منیر فرمانفرمائیان درگذشت
منیر شاهرودی فرمانفرماییان، بانوی هنرمندی که روایت معاصر او از آیینه کاری ایرانی شهرت بین المللی یافت و نامش در دهه اخیر با ثبیت در بازار جهانی همراه بود، شب گذشته در منزل خود دار فانی را وداع گفت.
ایران آرت: منیر فرمانفرمائیان هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز و از پیشگامان هنر مدرن ایران شب گذشته ۳۱ فروردین‌ماه در ۹۷ سالگی و در منزل شخصی خویش در نیاوران تهران درگذشت.
منیر فرمانفرمائیان متولد سال ۱۳۰۱ در شهر قزوین بود. او از کودکی با طراحی فرش آشنا شد و با توجه به علاقه‌ای که به هنر طراحی داشت به دانشکده هنرهای زیبای تهران برای تحصیل رفت. او پس از ورود به دانشگاه توجه‌اش به خطوط و فرم‌های پر لطف و خوش‌ترکیب و ساده اشیای باستانی ایران جلب شد و پس از دوسال تحصیل در دانشگاه تهران تصمیم گرفت به پاریس که مرکز هنرهای آوانگارد در اوایل قرن بیستم بود برود.
فرمانفرمائیان در سال ۱۳۲۴ و در جریان جنگ جهانی دوم عازم آمریکا شد و به مدت سه سال در مدرسه طراحی پارسونز در رشته تصویرسازی مُد (۱۹۴۶–۱۹۴۹) و دانشگاه کرنل (۱۹۴۸–۱۹۵۱) به تحصیل پرداخت. او در اواسط دهه ۱۳۳۰ به‌عنوان تصویرگر مُد برای نشریاتی چون "تاون"، "کانتری" و "گلامور" طرح لباس می‌کشید و به‌عنوان گرافیست تجاری و طراح مُد برای فروشگاه‌های بزرگ کار می‌کرد. در همین زمان بود که او با اندی وارهول از نقاشان به نام هنر پاپ آرت ملاقات کرد و دیدگاهش نسبت به هنر گسترش یافت.
فرمانفرمائیان بعد از غیبتی ۱۳ ساله در سال ۱۳۳۶ به ایران بازگشت و مورد استقبال جریان هنری آن زمان ایران قرار گرفت. در همین سال برخی از آثار او در دوسالانه ونیز، به نمایش درآمد. همچنین یک نقاشی انتزاعی از او در نخستین دوسالانه هنر تهران در سال ۱۳۳۷ به تماشا درآمد و مدال طلا این دوسالانه را برای او به ارمغان آورد.
او سپس طی سه سال به جستجو در هنرهای بومی کشور پرداخت و گنجینه‌ای نفیس از هنرهای بومی را از سراسر کشور گرد‌آوری کرد که بعدها از این فرم‌ها در آثارش به بهترین وجه استفاده کرد. فرمانفرمائیان سپس در چهارمین دوسالانه تهران در سال ۱۳۴۳ بار دیگر با یک نقاشی انتزاعی حاضر شد و با همان اثر در دوسالانه ونیز آن سال نیز شرکت کرد. در همین دوران او در "نمایشگاه پاله دو کنگره" در مونت کارلو شرکت کرد و نمایشگاهی نیز به همراه پرویز تناولی در "انجمن فرهنگی ایران و ایتالیا" برپا کرد.
اما آثار مطرح فرمانفرمائیان که با شیشه و براساس فرم‌های ایرانی خلق شده‌اند از سال ۱۳۴۵ و در جریان پنجمین دوسالانه تهران به نمایش درآمد و طی چند سال او را به شهرتی جهانی رساند. او در دوسالانه پنجم تهران اولین نقاشی‌های پشت شیشه‌اش (Reverse glass painting) را به نمایش درآمد و تا اواخر دهه ۴۰ به سبک ویژه خودش در ارائه آثاری با شیشه و آینه رسید که ترکیب از تکنیک قدیمی نقاشی پشت شیشه، آینه‌کاری، خاتم‌کاری و هندسه اسلامی و طراحی معمارانه بود. تا پیش از منیر کسی این نمونه کار را به‌عنوان اثر هنری مستقل ارائه نکرده بود. در سالهای اواخر دهه چهل و پنجاه منیر فرمانفرمائیان چند اثر آینه‌کاری برای اماکن عمومی ساخت که از آن جمله می‌توان به پانل‌هایی بزرگ برای هتل لاله، دو آینه بزرگ برای فرهنگسرای نیاوران، یک مجسمه برای باغ موزه فرش و ... اشاره کرد.
فرمانفرمائیان پس از انقلاب به مدت 26 سال به خارج از کشور مهاجرت کرد و در سال ۱۳۸۳ دوباره به کشور بازگشت و بر روی آثاری که در دهه ۷۰ ارائه داده بود، متمرکز شد. او در این دوران اثر حجمی با عنوان "آب روشنایی است" را در نمایشگاه باغ ایرانی به نمایش گذاشت. او در سالهای اخیر نیز با توجه به کهولت سن اما حضور جدی در زمینه مارکت هنر داشت و همواره آثارش در حراج‌های بین‌المللی داخلی با فروش بالایی روبرو بود
منیر فرمانفرمائیان که از ترکیب هنرهای سنتی ایران مانند آینه‌کاری، اشکال هندسی، نقش‌مایه‌ها و نقاشی پشت شیشه استفاده کرد تا آثار مدرن را خلق کند و در این زمینه هنرمند شهیری در جامعه بین‌المللی است. سبک متمایز او، که در اواخر دهه ۴۰ و دهه ۵۰ شکل گرفت، از پیوندهای قوی و عمیق با کشورش پدید آمده است.
در سال ۲۰۱۵، فرمانفرمائیان نخستین هنرمند ایرانی شد که آثارش در یک نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم به نمایش درآمد. و در آذرماه سال گذشته نیز به همت دانشگاه تهران تالار دائمی آثار منیر فرمانفرمائیان در باغ موزه نگارستان تهران افتتاح شد.
ایران‌آرت درگذشت منیر فرمانفرمائیان را به خانواده این هنرمند و جامعه هنری کشور تسلیت عرض می‌نماید.
