد ارزش‌گذاری را به امری سلیقه‌ای بدل کرده است. شاید بهترین راه برای بقاء بازگشت به گذشته و یافتن راه‌های بیان جدید به وسیله ابژه‌های قدیمی باشد. ...» این متن بخشی از بیانیه مجموعه جدید تاها حامد با عنوان «پرنیان» است، این نمایشگاه در گالری ثالث در حال برگزاری است.
تاها حامد با الهام از نگارگری‌های ایرانی و نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و همچنین نقوش کلیسایی؛ سعی بر بازنمایی آثار و ابژه‌هایی دارد که در گذشته در نقاشی‌ها به عنوان شمایل‌هایی ثابت و مشخص تکرار می‌شدند. او با این آثار که اغلب نماینده فرشته‌هایی در حال حضور یافتن در داستان‌های کهن ایرانی هستند، بخشی از باورها و عقاید شنیداری را به تصویر می‌کشد.
تاها حامد با بهره‌گیری از الگوهای مشترک متون ایرانی و مذهبی دنیایی را نه زیسته در امروز بلکه متعلق به همان گذشته را به نمایش درآورده است. او در تمام این اثار قصد دارد با بازگشتی به گذشته مخاطب را برای لحظاتی در تاریخ پیش از خود به سفر ببرد و یگانگی و الگوهای تکرار شونده داستان‌ها و افسانه‌ها را یادآور شود و بازنمایی کند.
نمایشگاه آثار تاها حامد با عنوان «پرنیان» تا 29 آبان در گالری ثالث ادامه دارد. گالری ثالث در خیابان کریم‌خان، بین ایرانشهر و ماهشهر شماره 148 قرار دارد.
