حیرت اروپایی ها از موج نوین مجسمه سازی در ایران/مسعود اخوان جم در ECC

European cultural centre Italy با دو مجسمه از مسعود اخوان جم در پنجاه و هشتمین بینال ونیز، نگاه ها را به خود جلب کرده است.

ایران آرت : درسا بخشندگی: در هم آمیخته شدن صنعت، تکنولوژی و هنر سبب شده دو مجسمه بسیار بزرگ و خوش تراش مسعود اخوان جم در بینال ونیز نگاه‌های بسیاری از هنرمندان و هنردوستان اروپایی را به خود جلب کند.

ابعاد خیره کننده و متریال خاص این دو مجسمه که آلیاژی ضد زنگ است، دو برابر فولاد استحکام دارد و یکی از سخت‌ترین و مقاوم‌ترین آلیاژهای عصر جدید به شمار می رود و البته برش تمیز و تراش هنرمندانه که ماده را به خوبی در خدمت معنایی اجتماعی و اساطیری ایرانی درآورده، سبب شده مخاطبان بینال ونیز از ورود مجسمه سازی ایران به عرصه های نو سخن به میان آورند. عرصه هایی که علاوه بر معنا آفرینی، حائز بیان معاصر و تکنولوژی روز دنیا هم هست.

این دومین دوره پیاپی است که مسعود اخوان جم با دو مجسمه در پاویون بنیاد GAA در بینال ونیز حضور دارد. بنیادی که به تازگی به ECC تغییر نام داده و زیر لوگوی European cultural centre Italy فعالیت های فرهنگی هنری می کند.

دو مجسمه اخوان جم، "معضل انسان" و "دگرگونی" نام دارند که یکی رویکرد نقد اجتماعی و دیگری بر اساس اساطیر ایرانی خلق شده اند و هر دو کنار هم در ورودی باغ زیبایی در جیاردینی مارینارِسا از روز 11 مه 2019 به نمایش درآمده اند.

بنیاد ECC یک سازمان غیر انتفاعی اروپایی است، این بنیاد اعلام کرده با هدف افزایش آگاهی درباره تم های فلسفی در هنر معاصر، به ویژه زمان ، فضا و وجود این پاویون را برپا کرده و در همین راستا آثاری شاخص در گستره بین الملل گردهم آورده است.

در یکی از نوشتارهایی که این بنیاد درباره مجسمه های اخوان جم در نشریات اروپایی منتشر کرده نوشته است:"فراز و نشیب ها و کش و قوس‌های  زندگی مدت‌های مدیدی یک منبع الهام برای مجسمه ساز ایرانی، مسعود اخوان جم است که میتوانیم بطور منظم در کارهای او ببینیم.پرسشهای جستجوگرانه و عمیق او درباره انسان در همین دو مجسمه در ونیز پیش روی ماست.

اخوان جم می گوید: "مردم همیشه درتصمیم گیری برای رسیدن به نتایج بسیار اثرگذار، هم به صورت شخصی و هم درسطح اجتماعی حق انتخاب داشته اند. من واقعا می خواستم این تم ها را در این آثار بیشتر کشف کنم".

مجسمه معضل انسان در ابعاد حیرت انگیز 400 در 246 سانتی متر با وزن 800 کیلوگرم به شکل تندیس چهره یک انسان با یک جفت بال است، یک بال فرشته  به زیبایی پر و دیگر شبیه به خفاش.مسعود می گوید: "من می خواستم مخاطب را بر سر دوراهی قرار دهم، دو مسیری که به طور روزانه با آن مواجهیم ،نشان گذاری خوب و بد، این راههای تعیین کننده است که ما و دنیا را می سازد."

اما مجسمه دگرگونی با ابعاد 207 در 80 سانتیمتر، گویی در نقش یک یادآور عمل می کند که موثرترین راه برای ایجاد  توسعه و بهبود اقتصادی و اجتماعی و البته همکاری با یکدیگر است. اظهار نظر اخوان جم در مورد این موضوع به شکل یک تندیس با نماد سه گانه متشکل از گاونر، فیل و گوزن ، با هم پوشانی نقاط قوت هر یک از این نماد هاست که از آثار  اسطوره ای هخامنشیان و ایران باستان الهام گرفته شده است.

اخوان جم می گوید:"این ایده، برجسته کردن سهم معتبر هریک از اعضای جامعه و توانایی آنها برای همزیستی مسالمت آمیز است. تفاهم نقاط قوت انسان ها برای پیشرفت، لازمه آن اولویت بخشی به صلح و کنار هم زیستن است."

اخوان جم تاکید می کند: کار او به مرور زمان فیگوراتیو شده‌است:" بیشتر کارهای من انتزاعی بوده اند، اما من در طول زمان به سمت هنر مفهومی حرکت کردم.من فکر می کنم این تمایل من برای عمیق‌تر شدن به مسائل اجتماعی و دغدغه ام درباره انسان معاصر و ضرورت هایش مرا به خلق آثار فیگوراتیو سوق داده است."

او درباره برش های طنازانه و ظریف از ماده ای چنین سخت می گوید:" این خودش در خدمت معنای اثر است، من عاشق خلق زیبایی و هماهنگی از چنین ماده ای هستم همین تناقض و دشواری بخشی از جذابیت کار برای من است. "

در حالی که  پنجاه و هشتمین بینال ونیز روزهای داغی را در گرمای شدید اروپا تجربه می کند، اخوان جم چشم خود را به  پروژه های آینده دوخته است. او با لبخند گفت: "من به طور مداوم در اندیشه آثار نو تر هستم، من توسط طرح هایی که شروع کرده ام احاطه شده ام و از شگفت زده کردن خودم و مخاطبان آثارم لذت می برم."

مسعود اخوان جم ، متولد 1969  در تهران است. از چهارده سالگی برای تحصیل به آلمان رفت و در سال 1989 برای ادامه تحصیلات به آمریکا عزیمت کرد . وی در دانشگاه جورج واشنگتن مشغول به تحصیل شد و مدرک کارشناسی خود را در سال 1995 در رشته بیولوژی اخذ کرد . پس از آن در سال 2005 کارشناسی ارشد  MBA خود را در دانشگاه علوم کاربردی کمپتن در آلمان به پایان رساند . اخوان جم از 2005-1997 مدیریت بخش طراحی را در کارخانه تولید ملزومات خانگی خانواده‌اش به عهده داشت. او در دهه‌ هشتاد میلادی صدها مجسمه سرامیکی ساخت که بعضی از آن‌ها فروخته شد.در سال 2013 اولین نمایشگاه انفرادی خود را در گالری اعتماد در تهران دایر کرد،  در ادامه در کاخ فرهنگی نیاوران و گالری شیرین دو نمایش انفرادی دیگر داشت، علاوه بر این، آثار اخوان در 2016 در دو رویداد آرت ابوظبی و CONTEXT هنر میامی به نمایش بود.از منظر حضور در حراجی ها مجسمه های اخوان جم در سال 2015 در حراجی مجیک آو پریشا دبی، و در سال های 2016، 2017 و 2019 در سه دوره حراج تهران ارائه شد. آخرین نمایشگاه او یک نمایشگاه انفرادی در گالری خاک در تهران در فوریه 2019 بود.

دو مجسمه اخوان جم در کنار آثار هنرمندانی از سراسر دنیا در بنیاد ECC بینال ونیز در باغ جیاردینی مارینارِسا تا جمعه 24 نوامبر 2019 به تماشای عموم خواهد بود.