مشکلات تهران در حوزه دیوارنگاری تا پیدا نشدن مکان برای باغ مجسمه / روایت سید مجتبی موسوی از معضلات هنرهای شهری
نشست هم‌اندیشی با موضوع هنرهای شهری در تهران با حضور معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهرداری تهران و جمعی از خبرنگاران برگزار شد.
ایران آرت: در حاشیه برگزاری دومین سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر ایران که 10 تا 17 تیر در عمارت عین‌الدوله برگزار می‌شود، نشست هم‌اندیشی با موضوع هنرهای شهری در تهران، با حضور سید مجتبی موسوی معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهرداری تهران و جمعی از خبرنگاران تخصصی هنر برگزار شد.
موسوی درباره سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر ایران گفت: نخستین دوره این سمپوزیوم سال گذشته با موضوع شاعران معاصر در انجمن شاعران برگزار شد و چهره 15 شاعر معاصر ساخته و در همان محل نصب شد. امسال تعداد زیادی از هنرمندان برای شرکت در این سمپوزیوم ثبت نام کردند که 26 مجسمه‌ساز انتخاب شدند و هر کدام از آنها پرتره یک هنرمند معاصر را می‌سازد. برای انتخاب این هنرمندان با انجمن‌های هنری و نهادهای مختلف مذاکره کرده و از آنها خواستیم شخصیت‌های مورد نظر خود را به ما معرفی کنند. ما همه این نظرات را با هم تجمیع کرده و از میان افرادی که قبلا سردیس آنها ساخته نشده بود، سعی کردیم چند چهره شاخص در رشته‌های گرافیک، نقاشی، معماری، سینما، موسیقی، تئاتر و... را انتخاب کنیم. اختتامیه این سمپوزیوم روز 17 تیر برگزار می‌شود و پس از آن قالب‌گیری و تبدیل طرح‌ها به مصالح مناسب نصب در شهر انجام می‌شود. هنوز محلی برای نصب این مجسمه‌ها در نظر گرفته نشده است اما علاقه‌مند هستیم که همه آنها در یک محل نصب‌شده و یک باغ مجسمه پرتره هنرمندان معاصر شکل بگیرد.
در ادامه این جلسه موسوی شنونده نظرات خبرنگاران درباره هنرهای شهری و نمونه‌های مختلف آن در شهر تهران بود و به سوالات آنها پاسخ داد. او درباره مجسمه‌های شهری گفت: در زمینه مجسمه‌سازی شهری چندین سمپوزیوم از سالها پیش تعریف کردیم و در این راستا ۸ دوره سمپوزیوم مجسمه‌سازی شهری برگزار شده است که نمونه آن در سراسر دنیا وجود دارد. متریال این آثار سنگ است و در دوره هایی، این سمپوزیوم با آهن و چوب نیز برگزار شد. قصد داریم دوره نهم آن را هم به صورت بین‌المللی در سال ۹۸ برگزار کنیم. همچنین ۴ دوره سمپوزیوم با موضوع شهدا و دفاع مقدس داشتیم که ۳ دوره اول آن به ساخت پرتره شهدای شاخص اختصاص داشت.
موسوی افزود: در زمینه نقاشی دیواری به شیوه‌های مختلف کار می‌شود و در بخشی از آن فراخوانی اعلام می‌شود که هنرمندان بتوانند در رویدادها مشارکت کنند. در کنار آن دوسالانه دیوارنگاری شهری تهران در ۴ دوره برگزار شده و دوره پنجم آن هم در حال برنامه‌ریزی است و امیدواریم نیمه دوم امسال این اتفاق رخ دهد.
موسوی ادامه داد: در زمینه دیوارنگاری برای اولین بار از ۲ هنرمند استرالیایی دعوت کردیم تا بر یکی از دیوارهای تهران نقاشی کنند. این کار در همکاری شهرداری تهران و سفارت استرالیا شکل گرفت و مذاکراتی هم با برزیل شده است تا بار دیگر چنین اتفاقی رخ دهد.
او با اشاره به دوسالانه مجسمه‌سازی شهری تهران که ۶ دوره از آن برگزار شده است، گفت: مجموعه این اتفاقات جز اینکه باعث فرهنگ‌سازی می‌شود، از نظر توسعه‌ای امکان حضور و معرفی هنرمندان جدید به عرصه هنر شهری را فراهم می‌کند. اما اصراری نیست که همه این طرح‌ها در تهران اجرا شوند و بسیاری از اوقات این طرح‌ها و هنرمندان را به شهرهای متقاضی معرفی می‌کنیم. مجموعه این اتفاقات یک خروجی دارد که آن اجرای آثار هنری در تهران است. شهری که هم باید الگوی هنری برای شهرهای دیگر کشور باشد، هم جاذبه گردشگری داشته باشد و هم فرصت کار برای هنرمندان تهرانی فراهم شود. با این اقدامات سعی می‌کنیم بخشی از این نیازها را برطرف کنیم. در کنار آنها باید کارهای اطلاع‌رسانی، آموزشی، نیازسنجی و... هم انجام دهیم تا کیفیت کار را بالا ببریم که در نهایت منجر به ارتقای کیفیت شهرمان خواهد شد.
او درباره دیوارنگاری پرتره شهدا گفت: از ابتدای انقلاب ارگان‌های متعددی چهره شهدا را بر دیوارهای شهر نقاشی می‌کردند، در حالی که از بسیاری از این شهدا تصویر مناسبی وجود نداشته و در نتیجه یک عکس پرسنلی قدیمی در ابعاد بزرگ روی دیوار نقاشی می‌شد. این کار به جای آنکه تجلیلی از شهدا باشد تصویر نامناسبی از آنها را ارائه می‌دهد. در سالهای اخیر تلاش کردیم روحیه کارها و تیپ طراحی آنها عوض شود و جلسات متعددی با هنرمندان گذاشتیم تا مشخص شود اگر می‌خواهیم چهره‌ای از یک شهید کار کنیم، باید تصویری باشد که هم روی مردم تاثیربگذارد و هم یادمان شهید باشد و در عین حال تاثیر زیبایی‌شناسی در محیط داشته باشد.
موسوی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در این که تهران در حوزه دیوارنگاری مشکلات فراوانی دارد شکی نیست. اما در این زمینه پروژه‌هایی مانند اجرای آثار نقاشی پیشگامان هنر ایران در سالهای اخیر انجام شده که اقدام خیلی خوبی است. در موضوع تخم‌مرغ‌های رنگی اگرچه عده‌ای میگویند تکراری شده است اما هنرمندان و مردم استقبال زیادی از آن می‌کندد. سال گذشته ۱۶۰۰ هنرمند متقاضی شرکت در این بخش بودند که بیش از ۴۰۰ نفر توانستند در آن شرکت کنند و سهمی از آن هم به دانشجویان هنر اختصاص دارد.
معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهرداری تهران افزود: توسعه شتاب‌زده شهرها باعث شده علیرغم گستردگی شهری مثل تهران، دسترسی به محل مناسب برای نصب مجسمه نداشته باشیم. ما فضایی که وسیع، خلوت و مناسب دیده شدن مجسمه باشد و اثر هنری بتواند تاثیر خود را بر مخاطب بگذارد نداریم.
موسوی افزود: چند پارک مجسمه در تهران وجود دارد اما در زمینه باِغ مجسمه که سالها است پیگیر آن هستیم هنوز موفقیتی نداشتیم، چون محل وسیعی که دسترسی مردم هم به آن راحت باشد در شهر پیدا نکردیم. در صورتی که چنین باغی ایجاد شود قصد داریم ساختمانی در آن بسازیم که به موزه تبدیل شود و مجسمه‌های شهری مانند فردوسی، امیرکبیر و... را به این موزه منتقل کنیم تا بیش از این آسیب نبینند و به جای آنها نسخه کپی را در شهر قرار دهیم.
گفتنی است در دومین سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر ایران سردیس افرادی مانند پرویز تناولی، پرویز کلانتری، محمدعلی کشاورز، سید هادی میرمیران، غلامحسین بنان، جمیله شیخی، سید حسن میرخانی، مجید انتظامی، محمد بهرامی، هادی شفاعییه و... ساخته می‌شود.
