بیتا وکیلی و اتفاقات باورنکردنی در نمایشگاه لندن/ گالریی که آثار را پس نمی دهد / نمایش ۱۵ کار تازه بسیار متفاوت به زودی

در نهایت از گالری شکایت حقوقی کردیم ، در طی برگزاری جلسه دادگاه ، نماینده گالری طی لایحه‌ایی اعلام کردند که این گالری نه کاری از من گرفته است و نه نمایشگاهی برای من برگزار کرده است. قبل از آن ، تمامی اخبار و عکسها و فیلم و اطلاعات مربوط به نمایشگاه من در لندن را نیز از روی صفحات شبکه های مجازی و وبسایت گالری پاک کردند...

ایران آرت : بیتا وکیلی، با کنش خاصش در نقاشی انتزاعی خیلی زود به نامی تثبیت شده در هنر ایران بدل شد؛ آن سان که چهل سالش نشده بود اپریل ۲۰۱۲ در حراجی کریستیز به رکورد فروش ۴۵ هزار دلار دست یافت؛ این سال ها ۱۳ بار آثارش در حراجی های خارجی و داخلی ارائه شد و نقاشی هایش فرم ها و معناهای تازه تر یافت اما یک نکته درباره اش همیشه ثابت بود: بیتا وکیلی، هنرمندی ست که از حاشیه گریزان است، اما ناگهان در دو سال اخیر خبرهای پرحاشیه عجیبی مابین او و یک گالری در شبکه های مجازی دست به دست شد؛ یک نمایشگاه در لندن که بازتاب گسترده ای هم در رسانه های مطرح خارج ایران داشت اما بعدتر شنیده شد گالری مزبور منکر برگزاری چنین رویدادی شده و اعلام کرده به کل اثری از بیتا وکیلی دریافت نکرده است!!

دامنه دار شدن این حاشیه ها با سکوت مطلق بیتا وکیلی روبرو شد تا پرسش ها در این خصوص بیشتر شود. اما به تازگی یک صفحه در اینستاگرام که به توهین و افترا های بدون سند به هنرمندان شهرت دارد، بنا به ادعاهایی نادرست، نکات غریبی درباره این حاشیه دو ساله مطرح کرد که خانم وکیلی پذیرفت در مصاحبه ای کوتاه با ایران آرت مختصری در خصوص این حاشیه ها پاسخ دهد:

بیتا وکیلی در این دو سال اخیر کم خبر است، از آفرینش های هنری تان چه خبر؟

وکیلی: یکی از دلایل مهم این موضوع بیماری کرونا و در پی آن محدودیت های اعمال شده این بیماری بود که باعث فرورفتن بیشتر به فضای داخلی و درونی شد . برای من فرصت مغتنمی بود برای مطالعه و تعمق بیشتر و تمرکز روی تولید اثر هنری و نقاشی .

در دو سال گذشته به صورت فشرده کار کردم و بیشتر ساعات در کارگاهم بودم و غیر از یک نمایشگاه گروهی خیریه در گالری طراحان آزاد ، به نمایشگاه دیگری اثری ارائه ندادم.

تصمیمم بر این است که آثارم را در این دوره خاص به صورت مجموعه ایی در کنار هم نمایش دهم . نکته برجسته این مجموعه اینست که در زمان یک سال و نیم تا دو سال در یک فضای حسی و ذهنی نزدیک به هم خلق شده‌اند و به حدی رسیده اند که در غالب یک مجموعه که اندیشه و تفکری پشت آنست و مفاهیمی به آن اضافه یا کم شده و در ابزارها و تکنیک هم تغییراتی به وجود آمده است و به یک ساختار جدید رسیده اند، قابل ارائه باشند.

در حال حاضر تعداد آثار حدود ۱۵ عدد است و تصمیم به برگزاری نمایشگاه انفرادی در زمان و مکان مناسب را دارم.

سویه نقاشی های تان از یک انتزاع محض به سوی فضای ساخت و ساز دچار تحول شده است، چرا؟

وکیلی : حرکت از سمت انتزاع به سمت نقاشی فیگوراتیو و ترکیب این دو با هم ، به تدریج و بیشتر از یک دهه است که در کارهای من اتفاق افتاده است .

انتزاع محض تقریبا مربوط به آثاری می شد که در ۱۵ سال اولیه فعالیت هنری من خلق شده بودند ، در پانزده سال اخیر ، پنج سال اول قسمت بیشتری از فضای آثارم را فضای انتزاعی در بر می گرفت، ولی اشاره هایی هم به نقاشی فیگوراتیو در آنها دیده می شد . به مرور زمان و در کنار هم قرار گرفتن این دو فضا و حرکت به سمت اینکه قسمتهای بیشتری از کارهایم به فضاهای نقاشی فیگوراتیو اختصاص داده شود ، بیشتر شد .

در مجموعه آخر که مربوط به دو سال گذشته است این نکته بیشتر از همیشه به چشم می خورد ، اما اتفاقی یکباره نبوده و روندی است که در طول زمان شکل گرفته و با بررسی دوره های مختلف آثار من قابل بررسی و پیگیری است .

درباره دلایلش می توان نکات متعددی اشاره کنم اما در این مجال شاید این تعبیر مختصر و مفید باشد: همان نگاه از ارتفاع به پایین و به زمین که در پانزده سال اولیه فعالیت هنری من باعث می شد که فضای آثارم فضای انتزاعی باشد ، به واسطه تجربیات و تغییراتی که در طول زمان ، جهان بینی و سلیقه من را شکل و تغییر. دادند ، ارتفاع دید و نگاه من به زمین را نیز کم کردند و زمین من زمینی انسانی تر شد که به طبع تعاریفی تازه را با خود به همراه آورد.

این تغییرات بتدریج بیشتر و پررنگ تر و غلیظ تر شد و تا به امروز هم پیش آمده است . شاید هرچقدر که مسائل و دغدغه های انسانی در سطح وسیع تر و در سطح کوچک تر در جامعه و حتی پیرامون ما بیشتر شود ، این نگاه انسانی در نقاشی های من نیز قوی تر خواهد شد و همین باعث می‌شود که تمرکز من روی قسمتهایی از کار که بیشتر حالت فیگوراتیو دارند ، بیشتر شود .

همچنین قسمتهایی از کار که نیاز به پرداخت بیشتر داشته است و بخش‌هایی از اثر نیز که دنباله همان فضاهای انتزاعی قبل بوده اند بصورت رها و حسی کار شده‌اند و نه تنها از کلاژ فلزات و مواد مختلف که از دهه‌ی گذشته وارد آثارم شده‌اند استفاده کرده‌ام بلکه قسمتهایی از اثر را بصورت حجم ساخته و روی کار کلاژ کرده‌ام .بنا به نیاز فضای حسی و ذهنی که امروز دارم تمرکز من روی همنشینی این فضاها در کنار هم و رسیدن به تعادل و ترکیبی دلنشین و تأثیرگذار بوده است .

در مجموع با توجه به بیشتر شدن دغدغه های انسانی کارها هم فیگوراتیوتر شده اند اما هنوز هم قسمتهایی از آنها به فضاهای انتزاعی اختصاص دارد و تلفیقی از هر دوی این فضاهاست.

در این دو سال خبرهای حاشیه ای بسیاری درباره نمایشگاه شما در لندن در شبکه های اجتماعی بازتاب داشت، گالریی که کارهای شما را پس نداد، و گویا در مقطعی به کل منکر برگزاری نمایشگاه برای شما در لندن شده بود، مگر قرارداد نداشتید؟

وکیلی: بله متاسفانه این خبر درست است و اتفاقات عجیب غریبی افتاده است و آثارم را تا امروز هم ، پس ندادند .در این خصوص تا جایی که قانون و اخلاق اجازه بدهد ، توضیح خواهم داد :

حدود دوسال و نیم پیش با درخواست یکی از گالری‌های تهران برای برگزاری نمایشگاهی انفرادی در شعبه لندن همان گالری ، بدون قرارداد و حتی بدون دریافت رسید برای آثار و صرفا بر پایه اعتماد و تجربه‌های قبلی با گالری داران دیگر ، آثارم را در اختیار گالری مذکور قرار دادم .

کارها به لندن ارسال و نمایشگاه برگزار شد ، بعد از نمایشگاه چندین بار حضوری و تلفنی و با واسطه ، برای گرفتن اطلاعات از شرایط و روند اتفاقات و نتیجه نمایشگاه ، مراجعه و اقدام کردیم و جوابی نگرفتیم ، درخواست کردیم که به ما اطلاع دهند آیا اثری فروش رفته یا خیر ، اگر فروش رفته مبلغ آن و اگر فروش نرفته ، آثار را چه زمانی به ما برمی گردانند که متاسفانه باز هم بارها بدون جواب ماندیم و با برخوردهای غیر‌حرفه ایی ‌ و غیر‌اخلاقی مواجه شدیم . در نهایت پیشنهاد امضای یک قرارداد پنج ساله را به من دادند که نپذیرفتم؛ سپس درخواست یک رسید کردم که نشان دهد چه تعداد اثر از من نزد گالری وجود دارد که در آخرین ملاقات از دادن رسید نیز امتناع کردند و با توجه به تمامی این اتفاقات‌ ، ترجیح دادم که از طریق قانون و گرفتن وکیل برای باز پس گیری آثارم اقدام کنم .

وکیل من نیز چندین بار برای مصالحه به گالری مراجعه و تماس گرفت ولی نتیجه ایی حاصل نشد و در نهایت از گالری شکایت حقوقی کردیم ، در طی برگزاری جلسه دادگاه ، نماینده گالری طی لایحه‌ایی اعلام کردند که این گالری نه کاری از من گرفته است و نه نمایشگاهی برای من برگزار کرده است . لازم به ذکر است قبل از آن ، تمامی اخبار و عکسها و فیلم و اطلاعات مربوط به نمایشگاه من در لندن را نیز از روی صفحات شبکه های مجازی و وبسایت گالری پاک کردند . بنابراین با توجه به گفته گالری در رد برگزاری نمایشگاه و دریافت آثار از من ، از مدیر مؤسس گالری که شخصا کارهای من را تحویل گرفته بودند و مسئول برگزاری این نمایشگاه بودند، شکایت کیفری با عنوان خیانت در امانت انجام دادیم . 

پرونده تشکیل و پیگیری شد ، با توجه به روند شکایات کیفری ، دادیار پرونده ، مدارک بسیاری را از منابع مختلف و متفاوت از ما درخواست کرد ، استعلام های زیادی از گمرگ و بخش تجسمی وزارت ارشاد گرفتیم و همچنین تمامی عکسها ، فیلمها و فایلهای صوتی مرتبط با این نمایشگاه ، توسط بخش ویژه حقیقت یابی بررسی و تأیید شد و تحویل دادیار پرونده شد ، تا بعد از حدود یک سال تحقیق ، دادیار محترم به این نتیجه رسیدند که جرم خیانت در امانت اتفاق افتاده است ، قرار مجرمیت برای مدیر گالری صادر کردند ، قرار نزد قاضی فرستاده شد ، قاضی پرونده در جلسه مواجه حضوری دو طرف دعوا را احضار کرد و در همین جلسه ، مدیر گالری رو در روی من و قاضی محترم ، همچنان اعلام کرد که از من اثری دریافت نکرده و متعاقبا نمایشگاهی برای من در لندن برگزار نکرده است . 

در نهایت نیز قاضی پرونده هم به این نتیجه رسیدند که جرم اتفاق افتاده است و رأی جرم خیانت در امانت را به نفع ما اعلام کردند ، پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال شد و در این مرحله نیز جکم ، تأیید و قطعی و نهایی شد و مدیر گالری به جرم خیانت در امانت محکوم شدند . 

بعد از این مرحله ما برای رسیدن به آثار و دریافت کارها و با استناد به حکم قطعی دادگاه کیفری ، شکایت حقوقی از ایشان انجام دادیم ، رسیدگی به این پرونده هم حدود شش ماه به طول انجامید و در نهایت رأی دادگاه به نفع ما صادر شد و در حال حاضر در دادگاه تجدید‌نظر در حال پیگیری نهایی است که به محض اعلام نتیجه نهایی ، در زمان مناسب و با رعایت مفاد قانونی در این زمینه حتما اطلاع رسانی خواهم کرد .

کاتالوگ چهاردهمین حراج تهران این روزها منتشر شده است و از شما یک اثر با برآورد قیمت ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان در آن ارائه شده، از این اثر برای مان بگویید، مجموعه ایران چیست، جالب است این کار برای دومین بار است در حراج تهران عرضه می شود

وکیلی: بله اثری از من ، از مجموعه‌ی “ ایران “ در ابعاد ۲۰۰x ۲۰۰ سانتیمتر ، ترکیب مواد روی بوم ، تاریخ امضای اثر ۱۳۹۴ ، که در سال ۹۵ هم در حراج تهران ارائه شده بود ، امسال دوباره در کاتالوگ حراج هست و قرارست در چهاردهمین حراج تهران ارائه بشود . این اثر در همان سال به فروش رفت و من مالک آن نیستم و مالک اثر ، کار را به حراج ارائه داده‌اند ، به طبع حضور این اثر مستقیما به من مربوط نمی‌شود ، اما در کل فروش رفتن آن با قیمت مناسب در حراج تهران ، بر مارکت و بازار آثار من هم قطعا اثرگذار خواهد بود .