مسعود کیمیایی: از سینما تا نقاشی، جهانِ ویژهای که در بوم نقش میبندد
در آثار کیمیایی، نه تنها تکنیک و رنگها نقش دارند، بلکه احساسات و دنیای ذهنی او بهطور ملموس در هر بوم نمایان میشود.
ایران آرت: آزاده جعفریان: مسعود کیمیایی، کارگردانی که با آثار ماندگار سینمای ایران شناخته میشود، حالا در دنیای نقاشی نیز پا گذاشته است. سومین نمایشگاه نقاشیاش با نام «جسدهای جاندار»، از ۹ تا ۲۰ آذر در گالری ثالث برپا میشود. این رویداد فرصتی است برای درک ابعاد تازهای از هنرمندی که سالها در سینما جایگاهی برجسته داشته و حالا با آثار رنگارنگ خود در دنیای تجسمی نیز حضوری جدی پیدا کرده است.
نخستین نمایشگاه نقاشی کیمیایی در آذر ۱۴۰۰ در گالری گلستان برگزار شد. نمایشگاهی که با استقبال فراوان از سوی علاقهمندانش روبهرو شد و در آن، ۲۱ تابلو با قیمتهای قابل توجه بین ۹۰ تا ۳۲۰ میلیون تومان به نمایش درآمد. این آثار، با رنگهای برجسته و اشکال خاص خود، بازتابی از دنیای ذهنی کارگردان فیلمهای مشهوری چون «قیصر» و «گوزنها» بودند. کاتالوگ نمایشگاه نیز با تصاویر چاپشده نقاشیهای او، ۲۰۰ هزار تومان قیمتگذاری شد و به نوعی نشاندهنده ارزش هنری آثار او بود.
لیلی گلستان، مدیر گالری گلستان، در آن زمان درباره نقاشیهای کیمیایی گفت که «این نقاشیها دقیقاً خودِ مسعود هستند»، اشاره به تخیل و رنگهایی که در آنها حضور دارند. او همچنین افزود که کیمیایی در نقاشی، برخلاف سینما، هیچ ادعایی ندارد و خود را تنها «شخصی که نقاشی میکند» معرفی میکند.
نمایشگاه دوم کیمیایی در تیر ۱۴۰۱ در گالری آریانا برگزار شد و بهویژه با واکنشهای متفاوتی روبهرو گردید. منتقدان برخی از آثار او را خام و دور از معیارهای سنتی نقاشی دانستند، اما در عین حال، عدهای دیگر به دنیای خاص و منحصربهفرد کیمیایی در این آثار اشاره کردند. آنچه در این آثار جلب توجه میکند، نه تنها نقاشیهای رئال و فیگوراتیو، بلکه دنیای خاص مسعود کیمیایی است که در هر اثر حضور دارد. چاقوهایی که در تابلوها بهطور مکرر دیده میشوند، یادآور آن خشونت خاصی است که در سینمای او همواره جریان داشته است.
حال در سومین نمایشگاه خود، کیمیایی به گالری ثالث می آید و اینبار آثارش در قالب مجموعهای با نام «جسدهای جاندار» ارائه می شود . عنوانی که گویی خود بهتنهایی دنیای معنایی ویژهای را میسازد. باید دید این نمایشگاه چه بازتابی خواهد داشت، اما بدون شک حضور یک کارگردان برجسته در عرصه هنرهای تجسمی میتواند جلب توجه عمومی به این حوزه را رقم بزند.
در آثار کیمیایی، نه تنها تکنیک و رنگها نقش دارند، بلکه احساسات و دنیای ذهنی او بهطور ملموس در هر بوم نمایان میشود. در این آثار، مخاطب با تصویری از انسان ایرانی روبهرو میشود که در آن عناصری چون خشونت، لطافت، تخیل و واقعیت بهطور همزمان حضور دارند. این ویژگیها نه تنها در نقاشیهای او، بلکه در فیلمها و نوشتههایش نیز مشاهده میشود. کیمیایی همیشه در آثارش، همزمان با نگاه به گذشته، بهطور هوشمندانهای به آینده و تحولات جامعه میاندیشد.
نکته جالب در نقاشیهای کیمیایی این است که او خود را نقاش نمیداند. او بارها گفته که «من نقاش نیستم، اما وقتی درونم به من میگوید، نقاشی میکنم». این نوع از خودآگاهی هنری و اصالت در بیان، همان چیزی است که آثار او را از دیگر هنرمندان متمایز میکند. همانطور که لی لی گلستان؛مدیر گالری گلستان هم اشاره کرده بود، نقاشیهای کیمیایی «خودِ مسعود» هستند؛ دنیایی پر از تخیل و رنگ که از سینما به دنیای تجسمی گسترش یافته است.
سومین نمایشگاه نقاشی کیمیایی در گالری ثالث، گواهی دیگر بر تنوع و پیچیدگی آثار این هنرمند است. حالا باید دید که آیا این بار نیز نظرات مثبت و منفی در مورد آثار او ادامه خواهد داشت یا نه. اما چیزی که مسلم است این است که مسعود کیمیایی، همانطور که در سینما و ادبیات تاثیرگذار بوده، اکنون در دنیای نقاشی نیز میتواند جایگاهی خاص پیدا کند.