از رویکردی تاریخی به سنت تا گشت و گذر زنی در شب / گالریگردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالریگردی این هفته ایران آرت، گشت و گذاری در چهار نمایشگاه گالری‌های ساربان، ایرانشهر، طراحان آزاد و چهار داشتیم.
ایران آرت: نمایشگاه آثار مرجان شکری با عنوان «ذرۀ دیوانۀ خدا» در گالری چهار، نمایشگاه نقاشی‌های حبیب‌الله صادقی با عنوان «قصیده نرگس» در گالری ساربان، نمایشگاه مجسمه‌های سید علی سید علیخانی با عنوان «وارگه» در گالری ایرانشهر و نمایشگاه نقاشی‌های آزاده مدنی با عنوان «گشت و گذار» در گالری طراحان آزاد سوژه‌های این هفته ایران آرت هستند.
جست‌وجوی شبانه
وقتی که هنرمند دست به تجربه‌های جدیدی در زندگی‌اش می‌زند، باید منتظر بود تا ماحصل آن را در آثارش دید. هنرمندان اغلب خطر می‌کنند؛ یا در پرداختن به آثارشان یا در زندگی خصوصی با رقم زدن تجربه‌های جدید.
مرجان شکری هنرمند نقاش دست به تجربه زده است هم در زندگی و هم در آثارش. او که اغلب به نقاشی آبستره علاقه‌مند است، این بار برای دست‌یابی به دنیای جدید در آثارش دست به طبیعت‌گردی زده است، البته طبیعتی در شب. این گشت‌زنی در طبیعت به نوعی جست‌وجوی شبانه بوده است. او تصمیم می‌گیرد بار دیگر طبیعت را کشف کند اما این‌بار در شب.
او در این سفر ماجراجویانه متوجه می‌شود که کائنات همیشه در حال حرکت و سیالیت هستند و ذره‌ای را نمی‌توان یافت که دیوانه‌وار به دور خدا نگردد. نمایشگاه نقاشی‌های مرجان شکری با عنوان «ذرۀ دیوانۀ خدا» در گالری چهار، نمایشی از همین جست‌وجوی ماجراجویانه است.
او در بیانیۀ اثر آورده است: «از منظری متافیزیکی همه ما پیوسته در یک خلا معلق شناور در زمان و مکان به سر می‌بریم، سیالیتی دائم و در حال گردش بی‌پایان. گاه به صورت نور و گاهی بسان یک انفجار یا بینگ بنگ! تمام عناصر وجودی و پیرامونی ما در ذات خود واجد یک نیروی جوهری هستند که روی هم تأثیر گذارند. اگر توجه و مکاشفۀ ما به اطراف عمیق‌تر شود، این نیروی بنیادی را درک خواهیم کرد. ...»
شکری در این آثار آبستره به لحظاتی گذرا در طبیعت پرداخته است. هر لحظه که می‌گذرد و دیگر ادامه پیدا نمی‌کند. او نقاشی‌هایی در ابعاد بزرگ تولید کرده است که در آن می‌توان اثرات انفجار عناصر طبیعی را دید. این آثار در پس‌زمینه تیره هستند و به سیاهی شب می‌ماند که نشان از شبگردی‌های هنرمند برای کشف سیالیت طبیعت دارد.
«ذرۀ دیوانۀ خدا» نشان از جریانی در طبیعت دارد که تنها با ماندن در آن و تجربه کردن ذرات آن می‌توان به نیروی درونی و انفجاری آن دست یافت.
نمایشگاه آثار مرجان شکری با عنوان «ذرۀ دیوانۀ خدا» تا 23 اردیبهشت در گالری چهار ادامه دارد. گالری چهار در خیابان شریعتی، نرسیده به سیدخندان، کوچه اشراقی، شمارۀ 4 قرار دارد.
فرم‌های بی‌درنگ
واسیلی کاندینسکی معتقد بود؛ هر فرم پیامی دارد، از نظر صادقی نیز هر فرم در جهان، پیامی را می‌رساند، ولی پیام آن قابل درک نیست و حتی اگر پیامش روشن باشد، اغلب درک کامل آن برای ما مقدور نیست.
نمایشگاه نقاشی‌های حبیب‌الله صادقی با عنوان «قصیده نرگس» در گالری ساربان برپا است. صادقی در این مجموعه آثار جدیدش را به نمایش گذاشته است. این آثار که در ابعاد مختلف و اغلب بزرگ هستند، مجموعه‌ای از آثار او هستند که حاوی فرم، انتزاع و رنگ است.
«صادقی، شاعر شرقی رنگ‌ها و استاد مسلم به کاربردن ابزاری است که با آن نقش می‌زند. تسلط او بر تکنیک اجرایی اثر و ساماندهی عناصر نقاشی، مثال‌زدنی است. او هنرمندی خلاق و چند وجهی است؛ ... صادقی همانطور که هنرمند معناگرا و راوی خوش سخنی در موضوعات تاریخی و ادبی و مذهبی است، نقاشِ مسلطی در گفت‌وگوی انتزاعی با جهان است. چنین است که در برخی از آثارش یادآوری می‌کند که در مواقعی، اثر می‌تواند بیش از آن‌که بر ویژگی‌های روایی و محتوایی‌اش تکیه نماید بر رویکردهای فرمالیستی خود تأکید کند. ...» این متن بخشی از یادداشتی است که مصطفی گودرزی برای نمایشگاه جدید صادقی نوشته است.
«قصیده نرگس» مجموعه‌ای از نقاشی‌های فرمال صادقی است که طبیعت را در عین انتزاع نشان می‌دهد. در آثار او عناصری ناشناخته و نوظهور دیده می‌شود که در پس‌زمینه‌ای از طبیعت قرار گرفته‌اند این عناصر به مثابه موجوداتی غریب و ماورایی در طبیعت هستند که در میان فرم‌های طبیعی آثار صادقی نمایان می‌شوند.
علاوه بر این در بیشتر آثار، جزئیات طبیعت از طریق بزرگ‌نمایی آن دیده می‌شود. جزئیاتی برگرفته از طبیعت و بخشی از مناظر آن‌که خود ایجاد بافت و منظری جدید کرده است. در میان آثار حبیب‌الله صادقی آثاری رئال نیز از نقاط مختلف طبیعت روستایی هم دیده می‌شود.
رنگ در آثار صادقی جایگاه ویژه‌ای دارد. ترکیب رنگ و همنشینی رنگ‌های مختلف در این مجموعه بسیار شاخص و برجسته است. شاعر شرقی رنگ‌ها متأثر از نگارگری ایرانی و با تمایل به شهود شرقی در پرداختن و ترکیب رنگ در آثارش به نگاهی مستقل و از آن خود دست یافته است.
حضور تکه‌های برجسته رنگ بر روی بوم علاوه بر تأثیرگذاری صرف رنگ‌ها به تشکیل فرم‌هایی متنوع همچون نقش برجسته بر روی سطح بوم و یا چوب دست زده است. فرم‌هایی که خارج و فارق از بیان تصویری تصاویر و رنگ‌ها، سطحی جدا برای بحث و تحلیل به وجود آورده‌اند.
نمایشگاه آثار حبیب‌الله صادقی با عنوان «قصیده نرگس» تا 23 اردیبهشت در گالری ساربان ادامه دارد. گالری ساربان در خیابان سهروردی، خیابان هویزه، نبش خیابان یوسفی قرار دارد.
رویکردی تاریخی به سنت
سید علی سید علیخانی در نمایشگاه جدیدش با عنوان «وارگه» در گالری ایرانشهر، به نمایش آثار حجمی جدیدش حول محور عشایر می‌پردازد. او در این مجموعه به اجسامی در ابعاد و فرم‌های مختلف پرداخته است که متریال به کار رفته در آن برای مخاطب ایرانی بسیار آشناست. سید علیخانی در این مجموع از ابزار و ادواتی همچون سیاه چادر، شانه گلیم‌بافی، زنگوله گله دام و شاخ حیوانات اهلی استفاده کرده است. این ادوات هویتی مستقل دارند، آنها برگرفته از فرهنگ چند هزار ساله کوچ‌نشینی و مردم عشایر در ایران است.
مجسمه‌های سید علیخانی به ایجاد حجم‌هایی پرداخته است که بدون واسطه بستری در فرهنگ و تاریخ ایران دارد. این احجام که فرم‌ها و ابعادی جدید و متفاوت از تاریخ دارند گذشته از متریال، شکلی جدید یافته‌اند و از آن هنرمند شده‌اند.
این آثار گاهی آویخته از سقف برگرفته از فرهنگ عشایری که برخی از لوازم ضروری را از سقف می‌آویزند و گاهی بر روی زمین قرار گرفته‌اند و مخاطب در اولین مواجهه با این آثار در چهارچوب فرهنگ و دسته اجتماعی شناخته شده و دیر آشنایی قرار می‌گیرد به طوری‌که در گام نخست احساس بودن در جایی نادرجا یعنی تکه‌هایی از چادر و متعلقات مردم عشایر قرار می‌گیرد.
هلیا دارابی در متنی بر این نمایشگاه نوشته است: «... در این روزگار سیطره تمام عیار فناوری، هنرمندان معاصر پیوسته به کاربست مصالح و روش‌هایی روی می‌آورند که سنتاً با صنایع دستی وابسته بوده‌اند. اینان چنین روش‌هایی را نه فقط فن که رسانه می‌دانند و به آنها به چشم رهیافتی در برابر چیرگی صنعت و تولید انبوه، راهکاری در توسعه پایدار، روشی برای تولید معنا، شیوه‌ای برای اعتراض سیاسی و راهی برای تغییر جهان می‌نگرند. ...» گرایش و روی آوردن به سنت و متریال هنر کاربردی از هنرمندان، هنر جدید می‌تواند اعتراضی به روش‌های سلطه‌جویانه سرمایه‌داری و الگوی مصرف فرهنگی ناشی از پیشرفت فناوری باشد.
سید علی سید علیخانی نیز در این مجموعه به نوعی یادآور شده است که متریالی برگرفته از فرهنگ سنتی ایران که امروزه مهجور شده و نادیده گرفته می‌شود، هنوز جان دارد و می‌توان آن را به کار بست و با پردازشی جدید به آن هویتی جدید بخشید.
نمایشگاه آثار سید علی سید علیخانی با عنوان «وارگه» تا 31 اردیبهشت در گالری ایرانشهر ادامه دارد. گالری ایرانشهر در خیابان عضدی جنوبی، خیابان سپند، شماره 69/1 واقع شده است.
نقاشی‌های پولاروید
وقتی در نمایشگاه نقاشی‌های آزاده مدنی گشت و گذار می‌کنید، ارائه این آثار، عکس‌های پولاروید را تداعی می‌کند، ابعاد کوچک آثار و انتخاب قاب ویژه برای این نقاشی‌ها بسیار همسو با عکس‌های پولاروید یا همان عکسی‌های چاپ سریع است.
نمایشگاه آثار مدنی با عنوان «گشت و گذار» در گالری طراحان آزاد، شامل نقاشی‌هایی با ابعاد بسیار کوچک است که داستان گشت‌وگذاری در طبیعتی ساختۀ ذهن را به تصویر می‌کشد. مدنی در آثار قبلی‌اش نیز به ترسیم طبیعتی پرداخته است خاص ذهن خود؛ طبیعتی که در آن درختان شکل ویژه‌ای از گیاه دارند. او این آثار را با تکنیک مداد رنگی نقاشی کرده است و این روش بافت‌هایی را ایجاد کرده است که در ابعاد کوچک تصویر با دقت و ریزبینی بیش از حدی قابل مشاهده و دریافت است.
مدنی به تجسم و ترسیم انسان‌هایی پرداخته است که این عناصر بخشی از آلبوم‌های خانوادگی هنرمند است. او به سراغ عکس‌های قدیمی در آلبوم عکس‌های خانوادگی‌اش رفته و به نقاشی حالت‌های سوژه‌های عکس‌ها در حین تفریح و گشت و گذار در طبیعت پرداخته است. این عناصر در نقاشی‌های مدنی همچنان مشغول تفریح هستند اما در پس‌زمینه‌ای از طبیعت و درختان خاص او.
ترکیب ذهن مدنی با سوژه‌هایی در گذشته و همچنین انتخاب اندازه و فریم خاص برای ارائه در مجموع اثری مورد توجه را ساخته است. آثاری که حکایت از خوش‌گذرانی سوژه‌ها در طبیعت ساختگی دارند.
نمایشگاه آثار آزاده مدنی با عنوان «گشت و گذار» تا 24 اردیبهشت ادامه دارد. گالری طراحان آزاد در میدان فاطمی، میدان گلها، میدان سلماس، شمارۀ 5 قرار دارد.
