اسطوره‌سنجی در «چهل درزن» ناصر شاکری
چهل درزن، مجموعه‌ای از آثار میکس‌مدیای ناصر شاکری است که در گالری دنا به نمایش درآمد و پیش از این، گزارش تصویری ایران‌آرت از آن را دیدید
ایران‌آرت، الهام کلاشک: اسطوره سنجی یا mythic critici, روشی مشخص از نقد اسطوره‌ای است که توسط ژیلبردوران در سال 1972 ابداع شد. در این باره رجوع کنید به کتاب در آمدی براسطوره شناسی، نوشته بهمن نامورمطلق، نشر سخن.
مجموعه‌ی چهل درزن، مجموعه ای منسجم و همگون از آثار میکس‌مدیای ناصر شاکری است که به مدت یک هفته در گالری دنا به نمایش درآمد و می‌توان آن را یکی از نمایشگاه‌های قابل تحلیل و بررسی در روزهای اخیر دانست.
پرفورمنس چهل درزن با موضوعیت داستانی اسطوره‌ای و کهن، اما با خوانشی امروزی و اجرایی مدرن، مکمل آثار حجمی این نمایشگاه بود. شاکری داستانی را که «کوهی ننه» یا مادربزرگ او در کودکی برایش تعریف می کرده، با خوانشی جدید برای مخاطبان بازگو و آن‌ها را وارد داستان کرد.
این دومین اجرای پرفورمنس چهل درزن ناصر شاکری بود. در ویدیویی که از مخاطبان گرفته می‌شود، آن‌ها پس از هر بار اجرا به داستان کوهی ننه اضافه می‌شوند و با قهرمان‌های آن زیست می‌کنند. ویدیوی چهل درزن هر بار قهرمانان بیش‌تری را برای نجات طلسم‌شدگان می‌طلبد.
روی دیوارهای گالری، تابلوهایی دیده می‌شد که هر یک دریچه‌ای برای ورود به فضای تاریک قصه بودند و تصویر یک زن و نوری مرموز و مهتاب گونه، در همه‌ی آثار به چشم می‌خورد و صدای گریه‌ی نوزاد در شب و لالایی حزن انگیز بومی در فضای گالری شنیده می‌شد.
آثار حجمی ناصر شاکری شامل باکس‌های خاکستری تیره با عمقی قابل توجه است که شامل قطعات دفرمه‌شده پلکسی و اجرای بافت‌هایی است. این بافت‌ها از عبور نخ‌هایی حبس‌کننده توسط سوزن‌ها اثری به جاگذاشته‌اند که حکایت داستان چهل درزن را تشدید می کند.
میتم‌های موجود در آثار ناصر شاکری ما را تنها به سمت یک اسطوره‌ی کهن و ازلی دعوت می‌کند و آن نیکس "nyx" تجسم زنانه‌ی خدای شب در اساطیر یونانی است. نیکس دختر کائوس (بی‌نظمی آغازین) بوده که خداوند نامیرای شب است. او خواهر تارتاروس (خدای مرگ و نیستی و همسر گایا ) و گایا (مادرزمین) است. نیکس مادر اریس خدابانوی نفاق و جنگ است. میتم های سوزن و چاقو در آثار شاکری به این سمت نیز ما را هدایت می‌کند.
زندگی شخصی این هنرمند که به تایید دوستان و دانشجویانش، پر از فراز و نشیب‌های احساسی ، هنری و کاری بوده، دقیقا همان فضای تاریک شب‌های آثارش و جست‌وجوهای فراوان در تاریکی هاست. حضور همیشگی زنی که به بی‌نظمی‌های فرمی و معنایی این تاریکی ها و تنهایی‌ها، مرکزیت و انسجام می‌بخشد و نخ‌های تابیده در هم و بستگی ها و طلسمهای نگشوده , یاد آور اسطوره نیکس و ماه نیمه شب همراهش است .
در پایان می‌توان گفت فضای جامعه و زمانی که هنرمند درآن زیست می‌کند نیز مبیّن همین حالات روحی و درونی هنرمند هستند که در آثار او منعکس شده است. در واقع این هنرمند، المان‌های معاصریت خویش را به نحوی گویا بیان کرده و از فرم، رنگ، بافت، فضا سازی، موسیقی و تصویر ویدئوآرت، در این راستا بهترین بهره را جسته است.
****
گزارش تصویری ایران‌آرت از این نمایشگاه را این‌جا ببینید.
