ماجرای درآمدهای دلاری خواننده‌ها و سودآوری با ممنوع‌الکاری/ ۷۵ درصد مردم موسیقی غیر مجاز گوش می‌دهند/ خوانندگان مهاجرت می‌کنند به این دو دلیل
کنسرت‌گذار و رئیس صنف تهیه‌کنندگان موسیقی ابعاد تازه‌ای از مهاجرت موزیسین‌های داخلی و همکاری آنها با کمپانی‌های خارجی را فاش می‌کند.
ایران آرت: در ماه‌های اخیر تعدادی از هنرمندان عرصه موسیقی از جمله مانی رهنما، فرشاد حسامی، هومن نامداری، مهراد جم، مهدی مدرس، رضا شیری و ایمان جعفری پویان به دلایل مختلفی مهاجرت کرده و هر کدام در کشورهای مختلفی مشغول به فعالیت در زمینه موسیقی شده‌اند. بالا گرفتن موج مهاجرت‌ها باعث نگرانی‌هایی شده است و برخی معتقدند با این شرایط احتمالا موزیسین‌های دیگری نیز همین راه را دنبال خواهند کرد.
محسن رجب‌پور، تهیه‌کننده، کنسرت‌گذار و رئیس صنف تهیه‌کنندگان موسیقی ابعاد تازه‌ای از مهاجرت موزیسین‌های داخلی و همکاری آنها با کمپانی‌های خارجی را فاش می‌کند. این تهیه‌کننده که سابقه همکاری با خوانندگانی نظیر بنیامین بهادری، حامد همایون و گروه آریان را داشته، افزایش قیمت دلار و اعمال محدودیت‌ها را دو عامل مهم مهاجرت خوانندگان می‌داند.
بخش‌هایی از صحبت‌های او در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم را در ادامه از ایران آرت خواهید خواند:
** من برخلاف دوستان که بعد از مهاجرت برخی از هنرمندان از این اتفاق‌ها با خبر می‌شوند؛ از حدود یک سال پیش هشدار این اتفاق‌ها را داده بودم. اگر بخواهیم به این مسئله به صورت ریشه‌ای نگاه کنیم باید به سبقه رفتاری هنرمندان و البته مراجعِ صدور مجوز برای کار هنرمندان توجه کنیم. البته این مراجعِ صدور مجوز تنها مختصِ وزارت ارشاد نیست. باید دید نوع تعاملِ مراجعِ صدور مجوز، با هنرمندان موسیقی چگونه بوده است.
** امروز کرونا باعث شد تا بسیاری از ضعف‌هایِ پنهان عرصه موسیقی در کشور هویدا شود و موسیقی به ورطه ورشکستگی برود. امروز اگر ضعف‌ها را چاره نکنیم سه سال بعد مجبورید، برای موسیقی بودجه اختصاص بدهید و خودتان موسیقی تولید کنید.
** تحقیقاتی دارم که حاصلش به دست آمدنِ آماری عجیب است. در همین سال‌های 1395 و 1396، بیش از 75 درصدِ موسیقی که مردم در طول سال می‌شنیدند، آثاری بوده که دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است. اما در حال حاضر این آمار به کمتر از 23 درصد رسیده است.
** وقتی پرفروش‌های ماه یا پرفروش‌های سال را بررسی می‌کنیم؛ متوجه می‌شویم که نفرات اول تا چهارم یا پنجمِ لیستِ پرفروش‌ها اصلا ایران زندگی نمی‌کنند. خوانندگان این آثار از وزارت ارشاد مجوز نمی‌گیرند، هر واژه‌ای هم بخواهند استفاده می‌کنند، با هدف یا بی هدف هم به موضوع‌هایی می‌پردازند که مورد پسندِ ما نیست. جالبه بدانید که بسیار از تذکراتی که به دست وزارت ارشاد می‌رسد، مربوط به همین آثار است.
** در این میان هم برخی از خوانندگان هستند که در این مملکت زندگی می‌کنند اما خواننده‌ی کمپانی‌های امریکایی هستند. از داخل همین مملکت ارتزاق می‌کنند و به خودشان هم زحمت گرفتن مجوز نمی‌دهند. برای تولید هر آهنگ‌شان 5 تا 10 هزار دلار دستمزد می‌گیرند. در کنارش هم پول هنگفتی برای ساخت موزیک ویدیویی با پروداکشنی بزرگ را می‌گیرند. همه جا هم محبوب هستند. از آنها بپرسی دفتر موسیقی کجاست اصلا نمی‌دانند و برایشان مهم نیست.
** وقتی قیمت دلار بالا رفت، پول خارجی برای این خوانندگان ارزشمند شد. تصور کنید وقتی که دلار در ایران 1000 تومان بوده، اگر به همین خواننده برای خواندنِ هر قطعه 5 یا 10 هزار دلار می‌دادند، به پول ایران 5 تا 10 میلیون تومان بوده و برای این خوانندگان ارزش چندانی نداشته است.
** ولی امروز اگر 5 یا 10 هزار دلار به این خواننده برای خواندنِ یک آهنگ بدهند، حاصلش به پول ایران رقمی بین 100 تا 260 میلیون تومان می‌شود. طبیعی است که با چنین رقمی هر کسی وسوسه شود که این کار را بکند. تازه این حداقلِ رقم است.
** کمپانی‌های خارجی یا سایت شرطبندی دارند یا تلویزیون دارند یا از طریق پلتفرم‌های مجازی مانند "یوتوب" و "اسپاتی فای" کسب درآمد می‌کنند.
** در گذشته وزارت ارشاد یا حراستِ ارشاد می‌توانستند هنرمند را ممنوع‌الفعالیت کنند و این برای هنرمند اصلا خوب نبود. اما الان هر هنرمندی ممنوع الفعالیت شود و درصدی از شهرت را هم داشته باشد، از نظر مالی بسیار به نفعش خواهد بود.
** کسی که می‌خواهد در زمینه موسیقی کسب درآمد کند، باید کنسرت برگزار کند. حالا این درآمد در هر سال برای خوانندگان رقمی در حدود یک و نیم میلیارد تومان است. این یک و نیم میلیارد تومان به دلارِ 2 هزار تومان برابر با 750 هزار دلار است. 750 هزار دلار رقم بسیار بزرگی است و خواننده ایرانی در خارج از ایران به هیچ وجه نمی‌تواند به درآمدِ سالانه 750 هزار دلار برسد. یعنی وقتی قیمت دلار پایین بوده، همکاری با کمپانی‌های خارجی به نفع خوانندگانِ داخلی نبوده است. اما اکنون که قیمت دلار زیاد شده است، با همکاری با کمپانی‌های خارجی به درآمدهای بسیار زیادی خواهد رسید.
** حالا تصور کنیم خواننده‌ای با پنج میلیارد تومان درآمد سالانه در ایران، ممنوع الفعالیت می‌شود. همین خواننده در صورت همکاری با کمپانی‌های خارجی، ماهانه حدود 20 هزار دلار درآمد خواهد داشت که در سال رقمی حدود 240 هزار دلار خواهد بود. با همین رقم 40 هزار دلار درآمدش بیشتر خواهد بود. در عین حال هیچ محدودیتی هم برای استفاده از هیچ کلمه‌ای نخواهد داشت. در ساخت موزیک ویدیو هم محدودیت تصویری ندارد.
** متاسفانه در حالا حاضر در آثاری که در زمینه موسیقی پاپ تولید می‌کنیم، ما امکان استفاده از ساده‌ترین واژه‌ها را نداریم؛ برای مثال اگر در ترانه‌ای واژه‌ی "روتین" یا "سوژه" باشد، به آن ترانه مجوز نمی‌دهند. چندی پیش در شورای شعر ترانه‌ای مجوز نگرفت که علتش استفاده از کلمه "زغال فروش" بود. این فشارها باعث می‌شود که جوان این جامعه را دودستی به کمپانی‌های خارجی تقدیم کنیم.
** مسئولان ما این درک را ندارند. آنها نمی‌دانند که موسیقی راک یا رپ یا جَز، فُرم خاص خودش را دارد اما در محتوا می‌تواند متفاوت باشند. با این ژانرهای موسیقی می‌توان به بیان موضوع‌های خوب پرداخت.
