چهره‌های اصلی مارکت هنر ایران در حراج‌های بینالمللی / زندهرودی در صدر؛ لاشایی ناکام حراج‌های فصل بهار
در حراج‌های بینالمللی فصل بهار حسین زندهرودی به عنوان چهره اصلی مارکت هنر ایران شناخته شد و فریده لاشایی نیز نتوانست جایگاهی در میان چهره‌های اصلی مارکت هنر کشور پیدا کند.
ایران آرت: فصل بهار و پائیز حراج‌های بینالمللی منطقه خاورمیانه در حراج‌گذاری‌های بزرگ بینالمللی برگزار می‌شوند که هر دوره از این رویدادها را به صورت جداگانه بررسی کردیم؛ اما در این گزارش قصد داریم بررسی با تفکیک از هنرمندان حاضر، پرفروش‌ترین هنرمند ایرانی حراج‌ها بینالمللی و ناکامان حراجی‌های فصل بهار داشته باشیم. حراج‌های بینالمللی فصل بهار "هنر خاورمیانه" کریستیز، ساتبیز و بونامز در حالی در فصل بهار برگزار شدند که 55 اثر از 30 هنرمندان ایرانی در این سه رویداد ارائه شد و توانست بالاتر از هنرمندان تمام منطقه بیش از 35 درصد از فروش کل این حراج‌ها را به هنر ایران اختصاص دهد. این سه حراج در مجموع حدود 7.730.000 پوند فروش داشتند که در حدود 2.115.000 پوند از این فروش به آثار هنرمندان ایران اختصاص داشت.
پرفروش‌ترین هنرمندان ایرانی
در بخش پرفروش‌ترین هنرمندان ایرانی در حراج‌های بینالمللی باید تفکیک بیشترین حضور و بیشترین فروش را برای هنرمندان قائل شویم. در بخش بیشترین حضور حسین زندهرودی با 5 اثر در سه حراج کریستیز، ساتبیز و بونامز که همگی آثارش با فروش خوبی همراه بودند، نشان داد که همچنان یکی از هنرمندان جدی ایران در عرصه مارکت بینالمللی است. او در حراج کریستیز با سه اثر حضور داشت که فروش 450 هزار دلاری را در این حراج تجربه کرد. در حراج ساتبیز یک اثر از حسین زندهرودی 75هزار پوند چکش خورد و یک اثر از او نیز در حراج بونامز 8812 پوند به فروش رسید تا او چهره موفق هنر ایران در حراج‌های فصل بهار باشد.
منوچهر یکتایی دیگر هنرمند ایرانی بود که 4 اثرش در دو حراج کریستیز و ساتبیز عرضه شدند و هر چهار اثر او با قیمت‌های قابل توجهی به فروش رسیدند. دو اثر از این هنرمند در حراج کریستیز دوبی هر کدام به قیمت 37.500 دلار چکش خوردند و دو اثر از این هنرمند در ساتبیز با ارقام 150 هزار پوند و 22.500 پوند به فروش رسیدند.
بهجت صدر نیز با 3 اثر در دو حراج بونامز و ساتبیز حضور داشت که در حراج بونامز یک اثر او با قیمت 93.812 پوند و دو اثرش در حراج ساتبیز، با قیمت 36 هزار پوند و 12.500 پوند فروش رفتند.
بهمن محصص دیگر هنرمند نامدار ایرانی نیز دو اثرش در دو حراج کریستیز و ساتبیز عرضه شدند. اثر او در حراج کریستیز 87.500 هزار دلار و در حراج ساتبیز اثرش 150 هزار پوند چکش خورد.
مارکو گریگوریان نیز آثارش در دو حراج کریستیز و بونامز ارائه شد که در حراج کریستیز 31.250 دلار و بونامز 10.687 پوند به فروش رسید.
اما سهراب سپهری چهره این روزهای مارکت هنر ایران تنها آثارش در حراج بونامز ارائه شد و سه اثرش با قیمت‌های قابل توجه 187.562 پوند، 27.562 پوند و15.062 پوند به فروش رسیدند.
چهره‌های اصلی مارکت هنر ایران
اما از لحاظ بیشترین رقم فروش آثار حسین زند رودی با فروش کلی 437.600 پوند، بیشترین رقم فروش آثار هنری را به خود اختصاص داده است. منوچهر یکتایی با رقم کلی 231.500 پوند در جایگاه دوم و سهراب سپهری با رقم 230.200 پوند در جایگاه سوم قرار دارند.
اما چهار هنرمند دیگر ایرانی نیز فروش‌های بالای 100 هزار پوندی را در حراج‌های بینالمللی فصل بهار تجربه کردند. بهمن محصص با فروش کلی 218.750 پوندی در جایگاه چهارم مارکت بین المللی هنرمندان ایرانی قرار گرفت.
پرویز تناولی یکی از چهره‌های مطرح هنر خاورمیانه 4 اثرش در حراج‌های کریستیز و بونامز عرضه شد و مجسمه‌ای از این هنرمند به قیمت 200 هزار دلار در کریستیز چکش خورد و با توجه به اینکه دو اثرش در حراج بونامز فروش نرفت اما تابلو نقاشی از این هنرمند 68.812 پوند در بونامز فروش رفت تا تناولی در فصل بهار فروش تقریبی 226 هزار پوندی را تجربه و در جایگاه پنجم گران‌قیمت‌ترین هنرمندان ایرانی در مارکت بین المللی هنر ایران قرار بگیرد.
فرهاد مشیری نیز با 4 اثر در حراج‌های کریستیز و ساتبیز حضور داشت و با وجود آنکه یک اثر از او در کریستیز فروش نرفت اما دو اثر مشیری در این حراج به قیمت‌های 100 هزار دلار و 31.250 دلار فروش رفت. همچنین یک تابلو از این هنرمند نیز در ساتبیز به قیمت 81.250 پوند به فروش رسید تا او با فروش کلی 185 هزار پوند در جایگاه ششم قرار گیرد.
بهجت صدر نیز با فروش کلی 142.300 پوندی در میان گران‌قیمت‌ترین هنرمندان مارکت بینالمللی هنر ایران در فصل بهار قرار گرفت.
ناکامان حراج‌های فصل بهار
با توجه به حضور قدرت‌مند هنرمندان ایران در مارکت بینالمللی هنر خاورمیانه اما چند چهره ناکام نیز در این حراج‌ها حضور داشتند که با توجه به مارکت داخلی که این هنرمندان دارند اما نتوانستند در حراج‌های بینالمللی درخشان ظاهر شوند. در راس این هنرمندان فرید لاشایی بود که با وجود اینکه دو اثر از او در حراج‌های ساتبیز و بونامز عرضه شد اما آثارش هیچ خریداری پیدا نکرد.
محمد احصایی نیز با اینکه با دو اثری که در حراج بونامز از این هنرمند با فروش کلی 72.625 پوندی به ثبت رسید اما یک اثر او در حراج کریستیز و یک اثر از او در حراج بونامز فروش نرفت تا احصایی نیز پس از سال‌ها که در جمع هنرمندان اصلی مارکت بینالمللی هنر ایران قرار داشت، کمی از این جایگاه فاصله بگیرد.
ابوالقاسم سعیدی، حسین کاظمی، شیرین نشاط، کاوه گلستان و آزاده رزاق دوست هم هنرمندانی بودند که در فصل بهار آثارشان به فروش نرسید. علی شیرازی و رضا آرامش نیز با اینکه هر کدام دو اثر در حراج‌های بینالمللی کریستیز و بونامز داشتند. تنها یک اثر از آنها فروش رفت.
حراج کریستیز دوبی
در حراج هنر مدرن و معاصر خاورمیانه کریستیز که در شهری دوبی برگزار شد، 19 اثر از 13 هنرمند ایرانی چکش خورد و مجموع فروش کل این دوره از حراج سه میلیون و 719 هزار و 500 دلار و مجموع فروش آثار هنرمندان ایرانی نیز یک میلیون و 155 هزار دلار بود. در این دوره از حراج کریستیز، هنرمندان ایرانی، حدود 31 درصد از مجموع فروش این دوره را به خود اختصاص دادند.
در این دوره از حراج کریستیز، ۳ اثر از حسین زندهرودی فروخته شد؛ یکی از آثار او که سومین اثر گران قیمت حراج بود، با رقم 212 هزار و 500 دلار فروش رفت. دو اثر دیگر این هنرمند به ترتیب با رقم 175 هزار دلار و دیگری 62 هزار و 500 دلار فروخته شد.
پرویز تناولی هنرمند مجسمه‌ساز ایران در این دوره نیز با یک مجسمه از مجموعه "شاعر و قفس" حضور داشت که این اثر با 200 هزار فروش رفت. فرهاد مشیری در این دوره با ۳ اثر حضور داشت، اثر اول از مجموعه کوزه‌های این هنرمند با عنوان "رفتی تنهای تنها ولی عشقتو نبردی" با قیمت‌گذاری بین ۱۳۰ تا ۱۸۰ هزار دلار پیش بینی می‌شد، فروخته نشد. دومین اثر این هنرمند با عنوان "کوزه طلایی" 100 هزار دلار چکش خورد و اثر سوم او نیز با عنوان "مغز" 31 هزار و 250 دلار به فروش رسید.
دو اثر بدون عنوان از علی شیرازی در این دوره کریستیزعرضه شده بود که یکی از آثار این هنرمند، فروخته نشد و اثر دیگری وی، 11 هزار و 250 دلار فروخته شد. از محمد احصایی یک اثر در این دوره عرضه شده بود که 40 تا 60 هزار دلار برآورد قیمت شده بود و این اثر نیز فروخته نشد.
دو اثر بدون عنوان از منوچهر یکتایی نیز هر یک با رقم 37 هزار و 500 دلار فروش رفت. از بهمن محصص اثری به قیمت 87 هزار و 500 دلار فروش رفت. اثر مارکو گریگوریان نیز 31 هزار و 250 دلار فروخته شد.
تابلو "شکار سپیده دم" رضا درخشانی به رقم 112 هزار و 500 دلار در این حراج چکش خورد. اثر ساسان بهنام بختیار در این حراج با قیمت 12 هزار و 500 دلار، اثر رکنی حائری زاده 15 هزار دلار، عکسی از مجموعه "دختر شهر" شیرین علی آبادی 5 هزار 625 دلار و عکسی از زندانیان فلسطینی اثر رضا آرامش نیز 23 هزار و 125 دلار به فروش رسید.
حراج ساتبیز لندن
حراج آثار قرن بیستم خاورمیانه ساتبیز با فروش کلی 3.485.000 پوندی در لندن برگزار شد. در این حراج 13 اثر از 11 هنرمند ایرانی عرضه شد و فروش کلی 675.000 پوندی برای هنر ایران ثبت شد که یک پنجم از فروش کل حراج به هنر مدرن ایران اختصاص پیدا کرد.
در این حراج از میان 13 اثر ارائه شده از هنرمندان ایرانی تنها یک اثر به فروش نرسیده و سایر آثار هنرمندان ارقام قابل توجهی را به ثبت رساند. اثر بهمن محصص 150.000 پوند؛ دو اثر از منوچهر یکتایی 150.000 و 22.500 پوند؛ اثر فرهاد مشیری 81.250 پوند؛ اثر حسین زندهرودی 75.000 پوند، اثر منصور قندریز 75.000 پوند؛ اثر لیلی متین دفتری 37.500 پوند؛ دو اثر از بهجت صدر 35.000 و 12.500 پوند؛ اثر فیروز زاهدی 13.750 پوند، اثر اردشیر محصص 11.850 پوند و اثر ناصر عصار 10.000 پوند چکش خوردند و تنها اثر فریده لاشایی فروش نرفت.
حراج بونامز لندن
حراج هنر مدرن و معاصر خاورمیانه بونامز نیز با فروش کلی 1.320.000 پوند به کار خود پایان داد و سهم آثار هنرمندان ایران از این فروش کلی 533.931 پوند بود. در این دوره از حراج هنر مدرن و معاصر 23 اثر از 17 هنرمند ایرانی چکش خورد و تنها 13 اثر از هنرمندان ایران فروش رفت و توانست بیش از 40 درصد فروش کل حراج را به هنر ایران اختصاص دهد.
در این دوره از حراج خاورمیانه بونامز اثر سهراب سپهری از مجموعه تنه درختان این هنرمند توانست با فروش 187.562 پوندی در رتبه نخست این حراج قرار گیرد. دو اثر دیگر از این هنرمند نیز به قیمت‌های 27.562 و 15.062 در این حراج فروش رفتند. اثر بهجت صدر با قیمت 93,812 پوند فروخته شد و اثر پرویز تناولی با قیمت 68,812 پوند چکش خورد. دو اثر از محمد احصایی نیز با قیمت 47,562 و 25,062 پوند فروخته شد.
اثر جعفر روحبخش با قیمت 15,062 پوند، اثر سیراک ملکونیان 15,062 پوند، اثر مارکو گرگوریان 10,687 پوند، اثر ژازه تباتبایی 10,062 پوند، اثر حسین زنده رودی با قیمت 8,812 پوند و اثر فرامرز پیلارام با قیمت 8,812 پوند فروخته شدند. همچنین، دو مجسمه از پرویز تناولی و یک اثر از محمد احصایی، ابوالقاسم سعیدی، فریده لاشایی، حسین کاظمی، شیرین نشاط، رضا آرامش، کاوه گلستان و آزاده رزاق‌دوست در حراج مدرن و معاصر بونامز به فروش نرسید.
