برای خواننده ای که در 8 ساعت 8000 بلیت فروخت/ راهی که حامد از محمودزاده تا همایون طی کرد
نکاتی خواندنی درباره آلبوم " دوباره عشق" حامد همایون
ایران آرت : مینا آتشی در هنرآنلاین نوشته است :
حامد همایون گرچه آلبوم "دوباره عشق" را بر اساس آن چه مخاطب انتظارش را دارد تولید کرده است، ولی باید مراقب خطری باشد که خیلی از خوانندگان موفق تازهکار پس از انتشار آلبوم اول خود دچار آن میشوند.
کنسرت این خواننده در جشنواره موسیقی فجر، طی 8 ساعت، 8000 بلیت فروخت که اتفاق فوقالعاده ویژهای بود. همایون پس از جشنوار فجر، تور کنسرتهای شهرستانی خود را آغاز کرد و اوایل سال آینده نیز برای برگزاری کنسرت راهی اروپا میشود. همچنین در ماه گذشته اولین آلبوم رسمی حامد همایون نیز تحت عنوان "دوباره عشق" توسط شرکت ترانه شرقی به بازار آمد تا به فاصله چند روز چند اتفاق ویژه برای این خواننده رخ دهد. این آلبوم از همان روز انتشار به صدر لیست فروش ماهانه رفت و به موفقیتی خوبی رسید. از این رو اکنون فرصتی دست داد تا "دوباره عشق" از چند جهت قابل اهمیت مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
1. بستهبندی
"دوباره عشق" در روز 26 دی در دو بستهبندی مقوایی و دیجی پک با قیمتهایی مناسب منتشر شد. روی جلد این آلبوم تصویری قدی از خواننده آلبوم دیده میشود که استفاده از عکس برای یک خواننده آلبوم اولی طبیعی و معقول به نظر میرسد. همچنین در داخل بستهبندی آلبوم "دوباره عشق" نیز دو عکس دیگر از همایون وجود دارد. کاور "دوباره عشق" به جز عکسهای همایون، هیچ طراحی و اتفاق خاص دیگری ندارد و به همین دلیل بیش از این نکتهای برای پرداختن ندارد.
2. تعداد قطعات
آلبوم نخست همایون 18 قطعه دارد که تعداد عجیبی است و چندان حرفهای به نظر نمیآید. معمولاً آلبومهای موسیقی در ایران بین 8 تا 12 قطعه دارند و تجربه نشان داده که آلبومهای پاپی که بیش از 15 قطعه دارند، چندان موفق نبودهاند. تعداد بالای قطعات، جدای آنکه آلبوم را طولانی کرده و حوصله مخاطب را سر میبرد، باعث میشود که برخی از قطعات خوب آلبوم نیز در میان تعداد بالای قطعات گم شده و دیده نشوند. با این وجود، از آنجایی که 12 قطعه از آلبوم "دوباره عشق" از قبل منتشر شده و هر کدام به نوبه خودشان طرفدار داشتند، تعداد قطعات بالا نتوانست این آلبوم را دچار افت کیفیت کند. البته همچنان همایون میتوانست برخی از تک آهنگهای خود را از لیست قطعات آلبوم حذف کند تا باعث توجه مخاطبانش به 6 قطعه جدید آلبوم شود.
3. ترانه
ترانه برگ برنده "دوباره عشق" است. در این آلبوم ترانهها یکدست هستند و با یکدیگر همخوانی دارند. در واقع ترانه این اثر از این شاخه به آن شاخه نمیپرد. متکلم وحده در این آلبوم یک زبان مطمئن دارد و در ترانههای مختلف تغییر موضع نمیدهد. درون مایه دوباره عشق همانگونه که از اسمش پیداست، عشق است که عاشق در لحظه لحظه آن خدا را کنار خود میبیند.
عمده ترانههای دوباره عشق را سهیل حسینی دوست دیرینه همایون سروده است. حسینی 15 سال است که ترانه میسراید ولی او نیز همزمان با شکل گرفتن برند حامد همایون، دچار دگردیسی شد و به غزل پست مدرن روی آورد. حسینی تا سال 93 صرفاً ترانههای امروزی و عامیانه میسرود که عمدتاً سرایش او در قالب مثنوی بود و دایره واژگان بسیار ساده و غیر گستردهای داشت. "مجنون" در آلبوم همایون تنها اثری است که از دوران ترانهسرایی حسینی در آلبوم "دوباره عشق" به جا مانده است. این قطعه قبل از آلبوم در سال 93 به صورت مجزا منتشر شده بود و فضای متفاوت آن از سایر قطعات آلبوم، یادآور دوران فعالیت همایون و حسینی پیش از دگردیسی است.
اکثر شعرهای آلبوم دوباره عشق در سبک غزل پست مدرن سروده شده که علیرغم سابقه نه چندان طولانی حسینی در این قالب شعری، غزلهای او پربار و با معناست. سهیل حسینی بیان تازهای از اشعار کلاسیک و کهن ایرانی ارائه میدهد و در این زمینه از آرایههای گمشده ادبیات فارسی هم استفاده میکند. یکی از نمونههای بارز استفاده از آرایه در سروده "میروم" است که در آن سهیل حسینی از آرایه گمشده "تلمیح" استفاده میکند و با بیت "تو بمان و دگران وای به حال دگران" به یکی از غزلیات زیبای استاد شهریار اشاره میکند. علاوهبر آن حسینی در برخی از ترانههای دوباره عشق، از ترکیبات زیبایی استفاده میکند که نشان از ذوق هنری او دارد. عبارت "جانی و جهانی و چنین و چنانی" در غزل "هیهات" یکی از همین ترکیبهای جالب است که برای مخاطب ایرانی جالب به نظر میآید و او را به اشعار کلاسیک و کهن میبرد.
"دوباره عشق" به جز سهیل حسینی و ندا حاتمی که سرآلبومی این مجموعه را به طور مشترک با حسینی سروده، 4 ترانهسرای دیگر هم دارد که سرودههای آنها نیز تقریباً خارج از فضای ترانههای سهیل حسینی و آلبوم "دوباره عشق" نیست. ترانه "قسمت" سروده آرزو مرجانی و اثر "مردم شهر" از سرودههای محمدرضا نظری بیشترین قرابت را با فضای ترانههای حسینی دارند و سه اثر "نگاهم کن" سروده مریم زاهدی، "دنیای من" سروده المیرا بهشتی و "چتر خیس" سروده محمدرضا نظری فضای امروزیتری دارند که البته خود حسینی هم نمونه آن را با ترانه "مجنون" در همین آلبوم دارد. به طور کلی چنین احساس میشود که همایون سعی کرده ترانههای آلبوم را در یک فضای میان مدرن و کلاسیک نگه دارد و از این طریق هم مخاطبان ترانههای امروزی و هم مخاطبان شعر کلاسیک را جذب نماید.
4. موسیقی
فرم موسیقی آلبوم "دوباره عشق" از میان همکلامیهای همایون، سامان امامی (تنظیمکننده) و محسن رجبپور (مدیر عامل موسسه ترانه شرقی) انتخاب شده و برای آن هدفگذاری شده است. همایون پیش از آنکه فعالیتش را به طور حرفهای با شرکت ترانه شرقی آغاز کند، کمتر اثر شاد و مثبتی داشت. با این حال رجبپور این پتانسیل را در همایون دید که او شاد بخواند و در بحبوحه انتشار آثار غمگین پاپ، این خواننده مخاطبان موسیقی را با آثارش شاد و پر انرژی کند. به همین موجب آلبوم دوباره عشق با یک سلیقهسنجی و جامعهشناسی دقیق از ذائقه مخاطب موسیقی، شاد و ریتمیک تولید شده است. قطعات این آلبوم را خود حامد همایون ساخته و تنظیمشان عمدتاً برعهده سامان امامی بوده که توانایی بالایی در تنظیم قطعات ریتمیک دارد.
تنظیمهای امامی جنسی از موسیقی ریتمیک غربی دارد که در آن از سازهای ایرانی نیز استفاده شده است. این جنس از تلفیق برای اولین بار در اواسط دهه 80 رخ داد و تقریباً در حال منسوخ شدن بود که امامی در این آلبوم دوباره آن را با استفاده از سازهایی نظیر تار و سهتار در "دوباره عشق" انجام داد. تنظیمهای این آلبوم، خصوصاً قطعاتی که امامی تنظیم کرده، کاملاً مرتبط با فضای ترانه و ملودیهای آلبوم است و با آن همخوانی دارد. بخش عظیمی از علت موفقیتهای همایون به وجود این تنظیمکننده بر میگردد که در کنسرتهای همایون نیز بر روی استیج نقش رهبری ارکستر "ترانهوار" را دارد. به جز امامی، مسعود جهانی و سپهر شاکری دیگر تنظیمکنندههای دوباره عشق هستند و روی هم رفته 3 قطعه را تنظیم کردهاند که البته زیر سایه تنظیمهای خوب امامی چندان دیده نمیشوند.
5. وکال
حامد همایون صدای خوبی دارد و روی اجرا مسلط است. او در کنسرتش به خوبی استودیو میخواند و در زمینه تسلط بر اجرا نمیشود به او ایرادی گرفت. البته به نوع خوانش این خواننده یک ایراد جدی و شاید عجیب وارد است. همایون شاید برای تیپسازی و یا شاید برای ایجاد جذابیت پس از حرف صدادار "آ" از یک "و" پنهان استفاده میکند که نوع خوانش کلمات را بر هم میزند. برای مثال در خوانش همایون، واژه عاشق به شکل "عاوشق" تلفظ میشود که تکرار چندین و چند باره آن در آلبوم "دوباره عشق"، مخاطب را از شنیدن این تلفظ اشتباه خسته میکند. البته همایون همچنان روی استفاده از این "واو" اصرار دارد و در کنسرتهایش نیز همچون آلبوم "دوباره عشق"، موهات را "موهاوت" یا دستات را "دستاوت" تلفظ میکند. لزوم استفاده از این "واو" تا وقتی که او میتواند یک واژه زیبای زبان فارسی را به شکل صحیح خودش تلفظ کند، اصلاً قابل درک نیست! بنابراین چنین شگردی چه برای تیپسازی و چه برای ایجاد جذابیت، یک شگرد موفق نبوده و بعید هم به نظر میرسد که همایون در درازمدت همچنان روی استفاده از آن پافشاری کند.
6. سبک
حامد همایون گرچه در آلبوم "دوباره عشق" ذائقه مخاطب ایرانی را به درستی شناخته و آثاری را بر اساس آنچه که مخاطب انتظارش را دارد تولید کرده، ولی باید مراقب خطری باشد که خیلی از خوانندگان موفق تازهکار پس از انتشار آلبوم اول خود دچار آن میشود. این خطر به چند دلیل در مورد همایون بیش از هر خوانندهای وجود دارد. نخست آنکه زمان مابین معرفی تا شهرت حامد همایون در موسیقی تنها چند ماه بوده و او خیلی زود به این اتفاق رسیده، و از آنجایی که هر دستاورد زودهنگامی میتواند با تصمیمات اشتباه به باد برود، پس همایون لازم دارد که همچنان از مخاطبشناسی دقیق ترانه شرقی بهرهمند گردد.
دومین دلیلی که ادامه موفقیت حامد همایون را میتواند به خطر بیندازد، سبک ویژهای است که او برای کارش دارد. آلبوم دوباره عشق 18 قطعه دارد که تقریباً 80 درصد آنها ریتمیک هستند و فضای مثبتی دارند. از آنجایی که مخاطب ایرانی کمتر این جنس از شادی را در آثار موسیقی ایرانی شنیده، کار همایون به عنوان یک جنس از نوگرایی جالب به نظر میآید ولی اگر این اتفاق همچنان به همین شکل ادامه پیدا کند و برای فعالیتهای بعدی همایون و تغییراتی که هر هنرمند لازم است به مرور آنها را تجربه کند، برنامهریزی نشود، این هنرمند میتواند نگران ریزش مخاطب باشد.
در مجموع آلبوم "دوباره عشق" به عنوان اثر نخست یک خواننده، یک مجموعه قابل قبول و شنیدنی است و انتظار آن وجود دارد که همایون همچون "دوباره عشق" برای ادامه فعالیتهایش نیز از نقطهنظرات اتاق فکر ترانه شرقی استفاده کند تا دچار تکرار نشده و همچنان به طور موفق به کارش ادامه دهد؛ در غیر اینصورت او هم به مانند خیلی از خوانندگان موفق آلبوم اولی موسیقی پاپ در گذر زمان به فراموشی سپرده میشود.