اجرایی جسورانه از یک اپرای سیاسی اجتماعی/ شاهکار اُفنباخ روی صحنه رفت
در دویستمین سالگرد تولد ژاک اُفنباخ، اپرای "اورفه در جهنم" توسط بری کوزکی در جشنواره سالزبورگ روی صحنه رفت.
ایران آرت: اپرای "اورفه در جهنم" هجویهای است قرن نوزدهمی از یک اسطورهٔ یونان باستان. اما بَری کوزکی، کارگردان استرالیایی، با ارائهٔ یک بازخوانیِ گستاخ و جسورانه از این اثر، در جشنوارهٔ سالزبورگ، حال و هوای موفقیت نخست آن را احیا کرده است.
از سوی دیگر امسال ۲۰۰ امین سالگرد تولد ژاک اُفنباخ، آهنگساز آلمانی و نویسندهٔ این اپراست. افنباخ یکی از بنیانگذاران اُپِرِت (یا اپرای کوچک) و از تأثیرگذارترین آهنگسازان موسیقی مردمپسند سدهٔ نوزدهم است.
به گزارش یورونیوز، جوئل پِریهتو، بازیگر نقش اورفه در این اثر میگوید: "این اپرا از زمان خودش خیلی جلوتر بود، مسائلی نظیر آزادی جنسی و تقدس ازدواج را به سخره میگیرد. صحنهٔ اول دعوای یک عاشق و معشوق آرمانی است که حالا ازدواجشان خراب شده و از هم متنفرند."
اورید زیبا که در ابتدای اسطورهٔ یونانی میمُرد، در نمایش اُفنباخ نوشته است رها میشود و تلاش میکند سرنوشت خود و معشوقهایش را به دست بگیرد.
کاترین لویک، بازیگر نقش اورید دربارهٔ شخصیت زن این اپرا میگوید: "این شخصیت رهاشدگیِ مقاومتناپذیری دارد. میبینیم که مبارزه برای حقوق زنان همین امروز در دنیا ادامه دارد اما تصور کنید یک قرن و نیم پیش این حرفها چقدر جدید بوده."
موسیقی و تئاتر در اجرای این اپرا به قوّت در هم تنیده شدهاند. کاترین همچنین بزرگترین چالش کارش در ایفای این نقش را تحرک بدنی بالا روی صحنه به همراه موسیقی و آوازخوانی بر میشمارد و میافزاید: "وقتی از روی صحنه پایین میآیم فقط عرق میریزم. تازه، باید برگردم روی صحنه و همان انرژی را تا آخر نمایش نگه دارم. بزرگترین چالش همین است."
گرچه متن آوازها به زبان فرانسوی است اما گفتگو و دیگر اصوات نمایش را یک گویندهٔ آلمانی بازسازی میکند.
جوئل بازیگر مرد نقش اورفه نیز معتقد است اجرای نقش در این کمدی چندان چندان آسان نیست: "این نوع کمدی کمی آدمی را اذیت میکند، البته گهگاه خیلی ظریف است." اما همزمان تصدیق میکند: "این نمایشی است که از اول تا آخرش پلک نمیزنید. چون میخواهید یک لحظهاش را هم از دست ندهید."
بازیگران اصلی از نظر موسیقایی، پایان اپرا را بیشتر میپسندند. اورید در اوج رهایی با رقصندهها بازی میکند و جلوههای صوتی و بصری اوج میگیرد. رقصِ گروهی زنان، یا رقص کَنکَن هم هست که دیدنش یادآورِ پاریس در دورانِ خلق این اپراست.
آثار اُفنباخ هجویههایی سیاسی-فرهنگی اند که با حال و هوای اپراهای بزرگ در آمیختهاند. او که تحصیل موسیقیایی خود را در فرانسه آغاز کرده بود، خیلی زود به پاریس بازگشت و شهروندی فرانسه را اختیار کرد. دو اپرای "اورفه در دوزخ" و "هلنای زیبا" از او محبوبیت بسیاری یافتند.