سینما| اسکار
ببینید: 15 فیلم غیر آمریکایی برتر سال 2023
آکادمی اسکار ۱۵ فیلم را به عنوان نامزدهای اولیه (فهرست کوتاه) در شاخه بهترین فیلم بینالمللی انتخاب کرد
ایران آرت: با اعلام فهرست نامزدهای اولیه نود و ششمین دوره جوایز سینمایی اسکار، ۱۵ فیلم عمدتا اروپایی که سابقه حضور در جشنوارههای مهمی چون کن، ونیز و برلین را دارند برای کسب اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی سال رقابت میکنند.
به گزارش ایسنا، آکادمی اسکار از میان ۸۸ فیلمی که در نهایت واجد شرایط رقابت در شاخه بهترین فیلم بینالمللی شدند، ۱۵ فیلم را به عنوان نامزدهای اولیه (فهرست کوتاه) انتخاب کرد که شامل ۹ فیلم اروپایی، سه اثر مستند و نمایندگانی از سینمای لاتین، آسیا و آفریقا خواهد بود.
نکته غافلگیرکننده انتخاب فیلم «آمریکاییتسی» ساخته مایکل گورجیان است که نخستین فیلم تاریخ سینمای ارمنستان محسوب میشود که به فهرست ۱۵ تایی اسکار راه یافته است. همچنین دو فیلم از شمال آفریقا شامل مستند-درام ترکیبی «چهار دختر» و مستند «مادر همه دروغها»به ترتیب از تونس و مراکش در این فهرست حضور دارند.
آمریکای لاتین این بار فقط یک فیلم در فهرست نامزدهای اولیه دارد: «توتم» از مکزیک، این در حالی است که سال گذشته دو فیلم لاتین از آرژانتین و شیلی در این مرحله انتخاب شده بودند.
«روزهای عالی»از ژاپن و «راهب و تفنگ» از بوتان نیز پرچمداران سینمای آسیا در این رقابت هستند.
در زیر نگاهی داریم به ۱۵ فیلم راه یافته به فهرست نامزدهای اولیه بهترین فیلم بینالمللی اسکار ۲۰۲۴:
۲۰ روز در ماریوپول (اوکراین)
اوکراین با شانزدهمین تلاش خود برای اولین بار با مستند «۲۰ روز در ماریوپول» ساخته میستیسلاف چرنوف در فهرست اولیه اسکار بینالمللی قرار گرفت. چرنوف که متولد خارکوف است برای خبرگزاری آسوشیتدپرس کار میکند و در طول دوران حرفهای خود با تصاویر و گزارش ابعاد مختلف جنگ را نشان داده است. این مستند که اولین ساخته چرنوف است روایتگر شرایط شهر محاصره شده ماریوپول در ۲۰ روز اول تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ بود و اولین نمایش جهانی خود را در جشنواره ساندنس تجربه کرد و در آنجا جایزه تماشاگران را دربخش مستند سینمای جهان به دست آورد و در ادامه در جشنوارههایی از جمله شفیلد داک به نمایش گذاشته شد. این فیلم که محصول مشترک آسوشیتدپرس و فرانت لاین است، پنج نامزدی در جوایز مستند منتخب منتقدان از آن خود کرد و برنده بهترین فیلم مستند اول شد.
امریکاتسی (ارمنستان)
ارمنستان برای اولین بار در فهرست کوتاه اسکار بینالمللی قرار میگیرد. فیلم «آمریکاتسی» ساخته «مایکل گورجیان» که نماینده سینمای این کشور در اسکار ۲۰۲۴ است، روایتگر داستان یک آمریکایی ارمنی تبار است که پس از دستگیری و بازگشت به ارمنستان، مجذوب زوجی می شود که می تواند از سلول زندانش آنها را ببیند. این فیلم برای اولین بار در جشنواره فیلم وودستاک ۲۰۲۲ نمایش داده شد، جایی که جایزه بهترین فیلم داستانی را از آن خود کرد و بعداً جایزه تماشاگران جشنواره هامبورگ را دریافت کرد. گورجیان نویسندگی، کارگردانی و بازیگری در فیلم «آمریکاتسی» را بر عهده داشته است.
برگهای افتاده (فنلاند)
«برگهای افتاده »جدیدترین اثر از فیلمساز کهنه کار فنلاندی آکی کائوریسماکی که پیش از این دو نامزدی گلدن گلوب (برای فیلم خارجی زبان و بهترین بازیگر زن) و همچنین پنج نامزدی در جوایز فیلم اروپا را کسب کرده است. این درام کمدی ابتدا در کن رونمایی شد و جایزه هیات داوران جشنواره را از آن خود کرد. داستان فیلم درباره دو فرد تنهاست که یک شب در هلسینکی با هم آشنا می شوند و سعی می کنند عاشق شوند. کائوریسماکی قبلاً در سال ۲۰۰۳ برای فیلم «مردی بدون گذشته» تنها نامزدی اسکار بین المللی فنلاند را به دست آورد، اگرچه در اعتراض به حمله آمریکا به عراق از شرکت در مراسم خودداری کرد. فنلاند دو سال پیش نیز با فیلم «کوپه شماره ۶» ساخته یوهو کاسمانن در فهرست کوتاه اسکار بینالمللی قرار گرفت اما به جمع نامزدهای نهایی راه نیافت.
چهار دختر (تونس)
این فیلم مستند/درام ساخته کوثر بن هنیه در ماه می در بخش مسابقه کن رونمایی شد و جایزه بهترین مستند را در کنار «مادر همه دروغها» دریافت کرد و در ادامه در جشنواره هایی از جمله سارایوو، بروکسل، مونیخ و تورنتو نمایش داده شد. «چهار دختر» داستان «اولفا حمرونی» و دخترانش را از طریق مصاحبه بازسازی میکند تا چگونگی افراطگرایی و ناپدید شدن دو فرزند بزرگتر را بررسی کند. بازیگران زن حرفهای نقش دو دختر را بازی می کنند و «هند صبری» ستاره مصری-تونسی نیز در نقش اولفا بازی کرده است. کوثر بن هنیه پیش از این در سال ۲۰۲۱ با فیلم «مردی که پوستش را فروخت» سینمای تونس را در جوایز اسکار نمایندگی کرد و توانست اولین نامزدی اسکار تونس در سال ۲۰۲۱ را رقم بزند.
گادلند (ایسلند)
«گادلند» به کارگردانی هلینور پالماسون محصول مشترک ایسلند و دانمارک است و سال گذشته میتوانست از سوی هر یک از این دو کشور در اسکار بینالمللی شرکت کند اما دانمارک و ایسلند فیلمهای دیگری را انتخاب کردند. «گادلند» نخستین بار در بخش نوعی نگاه کن ۲۰۲۲ نمایش داده شد و در همان سال جشنواره تورنتو و تلوراید نیز نمایش داشت و حالا ایسلند این درام را به عنوان نماینده خود در اسکار ۲۰۲۴ انتخاب کرده است. داستان فیلم درباره یک کشیش جوان است که برای ساختن کلیسا و عکاسی از مردم به قسمتی دورافتاده از ایسلند سفر می کند، اما هر چه عمیقتر به چشم انداز خشن وارد میشود، بیشتر از هدف، رسالت و اخلاق دور میشود.
من کاپیتان (ایتالیا)
پس از اینکه فیلمهای «گومورا» و «داگمن» به کارگردانی متئو گارونه به ترتیبی توسط ایتالیا به اسکار ۲۰۰۹ و ۲۰۱۹ ارسال شد و به توفیقی دست نیافت، جدیدترین فیلم این کارگردان ایتالیایی توانست با عنوان «من کاپیتان» به فهرست نامزدهای اولیه اسکار ۲۰۲۵ راه یافت. این فیلم در نخستین نمایش جهانی خود در ماه سپتامبر در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و جایزه شیر نقرهای بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد نوظهور را کسب کرد. این فیلم سفر دلخراش دو نوجوان سنگالی از داکار به ایتالیا را دنبال میکند. «من کاپیتان» نامزد بهترین فیلم خارجی در جوایز گلدن گلوب شده و دو نامزدی در جوایز فیلم اروپا برای بهترین فیلم و کارگردانی نیز دریافت کرده است.
راهب و تفنگ (بوتان)
پس از دستیابی به چیزی که بسیاری آن را نامزدی غافلگیرکننده اسکار در سال ۲۰۲۲ با فیلم «لولونا: وراجی در کلاس درس» ساخته پاوو چوینینگ دورجی میدانستند، بوتان با جدیدترین فیلم از همین کارگردان با عنوان «راهب و تفنگ» دوباره به دنبال کسب افتخار اسکار است. داستان این فیلم در سال ۲۰۰۶ اتفاق میافتد، زمانی که پادشاهی بوتان گذار خود را به دموکراسی آغاز کرد و یک انتخابات ساختگی برگزار کرد تا به مردمی که تا حدودی تمایلی به رای دادن ندارند آموزش دهد. این پسزمینه داستانی را تشکیل میدهد که در آن یک آمریکایی تلاش میکند تا یک تفنگ کمیاب مربوط به دوران جنگ داخلی در کشور را از راهبی که چیزی مهم در ازای آن میخواهد، به دست آورد. این فیلم در جشنواره تلوراید و تورنتو به نمایش درآمد.
مادر همه دروغ ها (مراکش)
مستند «مادر همه دروغها» ساخته کارگردان اسماء المودیر از طریق استفاده از کارگاهی که در آن شرکتکنندگان تجربیات خود را از شورشهای نان در محله کارگری کازابلانکا در سال ۱۹۸۱ یه یاد میآورند، ساخته شده است. این مستند نخستین بار در بخش نوعی نگاه کن اکران شد، جایی که جایزه کارگردانی را کسب و جایزه مستند جشنواره نیز به صورت مشترک با «چهار دختر» دریافت کرد. این مستند دومین ساخته اسماء الودیر بعد از فیلم «کارت پستال» در سال ۲۰۲۰ است. مراکش هنوز موفق به کسب نامزدی در جوایز اسکار نشده است اما در سال ۲۰۱۲ با فیلم «عمر مرا کشت» به کارگردانی روزدی زم و سال گذشته با فیلم «خفتان آبی» از مریم توزانی به فهرست ۱۵ نامزد اولیه راه یافت.
روزهای عالی (ژاپن)
این نخستین باری است که ژاپن فیلمی از یک کارگردانی غیرژاپنی را در بیش از ۷۰ سال گذشته به جوایز اسکار ارسال میکند، انتخابی که جواب داد و فیلم «روزهای عالی» ساخته ویم وندرس کارگردان معروف آلمانی توانست به فهرست کوتاه اسکار بینالمللی ۲۰۱۵ راه یابد. ژاپن در سال ۲۰۲۲ با فیلم «ماشین من را بران» ساخته ریوسکه هاماگوچی برنده اسکار بهترین فیلم بینالمللی شد که دومین برد این کشور در دوره رقابتی این جایزه است. «روزهای عالی» داستان یک توالتشوی توکیویی (کوجی یاکوشو) را دنبال میکند که به نظر میرسد از انجام کارهای روزمره خود کاملاً راضی است و مجموعهای از برخوردهای غیرمنتظره به تدریج بیشتر از گذشته او را آشکار میکند. یاکوشو در جشنواره کن جایزه بهترین بازیگر مرد را از آن خود کرد و این فیلم در ادامه در جشنوارههایی از جمله تورنتو و توکیو نمایش داده شد. وندرس پیش از این سه فیلم را کارگردانی کرده بود که آلمان برای اسکار بینالمللی ارسال کرده بود: «دوست آمریکایی» در سال ۱۹۷۸، «بالهای هوس» (زیر آسمان برلین) در سال ۱۹۸۸ و «پینا» در سال ۲۰۱۲ - که تنها «پینا» به فهرست نامزدهای اولیه راه یافت، اما نامزد نهایی نشد. با این حال، وندرس با «باشگاه اجتماعی بوئنا ویستا» در سال ۲۰۰۰، «پینا» در سال ۲۰۱۲ و «نمک زمین» در سال ۲۰۱۵ نامزد نهایی اسکار در بخش مستند شده است.
سرزمین موعود (دانمارک)
این فیلم وسترن ساخته نیوکولای آرسل برای اولین بار در ونیز نمایش داده شد و مدس میکلسن در نقش یک کاپیتان بازنشسته ارتش که تلاش میکند در اواسط قرن هجدهم، زمینهای بایر یوتلند را کشت کند، کاری که پیش از این هرگز کسی نتوانسته بود انجام دهد، اما با خطراتی شامل راهزنان بی قانون رو به رو می شود. با این وجود مشکل اصلی مالک زمین محلی (سایمون بنبجرگ) است که معتقد است زمین متعلق به خودش است و نه پادشاه. چهار فیلم دانمارکی موفق به دریافت جایزه اسکار در بخش بینالمللی شدهاند که آخرین آن فیلم «راند دیگر»ساخته توماس وینتربرگ در سال ۲۰۲۱ است. این کشور در ۱۱ سال گذشته پنج نامزدی دیگر را برای این بخش اسکار کسب کرده است، از جمله فیلم «رسوایی سلطنتی» از خود نیکولای آرسل که در سال ۲۰۱۳ به جمع نامزدهای نهایی راه یافت و رقابت را به «عشق» میشائیل هانکه واگذار کرد.
انجمن برف (اسپانیا)
اسپانیا سال گذشته با فیلم «آلکاراس» برنده خرس طلایی برلین به کارگردانی کارلا سیمون، رسیدن به فهرست ۱۵ تایی اسکار بینالمللی را از دست داد و اکنون با فیلم «انجمن برف» ساخته خوان آنتونیو بایونا براساس یک داستان واقعی با پشتوانه نتفلیکس به رقابت بازگشته است. این فیلم انسانهایی را نشان میدهد که با خطرات شدید زندگی واقعی دست و پنجه نرم میکنند که در این مورد به سقوط هواپیمای تیم راگبی دانشگاه اروگوئه در سال ۱۹۷۲ در کوههای آند پرداخته است. نتفلیکس سال گذشته با فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» برنده اسکار بینالمللی شد. بایونا آخرین بار در سال ۲۰۰۸ با فیلم :یتیم خانه» نماینده اسپانیا بود، اما فیلم او در فهرست نهایی اسکار قرار نگرفت. اسپانیا چهار اسکار بینالمللی و ۱۶ نامزدی در این بخش اسکار دارد که آخرین بار در سال ۲۰۰۵ با فیلم «دریای درون» اثر آلخاندرو رقم خورد. ضمن این که آخرین نامزدی اسپانیا در اسکار بینالمللی به سال ۲۰۲۰ با فیلم «درد و شکوه» از پدرو آلمودوار بازمیگردد.
طعم چیزها (فرانسه)
این درام با مضمون غذا جایزه بهترین کارگردانی را برای تران آن هونگ فیلمساز فرانسوی-ویتنامی در جشنواره کن به ارمغان آورد. داستان فیلم در اواخر قرن نوزدهم فرانسه می گذرد و ژولیت بینوش در نقش اوژنی، آشپزی بازی میکند که بیش از ۲۰ سال است برای آشپزی معروف به نام دودین (بنوا ماگیمل) کار می کند. فیلم ساخته تران آن هونگ که از سوی فرانسه در میان گزینههای دیگر از جمله «آناتومی یک سقوط» برنده نخل طلای کن به کارگردانی ژوستین تریه انتخاب شده است، فرانسه را برای دومین سال متوالی در فهرست اولیه اسکار بینالمللی قرار داده است. آخرین باری که فرانسه در فاتح شاخه فیلم بینالمللی شده به سال ۱۹۹۴ بازمیگردد که فیلم «هندوچین» ساخته رژیس وارنیه برنده شد. فرانسه آخرین بار در سال ۲۰۲۰ برای فیلم «بینوایان» از لاج لی به جمع نامزدهای اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال راه یافت.
اتاق معلمان (آلمان)
آلمان سابقه قوی در این شاخه از جوایز اسکار داشته است و سال گذشته با فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» اثر ادوارد برگر برنده شد و در دهه قبل نیز دو نامزدی دیگر با فیلمهای ساخته فلورین هنکل (هرگز نگاه نکن) و مارن اده (تونی اردمان) به دست آورده است. درام پرتنش «اتاق معلمان» ساخته ایلکر چاتاک که نماینده آلمان در اسکار ۲۰۲۴ است، درباره معلمی است که پس از متهم کردن همکارش به دزدی، از همه طرف تحت فشار قرار می گیرد. این فیلم موضوعاتی از جمله نژادپرستی و فرهنگ طرد را بررسی می کند. «اتاق معلمان» نخستین نمایش جهانی خود را در بخش پانوراما در برلیناله امسال داشت و در جوایز فیلم آلمان ۲۰۲۳ نیز پنج جایزه را از آن خود کرد و حتی فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» در شاخه بهترین فیلم را هم شکست داد. این فیلم در جوایز فیلم اروپا نیز نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن و فیلمنامه شده است.
توتم (مکزیک)
درام خانوادگی «توتم» ساخته کارگردان لیلا آویلس در جشنواره برلیناله امسال در بخش رقابتی به نمایش درآمد و جایزه هیات داوران کلیسای جهانی را برد و در جشنواره فیلم تلوراید، سن سباستین و لندن به نمایش درآمد. «توتم« درباره دختری است که برای مهمانی غافلگیرکننده پدرش آماده می شود اما متوجه میشود پیوندهای خانواده بزرگ مکزیکی در حال از هم پاشیدن است. فیلم قبلی این کارگردان با عنوان «خدمتکار اتاق» نماینده مکزیک در اسکار ۲۰۲۰ بود که نتوانست به فهرست اولیه نامزدها راه یابد. از آن زمان، مکزیک هر سال در فهرست ۱۵ تایی اسکار بینالمللی قرار گرفته است و در سال ۲۰۱۹ با فیلم «روما» آلفونسو کوارون برنده این جایزه شد.
منطقه مورد علاقه (بریتانیا)
بریتانیا در اسکار بینالمللی از حضور چندان چشمگیری برخوردار نبوده زیرا اکثر فیلمهای داخلی آن به زبان انگلیسی تولید میشوند که واجد شرایط رقابت در شاخه بهترین فیلم بینالمللی نیست اما امسال با یک فیلم پرامید با نام «منطقه مورد علاقه» ساخته جاناتان گلیزر پا به رقابت گذشته است که نخستین فیلم غیرانگلیسی زبان گلیزر پس از سه فیلم قبلی او «جانور»، «تولد» و «زیر پوست» است. این فیلم بر اساس رمان نوشته مارتین آمیس در سال ۲۰۱۴ ساخته شده است و زندگی خانوادگی رودلف هوس فرمانده آشویتس (با بازی کریستین فریدل) و همسرش (با بازی ساندرا هولر) را درست در کنار این اردوگاه کشتار به تصویر میکشد. این درام هولوکاستی اوایل سال جاری در جشنواره کن به نمایش درآمد و جایزه بزرگ و جایزه فیپرشی را از آن خود کرد. این فیلم در جشنواره فیلم تورنتو، تلوراید، نیویورک و لندن به نمایش درآمد و تا کنون شش نامزدی جایزه فیلم اروپا و سه نامزدی گلدن گلوب دریافت کرده و در جوایز حلقه منتقدان فیلم لس آنجلس نیز برنده بهترین فیلم و کارگردانی سال شده است.
رایگیری نهایی برای انتخاب نامزدهای نهایی جوایز اسکار ۲۰۲۴ از ۱۱ تا ۱۶ ژانویه انجام می شود و نامزدهای رسمی اسکار در تمامی شاخهها روز ۲۳ ژانویه ۲۰۲۴ اعلام می شوند. رای گیری نهایی نیز برای انتخاب برندگان نیز از ۲۲ تا ۲۷ فوریه ۲۰۲۴ صورت میپذیرد و در نهایت مراسم اعطای جوایز ۱۰ مارس (۲۰ اسفند) برگزار خواهد شد.