تفاوت جالب تئاتر اروپا و آسیا از نگاه یک هندی تئاتری/کمتر دولتی در دنیا این کار را می کند
ایران آرت : واناراسه ویدیآنیدهی سانهیر دبیر جشنواره بینالمللی تئاتر آیپار یکی از میهمانان بخش SHOWCASE یا "نخستین پیشخوان ملی هنرهای اجرایی ایران" در سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر است
او در مقام مقایسه تئاتر در آسیا و اروپا به هنرآنلاین گفت: "اعتقاد دارم تئاتر اروپا از حالت اصیل درآمده است. تئاتری که در خاورمیانه و آسیا وجود دارد، با نمونههای اروپایی کاملا متفاوت است. ما از لحاظ فرهنگی کاملا با اروپا فرق داریم. اگر تاریخ ایران، هندوستان، بنگلادش، پاکستان، افغانستان و... را نگاه کنید، متوجه میشوید تقریباً یک اشتراکات فرهنگی گستردهای میان ما وجود دارد. اگر بخواهم مقایسه کنم، میتوانم تئاتر ایران را حتی از اروپا بالاتر بدانم؛ نه به این خاطر که ما همه آسیایی هستیم، بلکه وقتی آثار نمایشی اروپاییها را نگاه میکنیم، میبینیم همه چیز خیلی شسته و رفته و مکانیکی است و به نظر این مدل کار اصلاً خوب نیست. تفاوتهایی که در کار داریم، از تفاوت فرهنگ ما با آنها ناشی میشود. در واقع تئاتر برای ما شخصی شده و مردم در این سر دنیا یعنی آسیا دوست دارند با هم صحبت کنند و مثل اروپاییها انزواطلب نیستند. خودشان را بخشی از جامعه میدانند به این دلیل که خودشان اینگونه میخواهند و این مسئله در اجراها انعکاس پیدا میکند. یک دلیل دیگر این است که ما نمایشنامهنویسان زیادی در آسیا داریم که در این زمینه کار میکنند. مشکل اینجاست که ما باید خودمان را ثابت کنیم و اروپاییها خیلی خوب در مورد خودشان این کار را کردهاند. ما به نمایشنامهای جهانی فکر میکنیم که مخاطبش اروپاییها یا آمریکاییها باشند، اما فکر نمیکنیم اثری بنویسیم که مخاطبانش مردمان خودمان باشند."
او در توصیف جشنواره تئاتر فجر گفت:" در جشنواره فجر شانسی به وجود میآید که جمعیت زیادی در کنار هم تئاتر ببینند. همه کسانی که در این جشنواره تئاتر اجرا میکنند، در کنار اینکه خودشان کاری به صحنه میبرند، اجرای سایر هنرمندان را میبینند؛ این اتفاق باعث آموزش و یادگیری گستردهای میشود. مهمترین نکتهای که از جشنواره تئاتر فجر دریافت کردم همین بود. این جشنواره توسط دولت برگزار میشود و دولت هزینه زیادی خرج آن میکند. چند جشنواره استانی دارید و سپس همه آثار برگزیده به جشنواره فجر میآیند و این اتفاق بزرگی است. کمتر دولتی حاضر است چنین کاری انجام دهد.
او در توضیح وضعیت تئاتر در هندوستان با اعلام اینکه که کمپانی های نمایش در هند، خصوصی اند گفت: "بارنگام" جشنواره بزرگی در دهلی است که به صورت دولتی است. کمی از جشنواره فجر شما متفاوت است. روندی که در جشنواره فجر دیدم را خیلی بیشتر دوست داشتم. در یکی از استانهای هندوستان به اسم ماهاراشتا، رقابت سالانهای داریم و هر سال حدود 400 نمایش یا بیشتر در مکانهای مختلف اجرا میشوند و سه چهار اثر به جشنواره راه پیدا میکنند. بخش مثبت اتفاقی که گفتم این است که دولت میگوید اگر اجراها خیلی خاص باشند، در جاهای دیگر و بخشهای دولتی اجازه اجرا پیدا میکنند و حمایت میشوند. در هندوستان جدا از بحث مالی، فراهم بودن منابع لازم است که اجازه اجرا پیدا کنیم؛ اگر من در پونا اجرا میروم و نفر اول میشوم، مبلغی به عنوان جایزه دریافت میکنم. برای اجرا در همان پونا حداقل 50 هزار روپیه پول لازم است. در این شرایط دولت برای اجراهای بیشتر هم حمایت خواهد کرد. در این شرایط من میتوانم به عنوان کمپانی تئاتر به جاهای دیگری بروم و ادامه دهم و مثلا 100 اجرا در سال داشته باشم.