زن در مجسمه‌های تخریب تا خواب‌گردی‌های یک شب‌گرد / گالری‌گردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به نمایشگاه‌های گالری دیلمان، ساربان، آ و کلاهدوزان سرزدیم.
ایران آرت: نمایشگاه آثار سیمین اکرامی با عنوان «تخریب» در گالری دیلمان، نمایشگاه نقاشی احمد وکیلی با عنوان «انعکاس ذهن» در گالری ساربان، نمایشگاه نقاشی هاجر رهگذر با عنوان «ماضی مطلق» در گالری آ و نمایشگاه گروهی آثار هنرمندان معاصر با عنوان «در جستجوی خود» در گالری کلاهدوزان سوژه‌های این هفتۀ گالری‌گردی ایران آرت هستند.
تاریخ تخریب
«تخریب» عنوان جدیدترین نمایشگاه مجسمه‌های سیمین اکرامی است. این نمایشگاه در گالری دیلمان به ارائه آثار فلزی اکرامی پرداخته است. اکرامی پیش از این آثار حجمی بسیاری را به سفارش مراکز و سازمان‌های مختلف ساخته است؛ ماکت آرم پست مکانیزۀ شیراز 1370، مجسمۀ آرم نوسازی شهر تهران 1372، ساخت مجسمۀ زمین بر اساس نقشۀ ابوریحان بیرونی از کرۀ زمین جهت نصب در پاویون هیئت دولت در فرودگاه مهرآباد 1373، ساخت چهار مجسمه سنگی در پارک جمشیدیه تهران 1381، هفت پرنده سنگی، باغ خانه هنرمندان ایران 1382، مجسمه زمین نصب در پارک گفتگو تهران و شرکت در نمایشگاه‌های گروهی و انفرادی در داخل و خارج از کشور، از جمله فعالیت‌های حرفه‌ای این هنرمند مجسمه‌ساز محسوب می‌شوند.
اکرامی از سال 1366 کار مجسمه‌‌سازی را به طور حرفه‌ای آغاز کرد و با مواد گوناگونی مانند چوب، گچ، سنگ، فلز و غیره کار کرده است. اکرامی علاقه خاصی به ساخت مجسمه‌هایی بر اساس نقشه‌های قدیمی جغرافی‌دانان و ریاضی‌دانان ایرانی دارد، مانند پرترۀ «خوارزمی» و مجسمۀ «خلیج فارس» بر اساس نقشه ابواسحاق استخری در عسلویه.
او در کنار آثار سفارشی به تولید آثاری پرداخته است که در بیشتر موارد به موضوع زن می‌پردازند، برای اکرامی زن از آن دست موضوعاتی است که بسیار پیچیده و وسیع است، بارها خواسته زن را از آثارش کنار بگذارد اما هربار متوجه شده که این موضوع هنوز به درستی از سوی او کشف و بیان نشده است.
تخریب نیز اغلب سردیس و تندیس فلزی زنانی است که رو به تخریب و از دست رفتن هستند. پرتره‌هایی که بخش‌هایی از آن از بین رفته و بدن‌هایی از هم گسیخته و رو به تباهی. او به خوبی زنان را در بدن‌هایی تخریب شده مجسم کرده است که البته این احجام به یکباره متلاشی نشده‌اند بلکه در زیر بار سنگین تاریخ جنسیت‌گرای جهان رو به تباهی رفته‌اند، تاریخی که توسط مردان و برای مردان نوشته شده است. مجسمه‌های اکرامی نمایانگر زنان تاریخ است که در طول دوران برای حفظ موقعیت و حیات و بقا همیشه به مبارزه پرداخته‌اند و شاید زیر بار فشار مبارزات بخش‌هایی از هستی خود را از دست داده‌اند اما هنوز هستند و حضور دارند.
در نمایشگاه اکرامی در قسمت ورودی تصاویری از آثار کار شده توسط او در سال‌های گذشته بر روی دیوار نصب و به نمایش گذاشته شده است که برای شناخت بیشتر هنرمند از سوی مخاطب می‌تواند بسیار مفید باشد.
نمایشگاه آثار سیمین اکرامی با عنوان «تخریب» تا 28 آذر در گالری دیلمان ادامه دارد. گالری دیلمان در خیابان شریعتی، بالاتر از ظفر، خیابان پورمشکانی (کودکان غزه)، شمارۀ 50 واقع شده است.
فیگوراسیون طبیعت
گالری ساربان این روزها میزبان آثار احمد وکیلی است. وکیلی اغلب با فیگورهایی زبردستانه و اساطیری شناخته می‌شود، اما در نمایشگاه جدیدش با عنوان «انعکاس ذهن» او به طبیعت پرداخته است. طبیعتی که غالباً واقعگرا نیست و پیرو ذهن و تکنیک خاص اوست. زروان روح‌بخشان در بخشی از بیانیۀ نمایشگاه وکیلی آورده است؛ «وکیلی طراح و نقاش است که اغلب، پیکرهایی اساطیری در فضاهای نمادین را به تصویر کشیده است. این در حالی است که دغدغۀ طبیعت و نسبت نقاش با آن، همواره در آثار وی به چشم می‌خورد. احمد وکیلی طی دو سال گذشته با تمرکز بر طبیعت، به نحوی کوشیده با طبیعت گفت‌وگویی برقرار کند. در همین روند با مطالعه و تمرین آن در نقاشی، به ترکیبی از پیکرهای انسانی و مناظر و عناصر طبیعت رسیده است که توأمان فضای بصری بیانگر و انتزاعی را در برابر دیدگان بیننده قرار می‌دهد. چنان که گاه درخت و کوه از انسان در آثار وی دشوار می‌نماید. ...»
حقیقتاً گاهی درخت‌های نقاشی‌های «انعکاس ذهن» به مثابۀ انسانی خوش حالت با تنی تنومند به نظر می‌رسد البته این تا حدودی قابل پیش بینی است که هنرمندی همچون وکیلی که سال‌ها به طراحی فیگور و نقاشی فیگوراسیون اساطیری پرداخته است در ترسیم هر ابژه‌ای با هر موضوعی شیوۀ دست او در خط کشیدن و طراحی تکرار و تداوم یابد.
وکیلی هنرمند معاصر که از شاگردان هانیبال الخاص بوده است از استادان صاحب نام دانشگاهی نیز محسوب می‌شود. او سال‌های زیادی را پر از کار و تلاش در مسیری حرفه‌ای پشت سر گذاشته است و امروز پس از گذر از این دوران به سبک و سیاقی خاص رسیده است که در طراح، نقاشی و همچنین چاپ‌های دستی او به چشم می‌خورد. در «انعکاس ذهن» با طبیعتی منعکس شده از ذهن این هنرمند مواجه می‌شویم که شاید برای برخی از آنها نتوان مصداقی در جهان واقعیت پیدا کرد.
نمایشگاه آثار احمد وکیلی با عنوان «تخریب» تا 26 آذر در گالری ساربان ادامه دارد. گالری ساربان در خیابان سهروردی شمالی، هویزۀ غربی، نبش خیابان شهید یوسفی، پلاک 130 قرار دارد.
خواب‌گردی‌های یک شب‌گرد
شاید خواب‌گردی و رویاپردازی از سوی سورئالیست‌ها مورد توجه قرار گرفت. آنها تصویر خواب‌ها و رویاها را در نقاشی‌های‌شان به تصویر می‌کشیدند. نقاشی‌های هاجر رهگذر با عنوان «ماضی مطلق» در گالری آ به تصویر خواب‌ها و ضمیرناخودآگاه او می‌پردازد. او در بیانیه نمایشگاه‌ش می‌گوید: «... مادرجون روزها روی صندلی زیر درخت می‌نشست و به آب حوض نگاه می‌کرد و منتظر اذان می‌ماند. همه ما در بخشی از این خانه خاطره داشتیم. همه عروسی‌ها در این خانه برگزار شد. همه آن عکس‌ها زیر آن درخت انجیر گرفته شد. من چیزی یادم نمی‌آید؛ اما همه این روزها را در خواب دیدم. یک خواب همیشگی؛ یک دختر ده ساله در یک پیرهن بلند گل‌دار که بزرگ‌تر از خودش است، با موهای بلند باز شده، گوش‌های ایستاده و همه این اتفاقات را نگاه می‌کند. ...»
رهگذر از حیاطی می‌گوید که در خواب دیده است و مکانی را نقاشی می‌کند که مصداق بیرونی ندارد. نقاشی‌های او در سایزهای کوچک به خواب‌های کودکانه می‌پردازد. مکان یا زمان مشخصی در اثار او مشهود نیست او در این آثار به ترسیم سوژه‌هایی رویایی در مکان‌هایی بی‌شکل و بی‌هویت می‌پردازد و رهگذر، هویتی به آنها می‌بخشد که تنها از آن اوست.
اغلب فضاسازی‌های او در این نقاشی‌ها تخت و تک پلان است و در پس‌زمینۀ آثار عناصری برای هویت‌بخشی به این مکان‌های برآمده از ذهن نقاش دیده نمی‌شود. در این نقاشی‌ها دنیایی اغلب رنگارنگ دیده می‌شود، دنیایی شاد و پرهیاهو از نگاه دختربچه‌ای ده ساله که برخی از عناصر در ابعادی بسیار بزرگ با مقیاس دنیایی که در نگاه کودکان بزرگ به نظر می‌رسد، مانند درختی بلند قامت در یک فضای سبز که زنی با پیراهن قرمز زیر آن ایستاده است.
بیشتر آثار یادآور عکس‌های یادگاری دهۀ 60 در ایران است؛ عروس و داماد، چند زن و بچه در میان دشت سرسبز، بچه‌هایی که بازی می‌کنند، مردی که بر روی تکه سنگی بزرگ در مقابل دوربین عکاسی ژست گرفته است و زنانی که در کنار عروس می‌ایستند تا عکسی برای یادآوری خاطرات آن روز ثبت کنند. اغلب پرسوناژهای رهگذر به دوربین زل زده‌اند انگار که در رویاهای او همه به دنبال ژست گرفتن مقابل دوربین عکاسی هستند.
آثار رهگذر با توجه به این که مجسم کردن رویاهایی از سال‌های دور است، جزئیات کمی دارد و اغلب متشکل از لکه‌های رنگی و یا سیاه و سفید هستند که نشان‌دهندۀ خواب‌هایی شبح‌وار، نامفهوم و محو شونده هستند.
نمایشگاه آثار هاجر رهگذر با عنوان «ماضی مطلق» تا 26 آذر در گالری آ ادامه دارد. گالری آ در خیابان کریم‌خان، خیابان عضدی (آبان جنوبی)، کوچۀ ارشد، شمارۀ 7 قرار دارد.
کلکسیونی از هنرمندان معاصر
کلکسیونی از آثار هنرمندان نامدار معاصر در گالری تازه تأسیس کلاهدوزان در کنار هم به نمایش درآمدند. گالری کلاهدوزان در اولین نمایشگاه خود به نمایش آثار 13 هنرمند معاصر ایرانی پرداخت، این نمایشگاه که تحت عنوان «در جستجوی خود» مجموعه‌ای از آثار نقاشی، طراحی خط و دو اثر حجمی بود، دلیل انتخاب این آثار و نمایش آنها در کنار هم با توجه به آنچه در بیانیۀ نمایشگاه آمده است به کار گرفتن متن یا نشانه‌های ایرانی- اسلامی بوده است؛ «از میان هنرمندان معاصر ایرانی، برخی با استفاده از نگارگری، خوشنویسی و منابع اسلامی، آثاری را خلق کرده‌اند که در عین معاصر بودن، دارای رنگ و بوی ایرانی- اسلامی است و می‌توان دربارۀ آثارشان به درستی واژۀ «هویت ایرانی- اسلامی» را به کار برد یا به عبارت دیگر در زیبایی‌شناسی اینگونه آثار می‌توان شاخصه‌های هنر ایرانی دوران اسلامی را مشاهده کرد. ...»
به هر حال شروع فعالیت یک گالری با نمایش کلکسیونی از آثار معاصران هنر یک کشور پیش از این هم رخ داده و امری بعید نیست، اما اینکه قرار است پس از این گالری‌های تازه تأسیس چه هدفی را در پیش بگیرند باید زمان بگذرد تا این امر مشخص شود.
در نمایشگاه «در جستجوی خود» آثار نقاشی، نقاشی‌خط، مجسمه و خوشنویسی در کنار هم قرار گرفتند. این آثار متعلق به هنرمندان و پیشکسوتان هنر و برخی مکاتب هنری در ایران هستند، در مجموع 33 اثر در این نمایشگاه از محمد احصایی، نصرالله افجه‌ای، حجت امانی، یعقوب امدادیان، فرامرز پیلارام، مهدی حسینی، صادق تبریزی، مریم سالور، داوود قنبری، رضا مافی، حسین محجوبی، منوچهر نیازی، گیزلا وارگاسینایی به نمایش درآمده است.
در این نمایشگاه عبارت‌هایی از رزومۀ و موفقیت‌های این هنرمندان در زیر آثار در اندازه‌ای بزرگ نوشته شده است، از سویی به نظر می‌رسد این هنرمندان برای اهل فرهنگ به اندازه‌ای شناخته شده هستند که نیازی به معرفی و برجسته‌نمایی تک جمله‌ای نیست اما از سویی این امکان وجود دارد که این مجموعه قصد شناساندن بیشتر این هنرمندان را به مخاطبان گسترده‌تری داشته است.
نمایشگاه آثار هنرمندان معاصر با عنوان «در جستجوی خود» تا 23 آذر در گالری کلاهدوزان دایر است. گالری کلاهدوزان در خیابان دستگردی (ظفر)، خیابان دکتر مصدق (نفت شمالی)، نبش کوچۀ دهم، مجتمع سایا، طبقۀ دوم قرار دارد.
