۴۰نقاش زن و شب یلدا غیر کلیشه ای در گالری آوای هنر

نمایشگاه گروهی آبرنگ «یلدای من از دریچه‌ای نو» هم‌زمان با شب یلدا در گالری آوای هنر به تماشا است

ایران آرت:  .هنرمندان حاضر تلاش کرده اند از منظرهای غیر کلیشه ای یلدای امسال را روایت کنند؛ از سفره های کم رونق شده یلدای مردم تا اهمیت سنت ها و گسست نسل ها. این نمایشگاه حاصل هنرمندی بهمن نیکو و ۴۰ هنرجوی ایشان است.

در این نمایشگاه یک اثر از بهمن نیکو هم با محوریت یلدا در نمایشگاه وجود داشت که همان ساعات ابتدایی افتتاحیه به فروش رفت. این اثر کاسه شکسته‌ای را به تصویر می‌کشید که انارها از آن بیرون ریخته و پراکنده شده‌اند.

بهمن نیکو، هنرمند نقاش درباره این اثرش گفت: «خیلی از نوستالژی‌های ما در حال فراموشی است و من سعی داشتم با شکستگی کاسه انار و پراکندگی‌های انارها این موضوع را به تصویر بکشم. ظرفی که شکسته است نمادی از نوستالژی‌های یلداست و شکستن آن حکایت از فراموشی نوستالژی‌ها دارد. نمی‌خواهم بگویم که یلدا این روزها کمرنگ شده است، اما نوستالژی‌های ما کم کم رو به فراموشی می‌روند و من می‌خواستم که شکستن کاسه تلنگری باشد که به ما هشدار بدهد باید به فکر سنت‌ها و میراث‌مان باشیم.»

او در ادامه توضیح داد: «ما از سال گذشته که یلدا را سپری کردیم این ایده به ذهن‌مان رسید چنین نمایشگاهی برگزار کنیم و الان کمتر از یک سال است که بچه‌ها روی این موضوع کار کرده‌اند و همه هم سعی خودشان را انجام داده‌اند که متنوع و بدون موضوعات کلیشه‌ای کار کنند. من هم برای اینکه همراهی با بچه‌ها داشته باشم یک اثر در نمایشگاه ارائه کردم البته چند اثر هم از کارهای گذشته‌ام بود که با نمایشگاه همراه شد.»

او در پاسخ به این سوال که چرا معمولا نمایشگاه‌هایتان را موضوعی انتخاب می‌کنید گفت: « به این خاطر که برای من ایده و موضوع نقاشی بسیار مهم است؛ به همین خاطر وقتی هدف را مشخص می‌کنیم در نتیجه بچه‌ها می‌دانند که باید در یک چارچوب ذهنی فعالیت کنند، بنابراین پراکنده و بی‌هدف کار نمی‌کنند. این بار هم یلدا را انتخاب کردیم چون این یک مناسبت کاملا شرقی و ایرانی است و از عناصر سنتی و نوستالژیک می‌توان برای آن استفاده کرد و الان هم نمایشگاه تقریبا همانگونه است که فکر می‌کردم؛ چون ما کمی از کلیشه‌ها فاصله گرفتیم. وقتی صحبت از یلدا می‌شود بلافاصله انار، ترمه، حافظ، شمع و گلدون به ذهن می‌رسد اما ما خواستیم کمی از این فضا فاصله بگیریم و بچه‌ها با ایده‌های خودشان بتوانند موضوعات دیگری را خلق کنند.»

او در رابطه با کار هنرجویان نیز گفت: «شاید نظرم صد در صد نباشد اما هرشخص با توانایی خودش توانسته است کار را به سرانجام برساند و این من را راضی می‌کند تا کارش را به نمایشگاه بیاورم.»

نقاشی‌های زیادی روی دیوارهای گالری آواری هنر خودنمایی می‌کنند. نقاشی‌هایی در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف و متنوع. حتی برخی از هنرجویان دو یا چند اثر به نمایشگاه آورده‌اند.

اثری از سرمه نیکو جزو اولین نقاشی‌هایی است که بر دیوار نمایشگاه رخ‌نمایی می‌کند، اثری که سه انار در وسط آن قرار گرفته و اطراف آن با حروف مختلف الف، بای فارسی که با خطی خوش نوشته شده تزئین شده است. این حروف با رنگ مشکی و قرمز در تصویر خودنمایی می‌کنند و در واقع نشان از اصالت یلدا دارد و تصویر به ما نشان می‌دهد که هر چه امروز داریم ریشه در فرهنگ‌ها و سنت‌های ما دارد.

غزاله سید صالحی، اثری ارائه داده که نشان می‌دهد اناری بر یک درخت آویزان است و برف روی آن نشسته که سرمای زمستان را به خوبی از نقاشی حس می‌کنید. در واقع تصویر نشان می‌دهد که اگر دیر بجنبیم و برای میوه فرهنگ‌مان که حالا رسیده و تازه است را از درخت نچینیم، حتما سرمازده خواهد شد و از بین خواهد رفت. نقاشی دیگری هم از سید صالحی در نمایشگاه وجود دارد که یک فضای کاما نوستالژیک را به تصویر کشیده است و در آن یک فال حافظ، تسبیح و دو انار روی یک تکه گلیم قرار دارند و اطراف آن گلیم را برف احاطه کرده است و حتی برف بر قسمت‌هایی از فال حافظ و انار نیز نشسته است. در کنار همه اینها برگ‌های خزان‌زده پائیزی هم در گوشه و کنار تصویر رخ‌نمایی می‌کنند. در واقع به نظر می‌رسد نقاش سعی داشته بیننده را به سمت سنت‌هایی که کمرنگ شده‌اند سوق بدهد.

مهسا غفاری تابلویی به تصویر کشیده که در آن دستی اناری را تعارف می‌کند این اثر که حس نوستالژی را به خوبی ارائه کرده، دست یک سالمند را پیش روی مخاطب گذاشته تا نشان دهد چه مهرورزی و مهربانی در فرهنگ و سنت ما ریشه دارد. از طرف دیگر آن دست یک حس نوستالژی را در بیننده زنده می‌کند که نشان از یلداهای گذشته و خانه مادر بزرگ‌ها دارد.

مریم کریم‌زاده تصویری را نقش کرده که در آن یلدا مثل پرده شب به نمایش کشیده شده است و دستی این پرده شب را کنار می‌زند و پشت آن پنجره‌ای قرار دارد که برف و سرمای زمستان را نشان می‌دهد و در گوشه‌ای از تصویر هم کاسه‌ای پر از انار رخ‌نمایی می‌کند. اثر دیگری هم از این نقاش در نمایشگاه وجود دارد که در آن در چوبی یک خانه قدیمی با همان رنگ و شکل نوستالژیک به چشم می‌خورد که در دیوارهای کاهگلی قرار گرفته‌اند. در وسط در قدیمی دو دست که شبیه به دستان سالمند است و حکایت از دست‌های مادر بزرگان و محبت آن‌ها دارد در حالی که چندین انار در دست گرفته است خودنمایی می‌کند. از کنار دستان هم برگ‌های خزان زده پائیزی روی زمین می‌ریزد و نقاش با این کار سعی دارد مهرورزی در یلدا و از طرف دیگر فراموشی سنت‌ها را به نمایش بگذارد.

اثر دیگری هم از این نقاش وجود دارد که یک زن سالمند را نشان می‌دهد که نحوه لباس پوشیدنش نشان می‌دهد که مربوط به یکی از شهرهای شمالی کشور است، او در حالی که ظرف پر از انار در کنارش قرار گرفته است چشم انتظار نشسته تا عزیزانش به دیدنش بیایند.

مهسا دادفر از دیگر نقاشانی است که اثرش را در این نمایشگاه می‌توان دید. او در یک تصویر نقشی از یک هندوانه متلاشی شده را کشیده است و با این کار سعی داشته نشان دهد تا چه اندازه سنت‌ها و فرهنگ‌مان در حال از بین رفتن هستند. در گوشه‌ای از تصویر هم با همان رنگ‌هایی که هندوانه را به تصویر کشیده‌اند، «یلدا» نوشته شده است.

آناهیتا کریمی هم از جمله هنرمندانی است که اثرش در این نمایشگاه به چشم می‌خورد. در اثر او یک نقش از فردوسی دیده می‌شود که کتاب شاهنامه آن در کنارش قرار گرفته است، یک ماه تابان در آسمان قرار دارد که دور آن نوشته شده است «شب اورمزد آمد از ماه دی» آسمان هم زمستان را به نمایش گذاشته است. در واقع این تصویر اصالت سنت‌های دیرینه ما را به تصویر کشیده است و نشان می‌دهد سنت‌های ما تا چه اندازه قدمت دارند.

منصوره ناصری، پنجره‌ای را به تصویر کشیده است که در پشت آن یک نفر کیسه‌ای پر از انار را به فرد دیگری می‌دهد، در واقع تصویر نشان می‌دهد که در سنت‌های دیرینه ما تا چه اندازه مهرورزی و محبت وجود دارد.

مریم شیجونی در یک تابلو نقش‌های اسطوره‌ای و قدیمی کشورمان را به تصویر کشیده است که همه آن‌ها گرد یک انار ایستاده‌اند. نقش‌هایی از رستم، اسفندیار، آرش کمانگیر، شیر، ببر و خیلی تصاویر اسطوره‌ای دیگر در این تابلو به چشم می‌خورند و در گوشه‌ای از تصویر هم در حالی که فردوسی کتاب شاهنامه‌ای در دست دارد به تصاویر اسطوره‌ای نگاه می‌کند. انار هم در این نقاشی یادآور یلدا است که همه تصاویر اسطوره‌ای گرد آن جمع شده‌اند. در واقع این تصویر حکایت از قدمت و اصالت مناسبت‌هایی مثل یلدا دارد.

نژلا پناهی یک کتاب شاهنامه فردوسی را به تصویر کشیده است در حالی که رستم با اسبش روی آن ایستاده و نیزه‌ای را رو به آسمان گرفته است، نیزه در داخل اناری که در آسمان قرار دارد فرورفته و از انار نوری به بیرون تابیده که همه فضای اطراف رستم را روشن کرده است. در واقع نقاش سعی دارد این موضوع را به تصویر بکشد که تنها با تکیه بر اصالت‌مان است که می‌توانیم فرهنگ‌مان را زنده نگه داریم. انار استعاره از یلدا دارد که در تصویر یک اژدهای بزرگ سیاه رنگ آن را در برگرفته است. این نشان می‌دهد که اژدهای بزرگ فراموشی، فرهنگ‌های قدیمی ما را فرا گرفته است و اگر ما به سنت‌ها بر نگردیم بی‌ریشگی فرهنگی ما را فرا خواهد گرفت.

دریا آذری دو دست را به تصویر کشیده که یکی از دست‌ها اناری در دست دارد و به فرد دیگر تعارف می‌کند. این نشان می‌دهد که مراسم سنتی ما تا چه اندازه به فرهنگ مهرورزی تاکید داشته است، مخصوصا شب یلدا که حکایت از مهربانی به خانواده و دیگران دارد.

نازنین عباسی چند انار را به تصویر کشیده که شکسته شده‌اند و دانه‌های آن همراه با آب انار به سمت پایین تصویر سرازیر شده است و در آنجا حروف الف، بای زبان فارسی را تشکیل داده‌اند و تبدیل به شعر و نگاره شده‌اند. در واقع نقاش سعی دارد این موضوع را به نمایش بگذارد که آن‌چه که ما امروز در فرهنگ‌مان داریم بر گرفته از سنت‌های‌مان است و اگر امروز به اصالت فرهنگی و تاریخی‌مان افتخار می‌کنیم به دلیل وجود سنت‌های قدیمی و با ریشه‌ای است که از زمان قدیم برای ما باقی مانده است.

این هنرمند اثر دیگری هم در نمایشگاه دارد که قابی از زمستان را به تصویر کشیده است، در حالی که یک قاب دیگر در قاب نقاشی‌اش خودنمایی می‌کند و برگ‌های خزان زده در اطراف آن به چشم می‌خورند و سه خرمالو هم در بالای تصویر قرار دارند. این نقاشی پایان پاییز و آمدن زمستان را به تصویر کشیده که لحظه الحاق آخرین دقایق پاییزی با اولین دقایق طولانی‌ترین شب سال را رقم می‌زند.

منصوره ناصری تابلویی از یک زن را به ارائه داده که تنها قسمتی از چهره‌اش در تصویر قرار دارد. در حالی که چند شاخه گل نرگس، یک کتاب حافظ و یک کیسه انار در دست دارد و لبخند می‌زند. در واقع نقاش سعی دارد با به تصویر کشیدن گل نرگس و انار و کتاب حافظ بر رسوم قدیمی که همچنان در حال اجرا است تاکید داشته باشد و آن‌ها را در چشم بیننده پررنگ‌تر جلوه دهد چون دقیقا همین‌ها است که لبخند را به لب‌های خانواده می‌آورد.

فاطمه عارف نظری تصویری از انار روی یک شاخه درخت را کشیده است . انارهای رسیده‌ای که در فصل پاییز از شاخه‌های درخت آویزان هستند و منتظرند تا دستی آن‌ها را بچیند قبل از اینکه سرما امان‌شان را بگیرد. این نشان می‌دهد که همه از مدت‌ها قبل منتظرند تا یلدا بیاید و با آن به استقبال زمستان بروند.

آذین شاهی هم تصویری از یک بازار روز را کشیده است که به مناسبت شب یلدا و در گوشه و کنار آن میوه‌های رنگی مثل هندوانه و انار به فروش می‌رسد اما بازار کم رونق است و افراد کمی به آن مراجعه کرده‌اند. به نظر می‌رسد هنرمند با این تصویر وضعیت امروز جامعه را که سبب شده تا سفره یلدای خیلی‌ها کم رونق شود را به تصویر کشیده.

فرزانه کریم یک سماور ذغالی در حالی که اناری روی آن قرار گرفته و در ظرف دیگری هم انارهای کوچک و بزرگ خودنمایی می‌کنند به تصویر کشیده است. سماور روی طرحی از بوته جغه قرار گرفته است و به طور کلی تصویر یک حس نوستالژی را به تصویر کشیده است. مریم مهدی‌پورهم یک انار و یک آسمان زمستانی را به تصویر کشیده است در حالی که ماه در بالای آسمان رخ نمایی می‌کند و انار یک گردنبند با نقش‌های قدیمی دور گردن دارد. در واقع هنرمند با این طرح صلابت و اصالت یلدا را به نمایش گذاشته است.

فرشته احرابی‌فرد هم کاشی‌هایی با طرح و نگار قدیمی را به تصویر کشیده که گوشه‌ای از تصویر، دختری با چهره نوستالژیک زن در طرح‌ها و نقش‌های قدیمی، نشسته است و در حالی که یک کوزه آب و ظرف پر از انار کنارش قرار دارد به دور دست‌ها نگاه می‌کند. هنرمند در این تصویر سعی داشته تا اصالت یلدا را به تصویر بکشد.

ستاره غلامی تصویر یک چشم را به نمایش گذاشته است که در حال دیدن یک انار است. انار در دید این فرد خورد شده و روی زمین ریخته شده است. در واقع هنرمند با این طرح نشان می‌دهد که همه ما لحظه به لحظه شاهد و ناظر از بین رفتن و فرو پاشی سنت‌ها و فرهنگ‌های اصیل کشورمان هستیم.

شهناز سلیم‌زاده با یک پس زمینه آبی رنگ که یلدا روی آن نوشته شده است چند قاشق را به تصویر کشیده است. بعضی از قاشق‌ها بزرگ و بعضی دیگر کوچک هستند و بعضی از قاشق‌ها پر از انار هستند و در بعضی از قاشق‌ها تعداد کمی انار وجود دارد و در یک قاشق نیز هیچ اناری وجود ندارد. در واقع نقاش با این طرح، هنرمندانه نابه سامانی‌های اجتماعی و اقتصادی، شکاف‌های طبقاتی و فقر را به تصویر کشیده است و نشان می‌دهد این موضوع حتی در مناسبت‌هایی مثل یلدا هم تاثیرگذار است.

مهرنوش اولیائی یک کتاب، یک عینک، چند انار باز شده و یک ساعت را به تصویر کشیده است. در واقع انتظار را به خوبی می‌توان با دیدن این تصویر حس کرد، هنرمند سعی داشته است با چنین چیدمانی انتظار برای رسیده به یلدا را به تصویر بکشد.

شیما سوادکوهی طرحی از یک صندلی را در حالی که پشتش یک پنجره قرار دارد و نشان می‌دهد بیرون از فضای خانه هوا برفی است به تصویر کشیده است. کتی از دسته صندلی آویزان است که در آن یک روزنامه قرار دارد و روی روزنامه نوشته شده است «شب یلدا»؛ در واقع هنرمند با چنین طرحی سعی داشته نشان دهد که یلدا کم کم تنها به یک عنوان و اسم تبدیل شده است و خیلی از سنت‌های آن کم کم به فراموشی سپرده شده است. یک انار هم در تصویر دیده می‌شود که روی زمین افتاده و شکسته است و این حکایت از همان موضوع فراموشی سنت‌های قدیمی دارد.

آرزو خجسته‌فر تصویری را نشان می‌دهد که دستی به سوی یک در قدیمی و رنگ و رو رفته دراز شده و اناری را تصویر می‌کند که حکایت از مهربانی و مهرورزی در مناسبت‌های سنتی‌مان دارد چون مهربانی در تک تک آئین و رسومات قدیمی ما رسوخ کرده و وجود دارد. آرزو همدانی نیز طرحی از قدیم را به تصویر کشیده است. مردی که با لباس‌های قدیمی گوشه‌ای نشسته و یک ظرف پر از انار را در دست گرفته است. هنرمند سعی دارد قدمت این مناسبت را به نمایش بگذارد.

صفیه وزیری در حالی که یک پنجره و یک صندوقچه قدیمی که با گل تزئین را به نمایش گذاشته است نشان می‌دهد که ظرفی پر از انار روی صندوقچه قرار دارد و با این طرح نیز حکایت از اصالت یلدا دارد.

زهرا مشایخی در اثرش نشان داده که مردی در حالی که یک انگشتر سبز و یک تسبیح چوبی در دست دارد ظرفی پر انار را در دست گرفته است. در واقع او سنبل یلدا را انار معرفی کرده است. اثر دیگری هم از او در نمایشگاه وجود دارد که نقشه‌ای از ایران است و در کنار آن یک انار به تصویر کشیده که نصف شده و دانه‌هایی از انار پائین ریخته است.

نازنین خوش لهجه هم طرحی از انار کشیده است که سیاه است و مقبره کوروش در کنار طرحی از تخت جمشید در آن قرار گرفته است و بر اصالت این مناسبت باستانی تاکید دارد.

ویدا مهدی‌زاده هم یک رادیو قدیمی، یک خانه قدیمی و یک دسته گل را به تصویر کشیده است که نشان از اصالت و قدیمی بودن یلدا دارد و نشان می‌دهد که از دیرباز تاکنون مناسبت یلدا در کشورمان وجود داشته است.

شیرین مختاران طرحی از یک زن با لباس قدیمی ارائه داده که یک قاچ از هندوانه در دست دارد و آن را تعارف می‌کند و بر موضوع دست و دلبازی و مهربانی زن‌های ایرانی تاکید کرده است.

ستاره غلامی طرحی از یک سفره یلدا در حالی که دست یک زن سالمند در بشقابی پر از انگور است و دست جوانی چای را در استکان‌های کمر باریک همراه با نبات به او تعارف می‌کند به تصویر کشیده است. عکس‌های قدیمی هم از یک زن در وسط سفره یلدا خودنمایی می‌کند. در واقع این اثر تقارن بین دو نسل را نشان می‌دهد که یلدا این دو نسل را به هم پیوند می‌زند.

پریسا اصغری هم تابلویی را به نمایش گذاشته است که دانه‌های داخل ساعت شنی انار است و دستی از بالای ساعت شنی، انارها را به داخل آن می‌ریزد. در واقع این اثر نشان می‌دهد هر یلدایی که می‌آید عمر انسان است که سپری می‌شود.

همچنین در این نمایشگاه آثاری از مینا امیری، معصومه پناهی، خورشید حجازی، شیرین حکیم، مریم خلدانی، رومینا سرابی، نفیسه سیدصالحی، شکوفه فلاحی،لادن مشیرفاطمی، مریم نوربهبهانی، نزهت نوذری و ترمه نیکو به تماشا است.

نمایشگاه یلدای من تا نهم دی ماه همه روزه از ساعت چهار تا هفت بعد از ظهر در گالری آوای هنر به نشانی خیابان شهید فیاضی (فرشته)، خیابان بوسنی هرزگوین، بن بست پناهی، پلاک یک دایر است.