اینجا روزگاری خانه من بود/ افتاده در گالری ویستا

این روزها یک حوضچه در گالری ویستا ساخته شده که در آن آب جاری است. در این حوض یک تکه گل وجود دارد که در طول برگزاری نمایشگاه ترک خورده و به مرور ویران می‌شود.

ایران آرت : نمایشگاه ویدئو، عکس و چیدمان لیلا جوینده با عنوان "افتاده" در گالری ویستا دایر است.

جوینده در گفت‌وگو با هنرآنلاین گفت: این تصاویر مربوط به روستاها و اطراف شهر بیرجند در خراسان جنوبی است که اصالت من به آنجا برمی‌گردد. چند سال قبل پس از 15 سال به آنجا رفتم و دیدم بسیاری از خانه‌های موروثی افتاده بودند. اصطلاح "افتاده" در آن شهرها زمانی به کار می‌رود که سقف یک خانه به مرور زمان و به دلیل متروکه شدن فرو بریزد.

جوینده افزود: سال گذشته بار دیگر به آن محل رفتم و از آن روستاها عکاسی کردم. آنچه به نظر من رسید خانه‌هایی تخریب شده بود که حسرت روزگار خوش آنها در ذهن صاحبان‌شان باقی مانده است. تصوری که آدم‌ها از این خانه‌های خراب در ذهن دارند خاطرات خوش کودکی و آن چیزی است که از گذشته باقی مانده است.

او با اشاره به رابطه عجیب آب و این بناها گفت: در سال‌های گذشته آدم‌ها به دلیل خشکسالی و نبود آب شهرهایشان را ترک کردند. اما پس از آن همان باران اندکی که شاید سالی یک بار ببارد، باعث خرابی خانه‌های متروکه و افتادن آنها شده است.

جوینده ادامه داد: در این نمایشگاه مجموعه‌ای از 180 عکس سیاه و سفید روی مقوای گراف وجود دارد که خانه‌های ویران و متروکه در آنها دیده می‌شود. تعداد عکس‌ها آنقدر زیاد است که مخاطب بتواند خودش را در میان خرابه‌ها تجسم کند. این عکس‌ها مچاله شده‌اند تا بتوانم در فرم هم مخاطب را درگیر موضوع کنم. در هنر زیبایی و زشتی وجود دارد ولی ما اغلب زشتی را هم در یک قاب زیبا ارائه می‌کنیم. ولی من می‌خواستم زشتی در زیبایی دیده نشود بلکه آن افتادن و ویرانی در متریال هم دیده شود. این بناها هم اکنون مثل کاغذ مچاله و بی‌ارزشی هستند که دور انداخته می‌شوند.

او درباره سایر بخش‌های نمایشگاه گفت: مجموعه‌ای از عکس‌های کوچک رنگی نیز وجود دارد که خانه‌های تازه تخریب شده در آنها دیده می‌شود. این خانه‌ها بدون ساکن هستند ولی هنوز نیفتاده‌اند و یک مرحله قبل از ویرانی هستند. فیلمی هم در نمایشگاه پخش می‌شود که در آن ساکنان پیشین این خانه‌ها در حال صحبت از خاطرات گذشته و تعریف کردن از خانه‌هایشان هستند. این آدم‌ها از کاشی، حیاط، پرده و... می‌گویند و شنونده می‌تواند آن خانه را در ذهن خود تجسم کند.

جوینده افزود: در بخش دیگری 10 پرده حریر نصب شده که روی آنها فیلمی از خانه‌های ویرانه پخش می‌شود و این تصاویر به مرور رنگ می‌بازند تا اینکه روی پرده آخر هیچ تصویری دیده نمی‌شود. همانند خانه‌هایی که نابود شده‌اند و دیگر اثری از آنها نخواهد بود.  همچنین چیدمانی به سبک معماری قدیم خانه‌های ایرانی در نمایشگاه وجود دارد و یک حوضچه نیز ساخته شده که در آن آب جاری است. در این حوض یک تکه گل وجود دارد که در طول برگزاری نمایشگاه ترک خورده و به مرور ویران می‌شود. این کار هم روند ویرانی و تخریب را نشان می‌دهد.

او با اشاره به اینکه وجه اشتراک کل مجموعه خاک و خرابه است، افزود: در فضای میانی گالری ظروف استانبولی که از ابزار ساختمان سازی است قرار داده‌ام و درون آنها خاک رس را به شکل لایه‌لایه روی هم ریختم و فضایی که میان لایه‌ها ایجاد شده باعث می‌شود به مرور خاک دچار ریزش شود. حفره‌هایی که در این توده‌های خاک به وجود آمده است هم یادآور همان افتادن است که در ساختمان‌ها دیده می‌شود.

نمایشگاه "افتاده" تا 30 بهمن ماه در گالری ویستا به نشانی خیابان مطهری، خیابان میرعماد، کوچه دوازدهم، پلاک 11 میزبان علاقه‌مندان به هنرهای تجسمی است.