توضیح محمدعلی کشاورز درباره وضع جسمانیاش/ پدرسالار به سینما برمیگردد؟
محمدعلی کشاورز در آستانه 90 سالگی میگوید: اگر کاری باشد که احساس کنم این نقش را تاکنون بازی نکردهام دوست دارم امتحانش کنم.
ایران آرت: الناز عباسیان در همشهری نوشت: نوشتن از پدرسالار سینما، تئاتر و تلویزیون ایران گرچه کار سادهای نیست اما یک افتخار است؛ هنرمند نام آشنایی که هنرنماییاش در فیلم ماندگار "مادر" و سریال "هزار دستان" و "کهنهسوار" را نمیشود فراموش کرد. البته که بازی متفاوت و زیبایش در سریال "پدرسالار" او را یکهتاز این میدان کرد تا سالار پرصلابت سینمای ایران بماند. اما پشت تمام نقشهای پر ابهت و پرجذبه این استاد پیشکسوت، یک دل رئوف و مهربان خانه کرده است.
نشستن پای صحبتهایش، گویی نشستن در کلاس درس زندگی است. هر کلامی که میگوید مفهوم و ارزشی دارد که میتوان ساعتها دربارهاش اندیشید. گرچه چند سالی است کسالت دامنگیرش شده اما چون ادیبی مهربان با حوصله پای گپ و گفت ما مینشیند. حال خوش میزبان، حال ما را هم خوب میکند. قطعا این گفتوگو باید طولانیتر میشد، اما با توجه به شرایط جسمی استاد سعی کردیم زیاد مزاحم ایشان نشویم.
بخشهایی از این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
اجازه بدهید با یک احوالپرسی از وضعیت جسمانی شما شروع کنیم. بسیاری از دوستدارانتان میخواهند بدانند که حال پدرسالار ما اینروزها چطور است؟ انشاءالله بهبودی حاصل شده است؟
چند سال پیش حادثهای برای من اتفاق افتاد که موجب آسیبدیدگی و شکستگی استخوان لگن و پایم شد. به همینخاطر نتوانستم در هیچ فیلمی حضور داشته باشم. برخلاف میلم زمان زیادی است که از محیط کار دور شدهام. الان خدا را شکر خوبم. بیشتر در طول روز مطالعه میکنم و همین مطالعه و کتابخواندن بزرگترین علاقه و تفریح من است
این روزها ترجیح میدهید چه موسیقیای را گوش بدهید؟
از شنیدن موسیقی ایرانی همیشه لذت میبرم و ترجیح میدهم این موسیقی را گوش بدهم.
در مجموعههای نمایشی فاخری بازی کردهاید؛ از نقش "پدرسالار" گرفته تا "شعبون استخونی"؛ از سریال و فیلمهای "هزاردستان" و "کمالالملک" گرفته تا"کفشهای میرزا نوروز"، "کهنهسوار"، "مادر"، "داییجان ناپلئون" و... کدام نقشآفرینیتان را بیشتر میپسندید؟
همه کارهایم را دوست دارم؛ چون هر کدام در زمان خودش انتخاب درستی بود. مثلاً فیلم "شبقوزی" فرخ غفاری صنعت فیلمسازی را عوض کرد یا کارهایی را که با مرحوم علی حاتمی داشتم خیلی دوست دارم. با خیلی از کارگردانهایی که بعدا برای خودشان اسمی دست و پا کردند مثل بهرام بیضایی و... هم کار کردم.
بعد از سالها بازیگری نقشی بوده که همیشه دوست داشتید بازی کنید اما شرایط یا فرصتش برای شما مهیا نشد؟
بله، آخرین فیلم علی حاتمی که در مورد آن کلی صحبت کرده بودیم و سناریواش را نوشته بود و کارهای پیش تولیدش را انجام داده بود اما متأسفانه نتوانست انجامش بدهد.
بهنظرتان ممکن است دوباره به دنیای بازیگری برگردید یا برای همیشه از هنرهای نمایشی خداحافظی کردید؟
بستگی به سناریو و پیشنهادش دارد. اگر کاری باشد که احساس کنم این نقش را تاکنون بازی نکردهام دوست دارم امتحانش کنم و حتما انجامش میدهم اما ترجیح میدهم که کار از همه نظر خوب و محترم باشد.
از همبازیهایتان برایمان بگویید. شما همدوره بازیگرانی چون علینصیریان، داوود رشیدی، عزتاللهانتظامی، اسماعیلشنگله، نادرهخیرآبادی، جمیله شیخی و مهین شهابی بودید و بازیهای متعددی با آنها داشتید. خاطرهای در این زمینه دارید؟
تمام کسانی که از آنها نام بردید همگی به گردن هنر این سرزمین حق دارند. هر کدامشان گنجینه بیمثال هستند که دیگر مثل آنها پیدا نمیشود. خدمتی که تکتک این عزیزان و دیگر عزیزانی که اسمشان برده نشده در تاریخ هنر این مملکت انجام دادند جاویدان خواهد بود.
از دخترتان نلی کشاورز که در هنر نقاشی هم بسیار نامآشناست برایمان بگویید. چه شد که برخلاف پدر، هنرهای نمایشی را انتخاب نکرد و به سمت هنر نقاشی رفت؟
نلی، علاقهای به بازیگری نداشت اما در هنر نقاشی استعدادی ذاتی داشت که این استعداد و علاقهاش را دنبال کرد. از دیدن آثار او لذت میبرم. این تابلوهایی که در خانه میبینید همه هنر دست اوست. او در اروپا نقاشی خواند و کارهای زیادی هم کرد. الان مدتهاست که مدیر مؤسسه فرهنگی هنری است و در تمام هنرها مشغول فعالیت بوده و آدم موفقی است. همچنین در حال تحصیل در مقطع دکتراست. از یک چیز خیلی خوشحالم و آن این است که دخترم بسیار اهل مطالعه و کتاب است، از اینرو میتوانیم در مورد کتابهایی که خواندهایم ساعتها با هم صحبت کنیم.
شما همیشه در ایفای نقشهایتان بهنظر "مردم" توجه داشتید. توصیهای به بازیگران جوان در این زمینه دارید؟
هنرمند از دل همین مردم بیرون میآید. بزرگترین مشوق برای ادامه فعالیت همین مردم هستند و من افتخار میکنم که یکی از همین مردم هستم. بهترین جایزهها برای من از همین مردم با صحبتها و نظراتشان بوده است. مردم ما مردم باهوش و خوبی هستند و امیدوارم شرایط طوری شود که هیچکدام غم و ناراحتی نداشته باشند. من کوچک تمام مردم بزرگوار هستم. در پایان هم به جوانها پیشنهاد میکنم که قدر لحظههای جوانیشان را بدانند. از سفررفتن غافل نمانند. تا میتوانند به نقاط مختلف ایران سفر کنند تا مردم را خوب بشناسند. در برابر سختیها و ناملایمات زندگی ناامید نشوند و امید داشته باشند.