نویسندگان زن ژاپنی به سلطه موراکامی پایان میدهند/ رکورد تاریخی شش خانم نویسنده
پس از دههها سلطه هاروکی موراکامی در عرصه داستان مدرن ژاپن، حالا نسل جدیدی از نویسندگان زن در حال شکوفایی چه در کشور خود و چه در عرصه بینالمللی هستند.
ایران آرت: آثاری که تابستان امسال از سوی جایزه نائوکی، از مهمترین جوایز ادبی ژاپن انتخاب شد یک وجه اشتراک دارند: برای اولین بار در ۸۵ سال گذشته هر شش نویسنده نامزد دریافت این جایزه زن هستند.
ژاپن زادگاه "افسانه گِنجی" است؛ کتابی که در قرن یازده میلادی توسط موراساکی شیکیبو، زنی اشرافزاده، نوشته شده و بسیاری آن را نخستین رمان جهان میدانند. داستان مدرن این کشور بیشتر با نویسندگان مرد کهن نظیر کنزابورو اوئه و یاسوناری کاواباتا که هر دو برنده جایزه نوبل بودند تعریف شده و دههها این عرصه تحت سلطه هاروکی موراکامی بوده است که ترکیب سوررئال او از رئالیسم جادویی و فرهنگ پاپ، او را به یک نویسنده پرفروش بینالمللی تبدیل کرده است.
به گزارش ایبنا به نقل از ژاپنتایمز، اکنون ادبیات ژاپن با به رسمیت شناخته شدن نویسندگان جوان، زنان و سالمندان در عرصه داخلی و بینالمللی، دارد چهره متفاوتی پیدا میکند. ماه گذشته دو زن –ناتسوکو ایمامورا و ماسومی اوشیما- برنده جوایز آکوتاگاوا و نائوکی شدند. از سال ۱۹۳۵ جایزه آکوتاگاوا به داستانهای جدی و مهم و جایزه نائوکی به داستانهای عامهپسند تعلق گرفته است. برندگان یک ساعت یادبود و یک میلیون ین دریافت خواهند کرد اما از آن مهمتر اعتباری است که به سبب توجه رسانهها به دست میآید و راهی روشن برای رسیدن به طیف وسیعتری از مخاطبان که پیشپای نویسندهها قرار میگیرد.
به عنوان مثال، "زن خواربارفروش" نوشته سایاکا موراتا که الهامگرفته از شغل خودش بود، پس از انتشار در سال ۲۰۱۶ و کسب جایزه آکوتاگاوا، بیش از ۶۰۰ هزار نسخه در ژاپن به فروش رفت. دو سال بعد، ترجمه انگلیسی رمان موراتا از سوی سردبیر نیویورکر به عنوان بهترین انتخاب سال انتخاب شد، مجلهای که به شهرت موراکامی کمک کرد.
جان فریمن که آثار موراتا و موراکامی را به عنوان سردبیر گزیدههای "فریمنز" منتشر کرد میگوید: "بازارهای جهانی با ظهور استعدادها رشد میکنند. در دو دهه گذشته شاهد غلیان نوشتههای خوب از سوی ژاپن بودیم. این موج حالا با نویسندگانی که به زور ۴۰ سال سن دارند در اوج موفقیت است."
کارشناسان میگویند ناشران در ایالات متحده و انگلیس شاهد افزایش مخاطبان رمانهای ترجمهشدهاند. ترجمه نیمی از آثار برنده جایزه نویسندگان زن ژاپنی سال گذشته در ایالات متحده منتشر و "فرستاده" اثر یوکو تاوادا جایزه کتاب ملی ۲۰۱۸ را برای اثر ترجمهشده دریافت کرد.
دیوید کاراشیما، استاد دانشگاه واسدای ژاپن که داستان برنده جایزه آکوتاگاوا را ترجمه کرده میگوید: "تعداد نویسندگان جدیدی که طی چند سال گذشته در دسترس خوانندگان انگلیسیزبان قرار گرفته بسیار دلگرمکننده است."
کاراشیما میگوید هنوز تعداد نویسندگان زن در ژاپن به اندازه مردان نیست، اما این وضع میتواند تغییر کند، تا حدودی به این دلیل که تعداد زنان بیشتری در کمیتههای انتخاب جوایز ادبی حضور دارند. او همچنین معتقد است که آثار ترجمهشده ژاپنی در حال شکوفایی است.
کاراشیما میگوید: "طی حدود پنج سال گذشته، در خارج از ژاپن عطش زیادی برای داستانهای نویسندگان زن ژاپنی وجود داشته است." و شواهد نشان میدهد که تقاضا برای داستانهایی که عمدتا متفاوت از آنهایی است که در گذشته توسط مردان نوشته شده، افزایش یافته است. آخرین برندگان جوایز آکوتاگاوا و نائوکی، پرفروشترین آثار این تابستان بودهاند.
اریکا تسوگاوا، مترجم ژاپنی که در ایالات متحده سکونت دارد میگوید متوجه موجی از نویسندگان جدید شده که در سنین میانسالی یا پس از گذران مشاغل نامرتبط وارد این وادی شدهاند. او به یک برنامهنویس کامپیوتر اشاره میکند که از خشم درونی خود به عنوان عامل محرکی برای نوشتن رمان استفاده کرده و درباره بیعدالتی که هنگام بزرگ کردن دو فرزند خود با آن دست به گریبان بود نوشته است. نویسنده دیگری، چیساکو واکاتاکی ۶۳ ساله که در سال ۲۰۱۷ به خاطر "من به تنهایی زندگی میکنم" جایزه آکوتاگاوا را برد، در ۵۵ سالگی به نوشتن تماموقت پرداخت.
هوادارن امیدوارند که محبوبیت صداهای جدید منجر به قدردانی از تنوع در بیان و هویت در جامعهای شود که اغلب متحجر است.