فالوورهای بیشتر مالیات بیشتر؟/ اینفلوئنسرها و دردسرهای مالیات‌ستانی
مجلس شورای اسلامی چندی پیش تصویب کرد که اینفلوئنسرها مکلف به پرداخت مالیات شوند، با این وجود نحوه و معیار دریافت مالیات از اینفلوئنسرها مسئله‌ای است که شاید به این سادگی قابل حل نباشد.
ایران آرت: روزنامه صبح نو نوشت: براساس مصوبه مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه سال آینده سازمان مالیاتی موظف به اخذ مالیات از اینفلوئنسرهای بالای 500 هزار فالوئر شده است اما مسوولان مالیاتی معتقدند این موضوع مبنای اخذ مالیات نیست و برای دریافت مالیات منتظر اظهارنامه دادن آنها نمی‌ماند. به گزارش فارس، مالیات‌ستانی به صفحات مجازی کشیده شد. در سال‌های اخیر مجازی‌شدن بخشی از واقعیت‌ها در بستر شبکه‌‌‌های اجتماعی صورت گرفته و عده‌ای که اصطلاحا به آنها اینفلوئنسر (افراد تاثیرگذار به‌واسطه کارکردهای مختلف) و سلبریتی گفته میشود، به دلیل شهرت و محبوبیت اصطلاح فالوئر یا دنبال‌کننده دارند و از این راه درآمدهای چند صد میلیونی و میلیاردی به جیب می‌‌زنند و مالیات هم نمی‌پردازند. یک کارگر ساده اما حقوق نگرفته و ندیده، مالیات خود را پرداخت می‌کند. این حکایت تبعیض و ناعادلانه بودن برخی معافیت‌های قانونی و گاهی نیز ضعف مجریان قانون است که به آن دامن می‌زند. به نوشته صبح نو، در این سال‌ها به واسطه اتفاقات و چالش‌های ایجادشده، افکار عمومی از مسوولان مطالبه دریافت مالیات از تمامی بخش‌ها به‌خصوص سلبریتی‌ها، هنرمندان و اینفلوئنسرها را دارند که برای اولین‌بار با تلاش نمایندگان مجلس یازدهم در قانون بودجه سال 1400 این اتفاق مثبت به واقعیت پیوست که می‌تواند مقدمه‌ای برای زدودن انگار‌‌‌ه‌های تبعیض از چهره قوانین و نظام مالیاتی باشد.
دو مصوبه مالیاتی نمایندگان مجلس
نمایندگان مجلس در جریان بررسی جزئیات لایحه بودجه ١۴٠٠ بند الحاقی ۳ تبصره ۶ ماده واحده را به تصویب رساندند که براساس آن معافیت مالیاتی فعالیت‌های مربوط به انتشارات کمک‌درسی و فعالیت‌های هنری از قبیل بازیگری موضوع بند ل ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم، صرفا تا سقف دو میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/ ٢) ریال در سال قابل اعمال است و بعد از آن حسب مورد به نرخ ماده ۱۰۵ یا ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم مشمول مالیات میشود.
علاوه بر آن مجلس مصوبه دیگری هم داشت که با الحاق بندی به تبصره 6 ماده‌واحده این لایحه اینفلوئنسرها مکلف به پرداخت مالیات شدند. براساس این بند الحاقی، درآمدهای کاربران دارای بیش از 500 هزار دنبال‌کننده رسانه‌‌‌های کاربرمحور از محل تبلیغات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. سازمان امور مالیاتی مکلف است در مدت دو ماه پس از لازم‌الاجراشدن این بند دستورالعمل اجرایی مربوط به اخذ مالیات از درآمدهای کاربران حرفه‌‌ای رسانه‌‌‌های کاربر محور از محل تبلیغات را تهیه و به تایید وزیر اقتصاد و امور دارایی برساند؛ هرچند این مصوبات گامی در جهت تحقق اهداف ترسیمی برای کاهش معافیت‌های مالیاتی غیرهدفمند محسوب میشود اما برخی کارشناسان در به نتیجه رسیدن و وصول این نوع مالیات تردید می‌کنند.
رییس سازمان مالیاتی: دولت پیشنهاد نداد
این روزنامه اصولگرا نوشت از راهکارها و انتقادی که کارشناسان دارند بگذریم، امیدعلی پارسا، رییس سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه دولت چنین پیشنهادی نداده است، توضیح می‌دهد: اخذ مالیات از اینفلوئنسرهای فضای مجازی پیشنهاد نمایندگان مجلس است و دولت این پیشنهاد را نداده اما این موضوعات از جمله احراز هویت مالکان صفحات اینستاگرامی یا اینکه نحوه اخذ مالیات از صفحات طرفداران یک شخص (fan page) که نسبت به انجام تبلیغات اقدام می‌کنند، مورد بحث است، در آیین‌نامه اجرایی باید این موضوعات به‌گونه‌ای تنظیم شود که قابل‌اجرا باشد. موافق این ایده هستم چراکه فرقی نمی‌کند که منشا درآمد چه باشد، از حدی بالاتر از حداقل معیشت باشد باید مشمول مالیات شود.
سوال اساسی و جدی این است که آیا قانون و مکانیزم‌های اجرایی فعلی مالیاتی قابلیت اخذ مالیات از کاربران محبوب فضای مجازی را دارد یا خیر؟ از منظر قانون هر شخص حقیقی ایرانی نسبت به تمامی درآمدهایی که در ایران یا خارج از کشور تحصیل می‌کند باید مالیات بدهد؛ بنابراین در نگاه اول منع قانونی برای مالیات‌ستانی از این کسب‌وکارهای دیجتالی مشاهده نمی‌شود. اصل کار در فاز اجرایی است که چگونه بتوان آنها را شناسایی کرد.
فالوئر به خودی خود مبنای مالیات نیست
صبح نو نوشت برای اینکه بتوان به شبهات و ابهامات مطرح‌شده پاسخ داد به سراغ محمود علیزاده، معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی رفتیم. وی با اشاره به اخذ مالیات از اینفلوئنسرها بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ که مبنای آن فالوئرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر است، اظهار کرد: این مساله مبانی ندارد و چنین چیزی نمی‌شود که اخذ مالیات بر اساس تعداد فالوئر باشد. فالوئرها به خودی خود ایجاد درآمد نمی‌کنند اما ظرفیت‌‌‌سازی برای ایجاد درآمد دارد؛ مثلا اگر فردی یک میلیون فالوئر داشته باشد به عنوان اینفلوئنسر مطرح شده و قابلیت تاثیرگذاری در جامعه و افکار عمومی و مخاطبان برای تبلیغات را دارد. علیزاده معتقد است: برخی فعالان اقتصادی و تولیدکننده‌ها از این ظرفیت به منظور تبلیغ و فروش محصولات استفاده می‌کنند که به نحوی عملیات روانی محسوب میشود. درآمد حاصل از تبلیغات و فعالیتی که منجر به درآمد میشود مشمول مالیات خواهد بود.
۵۰۰ هزار فالوئر فقط به عنوان سوژه و هدف در نظر می‌گیریم و رفتار اینفلوئنسرها در پروفایل مالی قرار گرفته و حساب‌‌‌های بانکی آنها بررسی میشود و فرقی نمی‌کند که ۵۰۰ هزار فالوئر باشد یا ۱۰ میلیون فالوئر. وی تاکید کرد: مالیات‌ستانی در حال حاضر براساس حسابرسی مبتنی بر ریسک برای افراد انتخاب میشود و شاخص ۵۰۰ هزار فالوئر برای اینفلوئنسرها یکی از معیارهای شناسایی خواهد بود.
منتظر اظهارنامه مالیاتی اینفلوئنسرها نمی‌مانیم
معاون سازمان امور مالیاتی در پاسخ به این سوال که اگر این اینفلوئنسرها در تور نظام مالیاتی نباشند، چه برنامه‌ای برای شناسایی آنها وجود دارد؟ گفت: سازمان امور مالیاتی منتظر اظهارنامه افراد نیست و وضعیت درآمدی افراد را بررسی می‌کند. طبق بخشنامه سازمان مالیاتی برای قبل از سال ۹۵ مبنای رسیدگی تراکنش‌ها پنج میلیارد تومان به بالا بود و از سال ۹۵ به بعد چنین چیزی نیست و تمامی درآمد و فروش باید مستند ارائه شود که از طریق دستگاه‌‌‌های پوز و درگاه‌های اینترنتی چقدر درآمد کسب شده است. به گزارش فارس، آنچه واضح است اینکه در عصر ارتباطات بسیاری از مشاغل و کسب درآمدها مجازی شده و قطعا برای دریافت مالیات عادلانه و شفاف، باید گام‌های اساسی برداشت و سازمان مالیاتی نیز خود را موظف به اطلاع‌رسانی در قبال وصول این‌گونه مالیات به جامعه می‌داند.
