ببینید: عاشورا در آثار هنرمندان معاصر

نمایشگاه "علامت" مجموعه‌ای از آثار هنرمندان معاصر است که به واقعه عاشورا پرداخته است.

ایران آرت: نمایشگاه "علامت" با آثاری از هنرمندان شاخه‌های گوناگون هنرهای تجسمی در خانه هنرمندان ایران برپاست. آثار نقاشی، مجسمه و عکس در این نمایشگاه در کنار هم قرار گرفته‌اند تا چگونگی استفاده هنرمندان از نشانه‌های متعلق به یک باور مذهبی را نمایش دهند. واقعه عاشورا و عرض ارادت به سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) و یارانش، در طی چند قرن حضور پر رنگی در زندگی مردم ایران داشته و به طبع در آثار هنری برآمده از این جامعه نیز نشانه‌های آن دیده می‌شود.

این اعتقادات وقتی به قالب هنر درمی‌آید با نشانه‌ها و نمادهایی همراه می‌شوند که اغلب از میان باورهای عامه برآمده و همان چیزی را که سال‌ها در مراسم مذهبی و آیینی به کار رفته است، این بار بر سطح بوم یا به شکل حجمی درمی‌آورد. نمادها با نگاهی هنرمندانه بازسازی می‌شوند و یا گسترش پیدا می‌کنند. در نمایشگاه علامت آثار متنوعی به نمایش در‌آمده است که هم از نظر زمان تولید و هم از نظر سن هنرمندان خلقکننده آثار، طیف وسیعی را در مقابل دیدگان مخاطب قرار می‌دهند. بخشی از نمایشگاه نیز به آرشیو موزه عکسخانه شهر اختصاص دارد و تصاویری قدیمی از مجالس تعزیه و عزاداری مردم شهر در آنها دیده می‌شود.

ذبیح‌الله محمدی، نقاش خودآموخته 97 ساله‌ای است که اعتقادات خود را بر روی کاغذ آورده و با استفاده از خودکارهای رنگی به سادگی صحنه‌هایی از مبارزه سپاهیان امام حسین(ع) با سپاه شمر را به تصویر می‌کشد. او مانند پرده‌های نقالی، نام صحنه و موضوع آن را با خطی ساده و ابتدایی بر روی اثر نوشته است.

اثر ذبیح‌الله محمدی

حسین خسروجردی در تابلویی با نام "مرثیه آب" که در سال 76 خلق شده است، حضرت ابوالفضل (ع) را در حالی نشان می‌دهد که مشت خود را پر از آب کرده است اما چشم بر آن آب گوارا بسته و از نوشیدن خودداری می‌کند.

اثر حسین خسروجردی

مجتبی موسوی چند مجسمه فلزی را از مجموعه نخل به نمایش درآورده است که برگرفته از مراسم نخل‌گردانی در یزد است. نخل نمادی از جاودانگی امام حسین (ره) و آیین نخل‌گردانی نشانی از تشییع پیکر ایشان است. موسوی با الهام از نمادی کهن که در فرهنگ یک خطه از ایران وجود دارد، آثار هنری جذابی به وجود آورده که برای مخاطبان آشنا و کاملا قابل درک است.

اثر سید مجتبی موسوی

کاظم چلیپا از جمله هنرمندانی است که نقاشی‌های متعددی با موضوعات اعتقادی خلق کرده است. در این نمایشگاه چند اثر از او به نمایش درآمده است که به شیوه‌های مختلف دیدگاه این هنرمند به واقعه عاشورا را نمایش می‌دهند. در یکی از این تابلوها که سال 83 کشیده شده است 9 قاب مربع در کنار هم قرار گرفته‌اند و سطوح رنگی که بر آنها آمده است نمادهایی از پرچم و دست را بر زمینه‌ای کاهگلی نشان می‌دهد. در تابلوهای دیگر او نیز نمادهایی مانند کلاهخود افتاده بر شن‌ها و اسب زخم خورده امام حسین (ع) دیده می‌شود. یکی از قدیمی‌ترین آثار این نمایشگاه تابلوی ایثار از چلیپا است که سال 60 خلق شده و با ابعاد دو در سه متر، به شکلی نمادین به واقعه عاشورا پرداخته و آن را با دفاع مقدس پیوند داده است.

اثر کاظم چلیپا

عبدالحمید قدیریان در تابلوی خود ذوالجناح را سوژه قرار داده است و اسب سفید و تیر خورده را در حال حرکت در میان خیمه‌های آتش گرفته نمایش می‌دهد. از امیر کبیرنژاد اثری با تکنیک قطاعی به نمایش درآمده است که نمادهایی مانند فرم‌های به کار رفته در علامت‌های عزاداری را با برش در میان کاغذ ایجاد کرده است.

اثر امیر کبیرنژاد

کوروش گلناری مجسمه‌ای را ساخته است که "سلطان شهید" نام دارد. این مجسمه مانند تاجی است که یکی از شاخه‌های عَلَم بر روی آن قرار گرفته است و پر سفید روی آن نمادی از پاکی و قدسیت صاحب این تاج است.

اثر کوروش گلناری

تابلویی از ایرج اسکندری با نام "عاشورا" نمایش دهنده تمثالی از امام حسین (ع) است که علی اصغر (ع) را در آغوش گرفته است. در اطراف ایشان درختی پر برگ قرار دارد که نمادی از زندگی است و در بخشی دیگر پرندگانی دیده می‌شوند که نمونه‌های فلزی آنها بر روی علامت‌های عزاداری هم قابل مشاهده است. او در تابلویی دیگر که با ترکیب مواد به وجود آمده است نمایی از یک شهر را با درخت و محراب و علم‌های دسته عزاداری نمایش داده است.

اثر ایرج اسکندری

تابلویی از ناصر پلنگی با عنوان"کفن خون" یکی دیگر از آثار قدیمی و بزرگ این نمایشگاه است. این تابلو سال 60 و در ابعاد 3 متر در 140 سانتیمتر خلق شده است. زمینه سرخ این تابلو بستری برای دیده شدن کفن سفید بی‌سری است که شمشیر خونین باقی مانده بر آن، یادآور نبردی سنگین است.

اثر ناصر پلنگی

از علیرضا آدم بکان تابلویی از مجموعه "72 تن‌ها" به نمایش درآمده است و از خسرو حسن‌زاده اثری چاپی نمایش داده شده که در سال 80 خلق شده است. در این اثر نمادهایی از آیین‌های عاشورایی وجود دارد و با پرهیز از به کار بردن رنگ، فضایی سنگین و غمبار در آن به وجود آمده است.

اثر علیرضا آدم بکان

تنها اثری که به نقاشی کهن و پرده‌های عاشورایی ارتباط دارد، اثری از محمد فراهانی است که صحرای کربلا و سپاهیان اولیا و اشقیا را به نمایش کشیده است.

اثر محمد فراهانی

نمایشگاه "علامت" تا ۳ مهر در خانه هنرمندان ایران دایر است.