دغدغه هویت زنانه تا چهرههای برعکس / گالری گردی ایران آرت در چهار نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالریگردی این هفته ایران آرت به گالریهای طراحان آزاد، دنا، سیحون و هفتثمر سرزدهایم.
ایران آرت: نمایشگاه طراحی و ویدئو آرت تکتم جعفری صاحبی با عنوان «گذرگاه» در گالری طراحان آزاد، نمایشگاه پوسترهای آرش تنهایی با عنوان «علیه فراموشی» در گالری دنا، نمایشگاه نقاشی علیرضا پویا با عنوان «مواجهه» در گالری سیحون و نمایشگاه چاپهای دستی فریماه تابعی در گالری هفت ثمر سوژههای این هفتۀ گالری گردی ایران آرت هستند.
بار دیگر زن
پرداختن به موضوع زنان از سوی یک هنرمند زن دور از ذهن نیست، چراکه یقیناً جهان جنسیت خود را بهتر میشناسد و بر آن تسلط دارد، مگر در موارد استثنا. تکتم جعفری صاحبی در نمایشگاه جدیدش با عنوان «گذرگاه» از زن و مسائلش میگوید. البته به نظر میرسد تکتم با رویکردی تاریخی به مسئلۀ زن پرداخته است. او به رشد تاریخی حیات زن توجه داشته است و زنان را همنشین با مردان به تصویر کشیده است و طراحیهای او گاهی به نمایش حیواناتی مانند شیر پرداخته است.
تکتم در آثارش مدیومهای مختلفی چون ویدئو، انیمیشن و صدا را به کار بسته است و این مدیومها را برای بهتر روایت کردن آثارش به طراحی علاوه کرده است. او در بخشی از بیانیۀ نمایشگاهش میگوید: «... من از مدیومهای متنوعی برای خلق آثارم استفاده میکنم و بسته به نیازم آن را تغییر میدهم. گاه ایدهای با طراحی و نقاشی یا چاپ درآمده و کامل میشود، و گاه به ابعاد بیشتری چون صدا و حرکت و غیره نیاز دارد و اینچنین تبدیل به انیمیشن و ویدئو میشود. عنصر حرکت در آنها برای ارائه بهتر فضا و زمان اهمیت دارد. همچنین باعث یکجور هیپنوتیزم و تمرکز در مخاطب میشود. ...»
مسئلۀ تکتم جعفری صاحبی در این مجموعه، مسئلۀ هویت است؛ هویتی نشأت گرفته از تاریخ، زمان، فضا، مکان، طبیعت، زمین، ریشهها و غیره، او در ویدئویی معلق به گذرگاه زنی را نشان میدهد که در زمینی بکر و بخشی از جنگل از خاک بر میخیزد و شروع به کندن و جستوجو در خاک میکند او در این کنکاش با دستانش بدنها و صورتهای مختلفی میسازد و گویی به دنبال هویتی گمشده است.
صاحبی در زمینههای مختلفی همچون هنر قرون وسطی، هنر کهن شرق، اسطورهشناسی، نشانهشناسی و ارتباط فرهنگی هنری شرق و غرب مطالعه داشته است و میتوان آثار و نشانههای این دادههای ذهنی را در آثار او شاهد بود.
نمایشگاه آثار تکتم تجعفری صاحبی با عنوان «گذرگاه» تا 26 دی در گالری طراحان آزاد ادامه دارد. گالری طراحان آزاد در میدان فاطمی، میدان گلها، میدان سلماس، شمارۀ 5 قرار دارد.
فراموش نشویم
چه کار کنیم که فراموش نشویم؟ اصلا چرا تمایل داریم در یادها بمانیم؟ چرا وقتی میشنویم دوستی به یادمان بوده خوشحال میشویم؟ از اساس میل به جاودانگی یکی از امیال و آرزوهای همیشه همراه نوع بشر بوده است. انسان دوست دارد جاودانه بماند نه لزوماً با تن بلکه با نام. آرش تنهایی در نمایشگاه جدیدش با عنوان «علیه فراموشی» در گالری دنا به مسئلۀ فراموشی میپردازد. او در این نمایشگاه به جاودانه ماندن نام انسان در گذر زمان و در طول تاریخ اشاره میکند.
پوسترهای تنهایی حاوی عبارات و مفاهیمی با مضمون گذر زمان و عمر انسان است. او در این مجموعه مسئلۀ سپری شدن را به چالش میکشد. و از تصاویری و فرمهایی بهره میگیرد که نمایندۀ رشد، عبور و پایان هستند همچون گیاهان.
تنهایی هنرمند معاصر ایران که دستکم در دهۀ اخیر در زمینۀ هنر گرافیک و طراحی پوستر فعال و پرکار بوده است. از او آثار موفقی پیش از این دیده شده است. همچون سهگانۀ فروغ فرخزاد، غلامرضا تختی و صمد بهرنگی که جزو آثار شاخص او هستند. پیش از این نیز تنهایی از اثر فروغ فرخزاد در نمایشگاهی گروهی با همین عنوان به کیوریتوری خود رونمایی کرده بود.
تلاش برای فراموش نشدن یکی از دغدغههای مهم یک هنرمند است، او در طول حیات هنری خویش دست به تولید اثر میزند تا در ایام فقدانش این اثر نام او را جاودانه کنند. تنهایی در این نمایشگاه با تولید آثارش هم به باقی ماندن نام خود کمک کرده و هم مسئلۀ عدم فراموشی را با «علیه فراموشی» مورد پرسش قرار داده است.
نمایشگاه آثار آرش تنهایی با عنوان «علیه فراموشی» تا 1 بهمن در گالری دنا ادامه دارد. گالری دنا در خیابان سپهبد قرنی، بعد از چهارراه طالقانی، کوچۀ سوسن، پلاک 4، واحد 2 قرار دارد.
مواجهۀ بیپروا
"مواجهه" عنوان نمایشگاه علیرضا پویا در گالری سیحون است. او در این مجموعه به شکلی صریح و عمومی به آثار مواجه انسان با محیط پیرامونش پرداخته است. در بخشی از بیانیۀ نمایشگاه که توسط سعید نودهی نوشته شده، آمده است: «... لایههای زیرین آثار او با برخوردی پرشور در "بیان تجریدی حالتهای احساسی" گره خورده است و شاخصه لایههای سطحیتر آثارش بازنمایی عینی از چالشهای او با محیط اطرافش است که ذهن را در مواجهۀ مستقیم با موضوع قرار میدهد. در تقابل میان انتزاع و عینیت، او حد اعتدال را بر میگزیند و درست در مرحلهای از بیپروایی هنرمند در رنگگذاری و پردازش رنگهای پرهیجان و احساسی، گویی مقدمهایست در بسترسازی و پایهریزی هوشمندانه برای رسیدن به روکشهای محتوایی و عینی و آشناتر در ذهن مخاطب. ...»
علیرضا پویا با برخوردی با واسطه با نقاشیهایش آنها را تبدیل به کلاژهایی متأثر از آثار پاپ آرتیستها کرده است. او با ابزاری همچون پلاک ماشین، شابلون، صفحۀ سطح دستگاه فریز و باندهای زرد رنگ خطر به آثارش مفاهیمی را افزوده است. او حول محور واژه و مفهوم زن، آثارش را پرداخته و از عبارتها و واژههایی همچون، زن، فروغ، نزدیکتر بیا، پرده را برداریم بگذاریم که احساس هوایی بخورد و ... او با این واسطهها نقاشیهایش را تبدیل به دیوارهایی در شهر کرده که تصاویری از گذر مردم با تصاویر و متنهای انتقادی قابل مشاهده است.
پویا به واسطۀ آثارش و تصاویر و ابزار عمومی بهکار گرفته شده تلاش برای مواجههای انتقادی در آثارش داشته است. در تعدادی دیگر از آثار تصویر زنانی دیده میشود که حالاتی کنشگر را میتوان در آنها جستوجو کرد، زنانی که به شکلی فعالانه در حال انتقاد هستند اما احساسات بروزگرایانۀ آنها با ابزاری چو دوشاخه برق و باندهای خطر خاموش و محدود شده است.
نمایشگاه آثار علیرضا پویا با عنوان «مواجهه» تا 26 دی در گالری سیحون ادامه دارد. گالری سیحون در خیابان شهید بهشتی (عباسآباد)، خیابان وزرا، کوچه چهارم، شمارۀ 11 واقع شده است.
چهرههای برعکس
فریماه تابعی در نمایشگاه اخیرش آثاری از چاپهای دستیاش را به نمایش گذاشته است. این آثار برخوردی متفاوت با فرایند چاپ دستی دارد. چاپهای دستی انواع مختلفی دارد اما فرایند تولید آن واحد است. غالباً پس از ایدهپردازی، طرح را بر روی سطحی که قرار است ابزار چاپ واقع شود حکاکی میشود و سپس این طرح بر روی صفحۀ مورد نظر به رنگ آغشته میشود و بر روی کاغذ مخصوص چاپ، قرار میگیرد و به کمک دستگاه پرس، طرح به واسطۀ رنگ بر روی کاغذ نقش میبندد.
اما تابعی به شکلی متفاوت با این تکنیک مواجه شده است در حقیقت یک مرحله از این فرآیند کاسته است، او طرحهایی را بر روی پلیتهای مسی حکاکی کرده است و این طرحها را با رنگ آغشته و نقاشی کرده است و مرحلۀ چاپ پلیت بر روی کاغذ، آخرین مرحل در چاپ دستی را حذف کرده است.
فریماه تابعی مخاطب را علاوه بر اثر با بخشی از فرایند چاپ مواجه میکند و با آثارش به خود مسئلۀ چاپ دستی میپردازد.
او در این آثار فرآیند محور به ترسیم پرترههایی پرداخته است که تا حدودی تغییر شکل یافتهاند و دفرمه هستند. پرترههایی که تحت فشار قرار گرفتهاند و اجزاء صورتشان به شکلهایی نامتعارف تغییر شکل داده است. در میان این پرترههای تغییر شکل یافته با فیگورهایی مواجه میشویم که به شکلی اغراق یافته بر روی تنۀ پلیتها حک شدهاند.
برخورد متفاوت فریماه تابعی بر جذابیت نمایشگاه افزوده و نظر مخاطب را نه فقط به نتیجۀ کار بلکه با فرآیند اثر مواجه میکند؛ این امر همیشه مهم و جالب توجه است.
نمایشگاه آثار فریماه تابعی تا 26 دی در گالری هفت ثمر ادامه دارد. گالری هفت ثمر در خیابان مطهری، کوه نور، کوچه پنجم، شمارۀ 8 قرار دارد.