دایناسورها در کاخ چهل ستون!

آیا دایناسورها حق دارند آن طور که گیشه ى سینماى جهان را تسخیر کردند، باغ زیباى چهل ستون ما را نیز تسخیر کنند؟

ایران آرت : شراره صالحی* : پرده ى سینما جایی است که دایناسورها و انسانها- دو گونه اى که شصت و پنج میلیون سال قبل از هم جدا شده بودند- آنجا همدیگر را بازیافتند.

شاید هر وقت سخن از دایناسور به میان بیاید "ساگا پارک ژوراسیک " و به دنبال آن نام کارگردانش "استیون اسپیلبرگ" نخستین چیزهایى است که به ذهن هر کسى متبادر مى شود.

شهرت اسپیلبرگ در این زمینه به حدى است که سایر بروز و ظهورهاى دایناسورها در تاریخ سینما را در سایه ى خود به فراموشى سپرده است. در حالى که سینماى اوایل قرن بیستم  و فیلمهایى مثل " یک میلیون سال قبل از مسیح" (١٩٦٦) و قبل از آن نیز "دنیاى گمشده" (١٩٢٥)- فیلمى که اسپیلبرگ از آن الهام گرفت- ، در مورد دایناسورها ساخته شده بودند. حتى سینماى صامت نیز "دایناسور" را تجربه کرد:" گرتى دایناسور" (١٩١٤) فیلم صامت ١٢ دقیقه اى ،  در واقع جد همین فیلمهاى دایناسور امروزى است و پس از آن فیلم صامت دیگرى تحت عنوان " دایناسور و پیوند گم شده" (١٩١٧). ایجاد رعب و وحشت در بینندگان براى جذاب کردن فیلم ها و به تبع آن پولسازى از موجودات منقرض شده ، مهمترین هدف این گونه ى سینمایی بود.

گفتنى است که تا قبل از "پارک ژوراسیک"، تنها فانتاسم و تخیل کارگردان در آفرینش دایناسورها دست داشت و اسپیلبرگ اولین کارگردانى بود که در کارش براى آفرینش دایناسورها به واقعیتهاى علمى نیز بها داد.

در این روزهاى اخیر تابستانی که براى ستردن زنگار غم آلود غربت ، سفرى به اصفهان و یزد داشتم تا چشمانم را دوباره از زیبایى هاى ایران عزیز پر کنم، انتظار روبرو شدن با هر چیزی را داشتم الا دایناسور آن هم در محوطه ى باغ زیباى کاخ چهل ستون ! 

چهل ستون این شاهکار زیباى صفوى ثبت یونسکو و این " مبارک ترین بناى دنیا"- آن طور که در اشعار کتیبه ى از زیر گچ بیرون آورده شده ى پیشانى تالار آن آمده-  که در سال ١٠٥٧ هجرى برابر با ١٠٢٦ شمسى و ١٦٤٧ میلادى یعنی پنجمین سال سلطنت شاه عباس دوم ساخته شده ، نه تنها از مفاخر فرهنگى ما بلکه از مفاخر فرهنگ بشرى است .

این بنا گذشته از معمارى منحصر به فرد آن ، در بر گیرنده آثار هنرى بى نظیرى است : سقف منقش تالار، سقف آینه کارى، آرایه هاى معمارى طلا کارى و هم چنین تندیس هاى شیرها و مجسمه هاى سنگى اطراف حوض و داخل باغچه ها و پیکره هاى آناهیتا، ایزدبانوى آب، که از دو بناى دیگر صفوى یعنی آیینه خانه و عمارت سرپوشیده به چهل ستون منتقل شده  است ، مجموعه ى بی بدیلى را در برابر چشمان بیننده به نمایش می گذارد.

بر این مجموعه مى بایست چند نگاره ى شاخص صفوى را نیز افزود. نگاره هایى که ارزشهاى فرهنگى ایرانیان را به تصویر مى کشد مثل دلاورى شاه اسماعیل اول در نبرد با شیبک خان ازبک و یا جوانمردى شاه طهماسب در پناه دادن به همایون پادشاه فرارى هند و یا میهمان نوازى شاه عباس اول از محمد ولى خان فرمانرواى ترکستان....

از زیباییهاى چهل ستون دیگر بار مسحور شدم و از رفت و آمد و از اشتیاق گروههاى توریست فرانسوى ، عرب، ایتالیایى و آلمانى برای دیدن مفاخر فرهنگیمان به خود بالیدم ، اما  از دیدن دایناسورها در فضاى باغ چهل ستون دلم خیلى گرفت....

این همجوارى کج سلیقه و بى منطق از آن روز ذهنم را می آزارد....نمى دانم دایناسورها چرا و از چه زمانى در آن جا سکنى گزیده اند. مى اندیشم  آیا دایناسورها حق دارند آن طور که گیشه ى سینماى جهان را تسخیر کردند، باغ زیباى چهل ستون ما را نیز تسخیر کنند؟ 

* هنرمند نقاش