اعتراف محمدعلی بهمنی درباره حسین منزوی

محمدعلی بهمنی در سالروز درگذشت حسین منزوی گفت: منزوی چهار سال از من کوچکتر، اما چهار قرن جلوتر بود.

ایران آرت: حسین منزوی از جمله شاعرانی است که این روزها در فضای مجازی اشعارش بسیار مورد توجه جوانان قرار گرفته است. محمدعلی بهمنی، همزمان با 16 اردیبهشت، روز درگذشت منزوی، از او و تأثیرش در شعر می‌گوید.

محمدعلی بهمنی، شاعر و غزل‌سرای کشورمان، درباره ویژگی و تأثیرات مرحوم حسین منزوی بر غزلیات معاصر به خبرنگار ایرناپلاس گفت: من قوت و اعتباری در شعر منزوی دیده‌ام که همچنان از او می‌آموزم و حتی در شعری هم گفته‌ام که "منزوی به من آموخت بهمنی شدن". یعنی در این حد که نام این عزیز، این بزرگ، با من همیشه ماندگار است و در خود من تأثیر گذاشته و آموزشم داده است. امثال من در بخش شعر بسیارند که از زاویه دید منزوی توانسته‌اند بیشتر با شعر آشنا شوند؛ آن‌چنان که خود من را واقعاً آشناتر کرد. منزوی از نظر سن چهار سال از من کوچک‌تر بود، اما واقعاً چهار قرن از ما در شعر جلوتر است.

چیزی فراتر از شعر

این شاعر با اعلام اینکه اشعار منزوی فراتر از شعر است، عنوان کرد: اولین بار که با منزوی آشنا شدم و شعرش را شنیدم حس کردم این شعر نیست، بلکه چیزی فراتر از شعر است که روزگار ما لازم دارد. ما بهترین شاعرانمان را در تاریخ، ذهن و زبان خود، اشخاصی مانند حافظ، سعدی، مولانا و فردوسی می‌دانیم. شاید بعد از این‌ افراد، صد‌ها یا بیش از یک میلیون شاعر دیگر هم داشته‌ایم. این سؤال پیش می‌آید که اگر از ابتدای تاریخ ادبیات تا حالا همه شاعران فارسی‌زبان را مرور کنیم، چرا فقط حدود هشت یا نهایتش اگر هم خیلی زیاد شود، 10 شاعر مثل مولانا، سعدی، حافظ را می‌شناسیم، به این‌هاعلاقه داریم و نام و شعرشان در حافظه‌مان باقی مانده‌ است و با آن‌ها زندگی می‌کنیم؟ چرا فقط ما نام بزرگانی که برده‌ام را می‌آوریم؟ برای اینکه هر شعر از شاعر دیگری را که می‌شنویم، متوجه می‌شویم همان چند نفر چنین مفهومی را خیلی قبل‌تر و بسیار قوی‌تر در شعر خلق کرده‌اند. به گفته بهمنی منزوی شبیه نیما بود که یک نگاه دیگری به شعر داشت و موفق شد آن نگاهش را مثل یک کلاس درس بیاموزاند.

شاعر فرداها

محمدعلی بهمنی در ادامه حرف‌هایش گفت: ما نیاز داریم که بزرگانی حافظ‌‌وار یا سعدی‌وار حضور داشته باشند. ولی منزوی انگار یک واژگان دیگر و یک بافتار واژگانی تازه‌ای را آفرید و با او غزل چهره دیگری پیدا کرد. واقعیت این است که من هنوز هم چیزی نیاموخته‌ام، ولی آموزش اولیه را در شعر منزوی دریافت کرده‌ام. من چهار سال از ایشان جلوتر بوده‌ام و شعر را زودتر از وی شروع کرده‌ام، اما هنگامی که شعر او را می‌خوانم یا می‌شنوم متوجه می‎شوم شعر این شاعر یک فضای دیگری را باز می‌کند. منزوی به خاطر نگاه ویژه‌ای که داشت، حرف‌هایش برای روزگار خودش نبود. در شعرش حرفی داشت که به درد فردا‌ها می‌خورد و امیدوارم هم امروز و هم نسل‌های بعد، از زاویه نگاه منزوی، فرزندان شعری بسیاری داشته باشیم.

برتری شعری منزوی 

بهمنی درباره تأثیر اشعار منزوی بر دیگر شاعران جوان و نگاهش به آینده معتقد است: اگر آثار اولیه منزوی یا کتاب اولش را بخوانید فضای دیگری در شعر، به‌ویژه در غزل که محدودیت‌هایی دارد، به چشم می‌خورد. در واقع آثارش آن‌گونه نیست که فکر کنیم فقط یک متن است و متنش قشنگ‌تر از آن یکی است. به عبارت دیگر، شعرش برتری روشن دارد و چیزی فراتر از دیگران است. من یکی از شاگردان منزوی، ولی شاگرد تنبلش هستم و کلاس‌های منزوی شاگردان هوشمند زیادی داشت. امروز می‌بینید غزل منزوی توانسته حرفی تازه برای نسل‌های جوان داشته باشد و این مهم است.

زنجان بود و در تهران به دنبالش می‌گشتند

سراینده مجموعه شعر "گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود" در پایان درباره استقبال جوانان از آثار این شاعر و دست به دست شدن اشعارش در فضای مجازی و کانال‌های تلگرامی گفت: زمانی که ایشان کارش را آغاز کرده بود و کم‌کم داشت شناخته می‌شد، اولین مجموعه‌اش با نام "حنجره زخمی تغزل" که منتشر شد، از همان‌جا شرایطی که امروزه می‌بینید وجود داشت. همه در تهران به دنبال آن بودند که منزوی را پیدا کنند. در صورتی که او در زنجان زندگی می‌کرد. واقعاً عزیزانی که از وی و شعرش شناخت داشتند یا می‌توانستند اثری را بیافرینند و بخوانند، دنبال منزوی می‌آمدند و رهایش نمی‌کردند. یعنی این‌طور نیست که تنها الان این اتفاق افتاده باشد. همیشه کار خوب بر نسل‌های بعد تأثیر می‌گذارد. همان‌طور که حافظ، سعدی و مولانا تا به امروز برای ما این اثرات را گذاشته‌اند، منزوی هم یکی از آن‌هاست که بعد از نیما توانسته این تأثیر را بر نسل‌ فعلی و نسل‌های آینده بگذارد. دلیلش هم این است که نوع نگاهش در شعر و هم در غزل متفاوت بود.