نمادهای فرهنگی ترکی در نمایشگاه آثار ساوالان جماعتی
نمایشگاهی از آثار نقاشی ساوالان جماعتی با نگاهی به فرهنگ و آیین‌های منطقه آذربایجان در گالری ساربان برپاست.
ایران آرت: نمایشگاه آثار نقاشی ساوالان جماعتی با عنوان «روایت گمشده» در گالری ساربان برپاست. دکتر فواد نجم‌الدین، کیوریتور این نمایشگاه در همین زمینه به ایران آرت گفت: در مجموع سی تابلو در این نمایشگاه در معرض دید قرار گرفته‌اند که بازتاب‌دهنده تجربه‌های شخصی هنرمند هستند. از لحاظ فنی تابلوها درواقع سیر روایی است که هنرمند در طول سال‌ها کار به آن رسیده که البته پس‌زمینه‌های فرهنگی و بومی هنرمند نیز در آن مشهود است.
او درباره این پس زمینه‌ها توضیح داد: داش بابا، یکی از نمادهای فرهنگی ترکی است که البته محدود به منطقه آذربایجان هم نیست و در بخش‌هایی از آناتولی و حتی شرق ایران پیشینه دارد. این مجسمه‌ها روی مقبره‌ها نسب می‌شده و به نوعی نشان شجاعت بوده است. در آثار جماعتی از این نماد فرهنگی استفاده شده است.
وی گفت: در صحبت‌هایی که در حین خلق آثار با هنرمند داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که به جای تمرکز بر گذشته و گذشته‌کاوی، این نماد را با نگاه امروزی ببینیم تا تجربه تازه‌ای ایجاد شود. درواقع نقاشی‌های روایت گمشده، دست‌ساخته‌هایی از طبیعت هستند. هرکجا نیاز بوده مخاطب جای دست و تغییرات انسانی را در اثر می‌بیند ولی حضور و غیاب انسان در همه آثار به یک اندازه نیست.
نجم‌الدین توضیح داد: هنرمند در این آثار با اشیا طوری برخورد کرده که به روایتی نیمه‌قدسی و تاریخی از فرهنگ مورد نظرش برسد. انگار در جایگاه مخاطب فقط ناظر و شاهد اتفاق‌ها بودیم.
این استاد دانشگاه توضیح داد: این دومین نمایشگاهی بود که آن را کیوریت کردم. البته بارها به عنوان مشاور در پروژه‌های این چنینی حضور داشتم ولی در این رویداد تلاش کردم در پرورش مضمون و ایجاد تناسب‌های هنری به هنرمند کمک کنم و سعی کردم در جایگاه یک مخاطب از بیرون نگاه کنم.
او درباره تکنیک کار ساوالان جماعتی نیز گفت: این هنرمند در رهگذر کار حرفه‌ای خود از متریال‌های متنوعی استفاده کرده است اما در نهایت امروز به رنگ و روغن رسیده است. پس زمینه تیره کارها، با تکنیک دیگری قابل ارائه نبود و من فکر می‌کنم این انتخاب درستی است.
وی سپس به سیر روایی آثار تاکید کرد و گفت: در آثار می‌توان طیفی از انتزاع و طبیعت را تشخصی داد. انگار شاهد یک بازه زمانی هستیم که سیری را طی می‌کند. انگار هنرمند از یک جایی شروع می‌کند به تجربه‌های تازه و دستمایه‌های تازه پیدا می‌کند. البته اصراری وجود ندارد که این سیر به مخاطب ارائه شود ولی مسیر تکنیکی خاصی طی شده است.
او رسیدن به بیان جدی‌تر در این سیر را از ویژگی‌های مهم آن دانست و گفت: گویا هنرمند به مرور به این نتیجه رسیده است که قدرت خود را بیشتر در متریال نشان دهد تا قلم‌گذاری. رنگ‌ها جرمی قوی‌تر پیدا می‌کنند و از طرفی هنرمند به بیان سمبولیک‌تری می‌رسد و چهره‌ها در سنگ‌ها نمایان می‌شوند.
فواد نجم‌الدین گفت: به دنبال ایجاد حال و هوای آخرالزمانی بودیم. به همین دلیل از ابتدا پس‌زمینه فرهنگی را مکتوم کردیم. اشاره به داش‌بابا بسیار محدود است و تنها به اشاره کوچکی در استیتمنت بسنده کردم. البته کسانی که پس زمینه فرهنگی مشترکی با هنرمند دارند متوجه حضور آن می‌شوند ولی مخاطب اصلی ما کسی بود که این پس زمینه را نمی‌شناخت. حقیقت این است که عمدا خواستیم به پیش زمینه‌های هنرمند اشاره نکنیم که نتیجه کار شبیه یک منظره‌نگاری و روایت مستند شود.
نمایشگاه نقاشی ساوالان جماعتی با نام "روایت گمشده" تا 5 شهریور در گالری ساربان برپاست. علاقمندان می‌توانند به نشانی خیابان سهروردی شمالی، خیابان هویزه غربی، نبش شهید یوسفی، پلاک 130، طبقه اول مراجعه کنند.
