از بازیافت‌های عجیب تا به چالش کشیدن خط و خوشنویسی / گالری‌گردی ایران آرت در چهار نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به نمایشگاه گالری‌های هور، اعتماد نگارستان، زیرزمین دستان و سیحون پرداخته‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه نقاشی‌های ایوب امدادیان با عنوان «نقاشی‌های دیده نشده دهۀ 50» در گالری هور، نمایشگاه مجسمه‌های ناهید آرین با عنوان «عجایب المخلوقات» در گالری اعتماد نگارستان، نمایشگاه آثار علی خطایی ایلخچی با عنوان «کرسی خط» در گالری زیرزمین دستان و نمایشگاه گروهی با عنوان «رخداد طراحی» در گالری سیحون سوژه‌های این هفته گالری‌گردی ایران آرت هستند.
مقدمات یک انقلاب
این روزها در گالری هور آثاری از ایوب امدادیان به نمایش درآمده که با توجه به عنوان این نمایشگاه، «نقاشی‌های دیده نشده دهۀ 50» می‌توان به تاریخ تولید این آثار و دورۀ زمانی که این آثار پدید آمده‌اند پی برد. همیشه انقلاب‌ها با پیش زمینه‌ای بیش از دو دهه رخ می‌دهند و بستری ایدئولوژیک از پیش برای آن فراهم می‌شود. آثار ادبی، موسیقایی، هنری و غیره که در این دوران مقدماتی تولید می‌شوند همه برگرفته از اندیشه‌ها و حوادث پیشا انقلاب هستند.
امدادیان نیز آثاری در ابعاد بزرگ و چند لتی و همچنین آثاری با ابعاد متوسط از همان دوره در این نمایشگاه به نمایش گذاشته است. امدادیان در این آثار روحی از هیجانات و مطالبات انقلابی همچون آزادی، ایمان، رهایی، تخریب و تغییر را حفظ کرده و به نمایش گذاشته است.
در آثار او مسیحی را می‌بینیم که در بستری آرمیده و مردمان فرودست و تهیدست به امید فرا رسیدن فجری سپید روح مسیح در خاک خفته را سیراب می‌کنند. نه تنها هنرمند بخشی به هم تنیده از جامعه است که حوادث پیرامون ذهن او را نیز متأثر می‌کند بلکه هنرمند بخشی از یک رخداد اجتماعی می‌شود و با آثارش جریانات اجتماعی را به پیش می‌راند و به آن قوت و نیرو می‌بخشد.
او در این آثار به صلیب کشیده شدن مسیح، تبعید، فقر و تنگدستی، کشته شدن و موضوعاتی از این قبیل را نشان داده است. همچنین در اثر 5 لتی او برشی از حالات و نحوۀ زندگی مردم تهیدست را در آن دوران نشان می‌دهد. او به روایت می‌پردازد، روایت زندگی‌ای که خود هنرمند بخشی از آن است. هنرهای انقلابی و هنرمندان انقلابی در آن دوران بخشی از تاریخ را روایت کردند که نه تنها زمینه‌ساز یک رخداد شد بلکه در دوران و پس از آن رخداد همچون اسنادی تاریخی از یک دورۀ مهم تاریخی باقی ماندند.
نمایشگاه آثار ایوب امدادیان تا 28 خرداد در گالری هور ادامه دارد. گالری هور در خیابان مطهری، خیابان میرزای شیرازی شمالی، کوچه نعیمی، شماره 12 قرار دارد.
بازیافت‌های عجیب
ناهید آرین دست به بازیافت می‌زند و تلاش می‌کند از این اشیای یافتنی و بازیافتی دست به تولید اثری یگانه و خلاقانه بزند. آرین در نمایشگاه جدیدش در گالری اعتماد نگارستان با عنوان «عجایب المخلوقات» دست به تولید آثاری ابزار محور، سخت اما نرم‌خو زده است.
مجموعۀ عجایب المخلوقات متشکل از دست‌ساخته‌هایی است که متریال آن متشکل از مواد بازیافتی است که این مواد توسط آرین از میان انبوهی از مواد دورریختنی و مهجور و از کار افتاده، یافته و انتخاب شده است.
این مجموعه متشکل از ابزارهای فلزی و سختِ از کار افتاده است که این مواد توسط هنرمند دوباره احیا شده است و در قالب طرحی جدید و با کاربری متفاوت از قبل مورد بازیابی و بازنمایی قرار گرفته‌اند.
این تولیدات جدید هنرمند نمایشی جدید از دنیای عجیب، فانتزی و کمیک است. او با این ابزار شخصیت‌هایی را ساخته است که کاملا متفاوت از نقش قبلی خود ساخته شده‌اند که در کاربردی جدید دنیایی از موجودات کوتاه قامت از یک دنیای لیلی‌پوتی را نشان می‌دهند.
دنیای کمیک و فانتزی ساخته شده توسط آرین شخصیت‌هایی را در موقعیت‌ها و گروه‌های سنی و جنسی متفاوت نشان می‌دهد؛ اما می‌توان گفت نقطۀ اوج این نمایشگاه مجموعۀ سیمرغ است که اندام این مرغ‌ها از شانه‌های از کار افتادۀ قالیبافی شکل یافته و سیمرغ را در صف پرواز و اوج گرفتن نشان می‌دهد. آرین با ساختن این دنیای عجیب مخاطب رابرای لحظات سیر در گالری از دنیای واقعی جدا می‌کند و او را وارد دنیای ناشناخته‌ای می‌کند.
نمایشگاه مجسمه‌های ناهید آرین با عنوان «عجایب المخلوقات» تا 28 خرداد در گالری اعتماد نگارستان ادامه دارد. گالری اعتماد نگارستان در میدان بهارستان، خیابان دانشسرا واقع شده است.
به چالش کشیدن خط
علی خطایی ایلخچی در مجموعۀ جدیدش با عنوان «کرسی خط» که شامل آثار او در زمینۀ طراحی و حجم می‌شود به مسئلۀ خط و کرسی در آن پرداخته است.
ایلخچی دانش‌آموخته در زمینۀ فرش است اما در این سال‌ها، ما اغلب او را با آثارش در زمینۀ مجسمه‌سازی می‌شناسیم. او در این مجموعه به طراحی و ترسیم خطوطی، بدون توجه به اصول تحریر آن و چشم‌پوشی از فرم‌ها و شکست‌های اصلی آن پرداخته است.
او در آثارش دربارۀ دوگانگی‌های نهفته در یک مفهوم مانند ترس یا مرز و کارکردهای متضاد یک شی مانند درخت یا دیوار جست‌وجو می‌کند. «کرسی خط»، مجموعه‌ای از طراحی‌ها و مجسمه‌هایی است که از خط و شکستگی‌های گاه و بیگاه آن الهام گرفته‌اند و با حرکتی آزادانه از قیود کرسی خط همچون محل قرارگیری، کوتاهی و بلندی، ضعف و قوت، کجی و راستیِ همه حروف در یک سطر سر باز می‌زنند و رابطۀ جدید و ساختارشکنانه‌ای با فضا در سطح کاغذ را می‌سازند.
فرزان نصر در متنی که بر این مجموعه نوشته است، خطاطان نگارندۀ سیاه‌مشق‌ها را «هنرمندان سرکشی» می‌داند که با پی بردن به «جمعی بودن و جبری بودن کرسی‌ها، به جای پایین کشیدن کرسی‌های قدیم و برپایی کرسی‌های جدید، قدرت همگی کرسی‌ها را به سخره گرفته و زیبایی را در به لرزه درآوردن همۀ کرسی‌ها و تن ندادن به هیچ کدام‌شان یافته‌اند. این خطاطان رهایی و زیبایی را یکسره در خط به منزله‌ی بیان امر شخصی جست‌وجو می‌کنند، خطی که باید هر لحظه کرسیِ نویی در خود خلق کند.
خطایی در آثار حجمی نیز کرسی خط را به چالش کشیده است و شکست‌ها و اشکال جدیدی را به حروف بخشیده و گاهی این شکست‌ها تا جایی ادامه پیدا می‌کند که می‌توان فرم جدیدی را از دل مسئلۀ خط استخراج کرد.
ایلخچی و همتایانش در عرصۀ خط به مکشوفات جدیدی دست زده‌اند و جریانات سنتی عرصۀ خطاطی را که یکی از قدیمی‌ترین عرصۀهای هنر پس از شعر در ایران است را به چالش کشیده‌اند.
نمایشگاه آثار علی خطایی ایلخچی با عنوان «کرسی خط» تا 24 خرداد در گالری زیرزمین دستان ادامه دارد. گالری زیرزمین دستان در خیابان فرشته، خیابان بیدار، شمارۀ 6 قرار دارد.
نقطه، خط و سطح
طراحی شاید مادر همۀ زمینه‌ها در هنر تجسمی است. طراحی سازگاری و گاه عدم سازگاری عنصر بصری همچون نقطه، خط و سطح است و هر بار دیدن آثاری در این زمینه می‌تواند مروری بر تأثیرگذاری این زمینۀ اساسی باشد.
گالری سیحون در رخداد جدیدش به نمایش آثاری در زمینۀ طراحی با عنوان «رخداد طراحی» دست زده است. در این نمایشگاه آثاری در زمینۀ طراحی یا به بیان بهتر بیشتر غلبۀ طراحی مجموع و گردآوری شده است. این نمایشگاه آثاری از هنرمندان و نقاشان معاصر را به نمایش گذاشته است. افشین باقری، حسین تمجید، شیلا جلیل‌پیران، هما حسینیان، مهرداد خطایی، زرتشت رحیمی، داریوش قره‌زاد، بهنام کامرانی، گلار منوچهری، کتایون والامنش، مجتبی یداللهی هنرمندان این رخداد هستند.
در اغلب آثار ویژگی‌های بارز طراحی غالب است. افشین باقری با آن آثار خاص خود که همیشه تلفیقی از دنیای حیوانات و انسان‌ها بوده است در این مجموعه یک اثر به نمایش درآورده، در آثار شیلا جلیل پیران نیز می‌توان به قوت سطح و خط پی برد یا در اثر مهرداد خطایی که علاوه بر خطوط قوی سطوح و از آن مهمتر لکه‌هایی سنجیده و دقیق را بر آثار با توجه به حفظ لکه‌های نور دید.
سه اثر کتایون والامنش که سری تراشیده را نشان می‌دهند از جهت به کاربستن جزئیات در خطوی مورد توجه هستند. آثار زرتشت رحیمی، بهنام کامرانی و حسین تمجیدی سطح را مورد مطالعه قرار داده‌اند. در برخی دیگر از آثار وجهۀ ریتم و تکرار بارزتر است. توجه به طراحی و گاهی مرور بر آن در رویدادهایی اینچنینی قابل توجه است.
نمایشگاه آثار گروهی با عنوان «رخداد طراحی» تا 22 خرداد در گالری سیحون ادامه دارد. گالری سیحون در خیابان وزرا، خیابان چهارم، شمارۀ 11 قرار دارد.
