ترس از فضاهای خصوصی تا کالبدشکافی درون / گالریگردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: گالریگردی این هفته ایران آرت به نمایشگاههای گالری سیحون، آ ، سایه و AG اختصاص دارد.
ایران آرت: نمایشگاه آثار میلاد زینالی با عنوان «بداهگی» در گالری سیحون، نمایشگاه چاپدستی و نقاشی رزیتا نصرتی با عنوان «آستانه» در گالری آ ، نمایشگاه عکس و چیدمان متین عابدی با عنوان «پردگی» در گالری AG و نمایشگاه نقاشیهای سعیده سعیدی با عنوان «گذار» در گالری سایه سوژههای این هفته گالریگردی ایران آرت هستند.
کالبدشکافی درونِ من
طراحیهای میلاد زینلی از برهنگی در احساسات و درون آدمی میگوید. او به کالبدشکافی درون صادق انسان میپردازد و به لایههایی از وجود آدمی دست مییابد که ظاهری ندارد و سراسر باطن است، باطنی که جز حقیقت چیزی نمیگوید. زینلی در بخشی از بیانیه نمایشگاهش با عنوان «بداهگی» آورده است: «تصاویری از جنس سرخوردگی، از روحی پر تنش ولی آگاه، تکراری عامدانه، تجربهای در جریان زندگی و قلبی خسته. همه و همه مرا بیش از قبل در خود فرو میبرد. هر روز بیشتر میفهمم در عین حال که دچار آمیختگی آشکار با دیگران شدهام ولی چقدر تنهایی مرا در خود پنهان کرده است. مرا گم کرده است در این همه آشفتگی.
امیدواریم از جنس ناامیدی است و تنها خوشحالیم سفر هر لحظهام به اعماق وجودم است حضورم را هر روز طرح میزنم و به انتظار رهایی از بند خویشتن مینشینم.»
او از درونی آشفته، ناامید و از هم گسیخته میگوید. زینالی تلاش میکند با طراحی درونش به بیرونی سامان یافته دست پیدا کند. او از ظاهر انسانها و دنیای بیرونی ناامید شده و تلاش دارد که از درون خود بیرون را دوباره بسازد و از کاستیها و نیستیها پالایش کند.
طراحیهای زینالی وجهی از فیگور انسان را نشان میدهد که مصداق بیرونی ندارد و انسان بدینگونه دیده نشده است. فرم و ریتم و تکرار آنها در آثار او به خوبی قابل مشاهده است. انسانهای درونی زینالی بیشتر فرمی پیوسته از استخوان و بنمایه بدن انسان را تداعی میکند اما این فرمهای جدید و تکرارشونده موجودات جدیدی را از لحاظ فرم اما آشنا از لحاظ محتوا، ساختهاند؛ حالتهای آنها بسیار شبیه حالتهایی است که انسانها تمایل به نشان دادن و رفتار کردن به آن صورت را دارند.
موجودات خلق شده در مجموعۀ «بداهگی» موجوداتی جدید و برگشتناپذیری هستند که در خلاء زندگی میکنند. نه در پس آثاری از خود به جا میگذارند و نه نشانهای برای به پیش رفتن از خود نشان میدهند. آنها در درون ما از ازل بودهاند و تا ابد باقی خواهند ماند.
نمایشگاه میلاد زینلی با عنوان «بداهگی» تا 30 آبان در گالری سیحون ادامه دارد. گالری سیحون در خیابان وزرا، خیابان چهارم، پلاک 11 واقع شده است.
آستانۀ درد
به تصویر کشیدن درد، به نمایش درآوردن آن و گفتن در مورد درد همیشه از سوی هنرمند و مردم رخ داده و امری بدیهی است، همانطور که داشتن درد نیز امری بدیهی است. در نمایشگاهی در گالری آ دو، تصاویری بیواسطه از درد به نمایش درآمده است. رزیتا نصرتی در نمایشگاهی از چاپ دستیها و طراحیهایش با عنوان «آستانه» به نمایشی از درد مردم در طبقهای خاص پرداخته است.
پرداختن به این موضوع با این شیوۀ بسیار مستقیم و بیپرده به موضوع درد، رنج و فقر در سالهای اخیر کمتر دیده شده است. پرداختن به طبقهای از جامعه و قشری که کمتر مورد توجه هنرمندان دو دهۀ اخیر بودهاند در آثار نصرتی کمی جدید و غریب است.
رزیتا نصرتی در آثارش به مردمی دردمند، بیخانمان، گرفتار و سختی کشیده پرداخته است. او در آثار طراحیاش که اغلب در سایز بزرگ است با خطوط پهن، محکم و تیره به ترسیم دردی پرداخته که در بخشی از مردم قابل مشاهده است، رنجی که قشری از مردم جامعه خواسته یا ناخواسته به همراه میکشند.
پرسوناژهای آثار نصرتی با تمام دردی که در ظاهر دارند انگار در آنی ژست گرفتهاند و مخاطب را به رمزگشایی از دردشان فرا میخوانند. شخصیتهای دردمندی که بیاعتنا به وضع موجود مخاطب را در آستانۀ درد قرار میدهند بیآنکه خود رنجی از درد کشیدن را نشان دهند.
رزیتا در آثار چاپ دستیاش که در ابعاد کوچک هستند مانند طراحیهایش درد را نشان داده است، دردی که نه برای یک لحظه که شاید برای یک عمر به سراغ انسان بیاید و او را نسبت به خودش سرد و بیاعتنا یا مقاوم کند و آستانۀ تحمل درد را در او بالا ببرد.
نمایشگاه آثار رزیتا نصرتی در گالری آ تا 28 آبان ادامه دارد. گالری آ در خیابان کریمخان زند، خیابان عضدی (آبان جنوبی)، کوچه ارشد، شمارۀ 7 واقع شده است.
بیاعتنا به طبیعت
سعیده سعیدی در نمایشگاه نقاشیهایش با عنوان «گذار» در گالری سایه به نمایش آثاری در مواجهه با طبیعت پرداخته است. او در بیانیه نمایشگاه خود آورده است: «گذار تصویریست از تکاپوی انسان در گذر طبیعت. از در هم تنیدنشان و گسستنشان. از با هم بودن و نبودنشان.» آثار او رفتار انسان را در برخورد با طبیعت نشان میدهد؛ گذر از طبیعت نه در جهت شدن و نشدن بلکه در باب بیاعتنایی به طبیعت. انسانهای آثار سعیدی به طبیعتی که در آن زندگی میکنند بیتوجه هستند و اغلب پرسوناژها در گوشۀ کادر و با نگاهی به بیرون کادر ترسیم شدهاند. شخصیتهایی که نه تنها بیتوجه به طبیعت اطراف بلکه بیاعتنا به خود و هم نوع خود از کنار همه چیز عبور میکنند. آنها در جایی زندگی میکنند، رشد مییابند و برخلاف طبیعت که همیشه پایدار و ثابت است اما انسان رها شده از هر چیز عبور میکند و کنار میگذارد و هر لحظه در جریان این آمد و شدها تغییر مییابد و متحول میشود.
نقاشیهای سعیدی در اندازههایی تقریباً یکسان دارای فرم و ریتمی یکسان در به تصویر کشیدن طبیعت و انسانها هستند. این تکرار شوندگی در فرم آثار بر روند تکرار شوندۀ محتوا نیز تأکید میکند. تکرار آمدن به عرصهای و خروج از آن. کار طبیعت همین است؛ تولد و مرگ، اوج و افول، بودن و نبودن.
نمایشگاه سعیده سعیدی با عنوان «گذار» تا 23 آبان در گالری سایه ادامه دارد. گالری سایه در خیابان کریمخان زند، خیابان سنایی، کوچه سیزدهم، شمارۀ 21 واقع شده است.
ترسِ خصوصی
ترس از دیده شدن و کشف شدن ترسی نهادینه شده در فرهنگ ایران است. فرهنگ کشور به افراد جامعه به ویژه زنان آموخته است که پنهان شوند، در هرجایی نمایان نشوند و از نظرگاه دیگران پنهان شوند.
فرهنگ شرق به ویژه شرق میانه در طول تاریخ به دو فضای اندرونی و بیرونی تقسیم شده است که فضای اندرونی مختص زنان و فضای بیرونی مختص مردان بوده و زنان کمتر اجازه ظاهر شدن و عرض اندام در فضای بیرونی را داشتهاند.
جداسازی اندرونی و بیرونی که همان فضای خصوصی و عمومی در دنیای مدرن محسوب میشود و منع زنان جهت خروج از فضای اندرونی و ورود آنها به فضای عمومی ترسی از نمایان شدن را در دل آنها ایجاد کرده است، ترس از دیده شدن موجب شده است که متین عابدی، یکی از زنان معاصر در جهان شرق بخشی از ترس خود را از حضور در انظار در نمایشگاه عکس و چیدمانی با عنوان «پردگی» در گالری AG به نمایش گذارد.
او در بخشی از بیانیه اثرش از همین ترس میگوید: «چیدمانها این نمایشگاه نمایانگر ترس از برهنگی درونی و بیرونی در ملاء عام هستند. اشیاء ... لابهلای پردههای سفید پنهان شدهاند.» این شاید از ترسی است که او از دیده شدن در سفیدی نمایانکننده دارد و عابدی این مجسمهها و اشیاء را جایگزینی برای تن خود قرار میدهد.
او در عکسهایی با ابعاد واحد به نمایش فضاهایی چیدمان شده اغلب با رنگ سفید و با کنتراست بسیار پایین به نمایشی از فضای جدید، کم انرژی، بیروح و پنهان شده در پس معصومیت و پاکی برگرفته از سفیدی پردهها میپردازد. عابدی اشیایی را در گوشه و کنار و پس پوششهای سراسری سفید رنگ پنهان کرده است که به خوبی قابل تشخیص نیستند، این اشیاء نماد بدن زنان است که در طول تاریخ از نگاه دیگران پنهان گشتهاند.
در بخشی از نمایشگاه «پردگی» یک پرده در ابعاد بزرگ از دیوار آویخته شده است و تصور بر آن است که اشیاء نادیدنی در پس این پرده پوشیده شدهاند و بنا بر این نیست که حتی برای لحظهای عریان شوند.
در مجموعه «پردگی» ایده اولیه از اجرا بسیار فاصله دارد و شاید با انتخاب شیوهای دیگر، اجرایی همسوتر با ایده اتفاق میافتاد. به علاوه تولید این مجموعه چهار سال به طول انجامیده و تعدادی از عکسهای مجموعه پیشین متین در این مجوعه به نمایش درآمده که مشخص نیست این چهار سال جهت تولید این دو مجموعه صرف شده یا تنها مجموعه اخیر. از طرف دیگر این دو مجموعه فاصله بسیار زیادی با هم دارند و به لحاظ فرم و محتوا همسو نیستند.
نمایشگاه متین عابدی با عنوان «پردگی» در گالری AG تا 16 آذر ادامه دارد. گالری AG در خیابان عضدی (آبان جنوبی)، شماره 43 قرار دارد.