لاله زار خیابانی که دوستش داشتیم در خانه دایی‌جان ناپلئون
عباس کتابی : دلم می خواهد وقتی تماشاگر وارد نمایشگاه می‌شود خودش را در آن دوره از تاریخ تهران احساس کند. برای نمونه در گوشه‌ای از نمایشگاه، پرده‌ای بر دیوار با چند نیمکت، سینمای کوچک صحاف‌باشی را تداعی کند یا در‌گوشه‌ای دیگر مثلا اجرایی از یک بازیگر تئاتر تهران را ببینیم و در جایی دیگر نوازنده تار، اجرای درویش‌خان در گراندهتل را بازنمایی کند؛
ایران آرت: همشهری نوشت: طی دو سال گذشته، عباس کتابی دو نمایشگاه درباره لاله‌زار برگزار کرده است. نمایشگاه اول دی‌ماه سال ۹۸ در گالری ایده با عنوان « لاله‌زار، چهار‌راه کنت» برگزار شد و امسال نیز در خانه تهران(اتحادیه) با عنوان «روزی روزگاری لاله‌زار».
این نمایشگاه‌ها نشانگر علاقه و جست‌وجوی کتابی به‌عنوان برگزار‌کننده در گردآوری و نمایش خیابان لاله‌زار است. در این متن که از گفت‌وگویی با عباس کتابی فراهم شده، نحوه برگزاری این نمایشگاه توضیح داده شده است.
ایده خیلی بزرگی برای نمایشگاه لاله‌زار داشتم. دوست داشتم خیابان لاله‌زار اواخر قاجار تا اوایل پهلوی دوم را به‌نوعی بازسازی کنم؛ یعنی وقتی تماشاگر وارد نمایشگاه می‌شود خودش را در آن دوره از تاریخ تهران احساس کند.
برای نمونه در گوشه‌ای از نمایشگاه، پرده‌ای بر دیوار با چند نیمکت، سینمای کوچک صحاف‌باشی را تداعی کند یا در‌گوشه‌ای دیگر مثلا اجرایی از یک بازیگر تئاتر تهران را ببینیم و در جایی دیگر نوازنده تار، اجرای درویش‌خان در گراندهتل را بازنمایی کند؛ ولی فضا، امکانات و بودجه محدود این ایده را ممکن نمی‌کرد.
پس از پایان نمایشگاه قبلی‌ام(لاله‌زار، چهارراه‌کنت) شروع کردم به رایزنی و پیگیری برای نمایشی کامل‌تر. آن روزها صحبت از پایان مرمت‌خانه اتحادیه(خانه دایی‌جان ناپلئون) در خیابان لاله‌زار بود و برای نمایشگاه من، چه فضایی بهتر از خود لاله‌زار؟
زنده‌یاد دکترغلامحسین تکمیل‌همایون از من خواستند به «انجمن تهران‌شناسی» که در شرف تأسیس بود، بپیوندم. چند روز بعد اما توفان کرونا دنیا را به‌هم‌ریخت و برنامه‌های خانه اتحادیه هم عقب افتاد. البته من کوتاه نیامدم و سال۹۹ به رایزنی و گفت‌وگو با سازمان زیباسازی شهر تهران ادامه دادم. برنامه‌ریزی من برای نمایشگاه دوم در خانه اتحادیه شامل برگزاری نشست‌های تخصصی، نمایش فیلم و چاپ کتاب بود ولی متأسفانه به دلیل کمبود بودجه و همه‌گیری بیماری، باز هم نتوانستم برنامه را به‌طور کامل اجرا کنم ولی نمایشگاه «روزی روزگاری لاله‌زار» را اوایل مهرماه در خانه اسماعیل(یکی از ساختمان‌های عمارت اتحادیه) برپا کردم.
در نمایشگاه نخست به‌جز دو تابلوی نقاشی و یک چیدمان، بیشتر عکس‌ها و اسناد تاریخی همراه با توضیحات نسبتا مفصل در مورد سینما، تئاتر، ساختمان‌ها و مشاهیر لاله‌زار دیده می‌شد ولی در نمایشگاه بعدی تصمیم گرفتم تعداد آثار هنری را بیشتر کنم، برای همین ۱۰تابلوی نقاشی(اثر خانم نعمتی) با موضوع معماری لاله‌زار- از ساختمان‌های تجاری تا سینماها و تماشاخانه‌ها- روی دیوار نمایشگاه رفت. نکته بعدی ترتیب چیدمان آثار بود که برخلاف نمایش اول که موضوعی بود اینجا براساس سیر تاریخی انجام شد؛ یعنی نمایش از باغ لاله‌زار در دوران قاجار آغاز می‌شد و تا دهه۱۳۵۰ خورشیدی
ادامه می‌یافت.
خوشبختانه فضای خانه اسماعیل شامل یک ورودی و 2سالن بود برای همین سالن اول به عکس‌ها و اسناد دوران قاجار و سالن دوم به دوران پهلوی اختصاص یافت. نکته سوم نوع ارائه اطلاعات تاریخی بود که به‌طور خلاصه بر دیوار نمایشگاه نصب شد و متن کامل‌تر به شکل بروشور نمایشگاه درآمد.
مسئله بعدی زمان نمایشگاه بود؛ مدت نمایش اول در گالری ایده 5روز بود؛ درحالی‌که در خانه اتحادیه بین 2هفته تا یک‌ماه پیش‌بینی‌شده بود. تفاوت دیگری که این نمایشگاه با نمایشگاه قبلی داشت، اندازه قاب‌های روی دیوار بود که تنوع بیشتری داشتند؛ از تابلوی نقاشی ۱۰۰ در ۱۵۰سانتی‌متر تا قاب اعلان در اندازه ۲۰ در ۳۰سانتی‌متر. نکته مهمی که نباید از آن غافل شد تنوع عکس‌های تاریخی بود یعنی قرار نبود فقط همان عکس‌ها و اسنادی که در نمایشگاه نخست استفاده شده بود اینجا روی دیوار بروند. در کل این نمایشگاه از جنبه‌های گوناگون یک حرکت روبه‌جلو و کامل‌تری نسبت به نمایشگاه اول بود ولی به‌علت شرایط بیماری کرونا، دیده نشد. البته شنیده‌ها حاکی از آن است که خانه اسماعیل قرار است به مرکز اسناد و عکس‌های تاریخی خانه تهران تبدیل شود که در آن صورت می‌توان امیدوار بود عکس‌های نمایشگاه ما هم روزی روزگاری دیده شوند.
